Νέος «ΕΝΦΙάλτης» από την εξίσωση των αντικειμενικών αξιών

Έρχεται η εξίσωση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων με τις εμπορικές και… όποιον πάρει ο χάρος. Κανονικά, οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα έπρεπε να περιμένουν με ανυπομονησία την εξίσωση (δηλαδή τη μείωση) των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων καθώς κάτι τέτοιο θα μπορούσε να οδηγήσει και σε μειώσεις φορολογικών επιβαρύνσεων. Δεν θα συμβεί. Η εξίσωση θα συνοδευτεί από αυξήσεις φορολογικών συντελεστών ενώ θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι κάποιοι –ειδικά οι έχοντες τη μεγαλύτερη ακίνητη περιουσία- θα κληθούν να πληρώσουν περισσότερα σε σχέση με πέρυσι. Το στίγμα το έδωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός από την ΔΕΘ το προηγούμενο Σαββατοκύριακο: ο έχων (ακίνητα έστω και αν αυτά δεν αποδίδουν τίποτα ή δεν μπορούν να πουληθούν όπως παραδέχτηκε ο ίδιος ο κ. Τσίπρας) θα πληρώσει ακόμη περισσότερα.

Εξίσωση των εμπορικών αξιών των ακινήτων με τις αντικειμενικές σημαίνει στην πράξη αυξήσεις στις τιμές των «φθηνότερων» ακινήτων της χώρας και σημαντικές μειώσεις για τα άλλοτε «φιλέτα»: από Εκάλη και Κηφισιά μέχρι Φιλοθέη και Ηρώδου Αττικού. Δύσκολη απόφαση για κυβέρνηση της «αριστεράς»: να εμφανιστεί ύστερα από την επιβολή μέτρων συνολικού ύψους 14,5 δις. ευρώ να φέρνει μειώσεις στη φορολογητέα αξία των ακριβότερων ακινήτων της χώρας.

Κι όμως, σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγουν όσοι παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στην κτηματαγορά. Όταν το 2016 η κυβέρνηση αποφάσιζε να παγώσει τις αντικειμενικές αξίες των ακριβών περιοχών στα επίπεδα του 2007, ήξερε ότι οι τιμές ζώνης σε Φιλοθέη, Παλαιό Ψυχικό, Κηφισιά, Γλυφάδα, β’ και γ’ ζώνη του Δήμου Αθηναίων δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα καθώς από το 2007, έτος κατά το οποίο άλλαξαν για τελευταία φορά, μέχρι σήμερα, η μέση μείωση ακόμη και στις ακριβότερες περιοχές της χώρας έχει ξεπεράσει το 40%. Έτσι, όλες οι περιοχές με τιμή ζώνης άνω των 4000 ευρώ, έχουν την ίδια αντικειμενική αξία εδώ και 10 χρόνια παρά τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Υπάρχει βέβαια και η άλλη όψη του νομίσματος: στις περιοχές με τιμή ζώνης κάτω από 700 ευρώ, δεν έγινε καμία μεταβολή το 2016 με αποτέλεσμα να εμφανίζονται στα χαρτιά ως «φτωχογειτονιές» οι οποίες έχουν σημειώσει πολύ μεγάλη ανάπτυξη την τελευταία 10ετία παρά την κρίση που έπληξε τα ακίνητα. Για να κάνει εξίσωση των εμπορικών αξιών με τις αντικειμενικές σε αυτές τις περιοχές, το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να κάνει ανατιμήσεις και να αυξήσει τον ΕΝΦΙΑ προκαλώντας τεράστιες αντιδράσεις.

Ο λόγος για τον οποίο το οικονομικό επιτελείο δεν θέλει να προχωρήσει στην εξίσωση των εμπορικών αξιών με τις αντικειμενικές δεν είναι μόνο πολιτικός –από εκεί που υποτίθεται ότι θα καταργούσε τον ΕΝΦΙΑ θα εμφανιζόταν να κάνει μειώσεις στους έχοντες ακριβά ακίνητα- αλλά και οικονομικός. Στις ακριβές περιοχές της χώρας, εκτός από ΕΝΦΙΑ, επιβάλλεται και συμπληρωματικός φόρος κάτι που σημαίνει στην πράξη ότι η παραμικρή μείωση θα προκαλούσε μεγάλο δημοσιονομικό κόστος. Τέτοιο ενδεχόμενο δεν υπάρχει. Ο ΕΝΦΙΑ του 2018 θα πρέπει να αποφέρει και πάλι 3,2 δις. ευρώ κάτι που σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα υποχρεωνόταν να αυξήσει υπέρμετρα τους συντελεστές φορολόγησης ειδικά στον συμπληρωματικό φόρο.

Αυτό όμως φαίνεται τελικώς ότι είναι και αυτό που θα συμβεί. Ακόμη και αν μειωθούν οι αντικειμενικές αξίες στα «ρετιρέ» της κτηματαγοράς, οι αυξήσεις των συντελεστών θα είναι τέτοιες που θα υπερκαλύψουν το όποιο όφελος ενώ σε αρκετές περιπτώσεις θα οδηγήσουν και σε σημαντικές επιβαρύνσεις.

Για να κατατεθεί το νομοσχέδιο με τις νέες αξίες στη Βουλή, υπολείπονται περίπου 3 μήνες αν συνυπολογιστεί και το γεγονός ότι στο τέλος του χρόνου, το κοινοβούλιο απασχολείται με τον προϋπολογισμό. Οι προετοιμασίες για την εξίσωση των εμπορικών αξιών με τις αντικειμενικές ουσιαστικά δεν έχουν ξεκινήσει και είναι πλέον αμφίβολο αν στον χρόνο που απομένει, το υπουργείο θα καταφέρει να κάνει μια ουσιαστική μεταρρύθμιση και όχι μια προσαρμογή με έντονα πολιτικά χαρακτηριστικά αντίστοιχη με αυτή που έγινε τον Ιανουάριο του 2016. Σημειώνεται ότι μόλις την Τρίτη, δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ απόφαση της υφυπουργού Οικονομικών η οποία σηματοδοτεί την επιτάχυνση των διαδικασιών στο πλαίσιο των επιτροπών.