Νέο πρόγραμμα "Σπίτι μου" - Από πού θα βρεθούν τα €2 δισ. για τη στεγαστική κρίση

Το στεγαστικό πρόγραμμα των 2 δισ. ευρώ που προανήγγειλε πρόσφατα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και το οποίο θα αρχίσει να τρέχει από το τέλος του χρόνου θα αποτελέσει τη βάση η οποία είναι δυνατό να επεκταθεί και στο υπό συζήτηση ακόμη Ταμείο Ανάκαμψης ΙΙ.

Η προσπάθεια για την οριστικοποίηση του νέου προγράμματος με τις Βρυξέλλες θα αποτελέσει, στην ουσία, την 3η κατά σειρά αναθεώρηση του ελληνικού προγράμματος Ελλάδα 2.0, μετά την προγραμματισμένη ενδιάμεση αξιολόγηση του περασμένου χρόνου και τη δεύτερη αναθεώρηση στην οποία υποχρέωσαν την κυβέρνηση οι τεράστιες καταστροφές της καταιγίδας Daniel.

Το σκεπτικό θα αποτελέσει συνέχεια του πετυχημένου προγράμματος "Σπίτι μου" για ζευγάρια μέχρι και 39 ετών, το οποίο ξεκίνησε με ένα προϋπολογισμό 500 εκατ. ευρώ και τελικά έφτασε το 1 δισ. ευρώ. Το πρόγραμμα που προτείνεται στις Βρυξέλλες διευρύνει τον αριθμό των δικαιούχων και στο ηλικιακό κλιμάκιο 40 έως 50 ετών.

Με δεδομένο ότι οι τελικοί όροι θα οριστικοποιηθούν μέσα στο φθινόπωρο, θα αποτελέσει και μια από τις βασικές επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που θα ενταχθούν στο νέο 4ετές δημοσιονομικό πλαίσιο της Ελλάδας μέχρι και το 2027. 

Οι διαφορές με το "Σπίτι μου Ι" 

Είναι σαφές ότι το "Σπίτι μου ΙΙ" θα έχει στόχο την επιδότηση επιτοκίων δανείων, όπως και η πρώτη φάση του προγράμματος. Η διαφορά θα είναι ότι θα επιδοτεί μεγαλύτερα στεγαστικά δάνεια για μεγαλύτερα σπίτια, αφού μέσω της διεύρυνσης των δικαιούχων με το ηλικιακό όριο στα 50 χρόνια θα περιληφθούν όχι μόνο νέα ζευγάρια, αλλά και υφιστάμενες οικογένειες με 1, 2 ή και περισσότερα παιδιά. Μένει ακόμη να διευκρινιστεί αν το νέο πρόγραμμα θα χρηματοδοτεί την αγορά παλιών κατοικιών όπως στην πρώτη φάση ή θα επιτρέπει την αγορά και νεότερων, άρα και ακριβότερων κατοικιών, γεγονός που θα μειώσει και τον δυνητικό αριθμό των δικαιούχων.

Αρμόδιες πηγές τόνιζαν ότι το πρόγραμμα που θα χρηματοδοτηθεί από τα δάνεια ύψους 17,7 δισ. που έχει εξασφαλίσει η Ελλάδα από το Ταμείο Ανάκαμψης, μπορεί να ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ είτε με τη μόχλευση που θα υπάρξει από τις εμπορικές τράπεζες, είτε ακόμη και με μια νέα φάση του ίδιου προγράμματος. 
Το αντικείμενο της διαπραγμάτευσης

Το βασικό επιχείρημα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ότι το πρόβλημα στέγης που αντιμετωπίζει η Ελλάδα απειλεί την κοινωνική συνοχή. Τούτο τη στιγμή που το φαινόμενο δεν εμφανίζεται μόνο στην Ελλάδα, αλλά πλήττει και πολλές άλλες χώρες της ΕΕ. 

Ωστόσο, μια τέτοια αλλαγή εκτός κανονισμού, παρότι θα γίνει για ένα σωστό μέτρο, δεν θα είναι εύκολη. Θα πρέπει κατ’ αρχάς η ελληνική πλευρά να δηλώσει τι θα απεντάξει από το Ταμείο Ανάκαμψης, ώστε να μπορέσει να διαθέσει το ποσό για την ανάγκες του νέου προγράμματος. 

Επίσης, θα πρέπει να υπάρξουν προσαρμογές και στο σκέλος των ιδιωτικών επενδύσεων που θα χρηματοδοτηθούν από τα δάνεια του ΤΑΑ. 

Μια άλλη κρίσιμη παράμετρος, θα είναι ο ρόλος των τραπεζών. Ως γνωστόν, για τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης οι τράπεζες έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο, καθώς παίζουν τον ρόλο του αξιολογητή των επενδυτικών προτάσεων, συμμετέχοντας στη χρηματοδότηση με ποσοστό 30%.

Συνεπώς θα κληθούν να αξιολογούν και τις αιτήσεις δανείων που θα γίνονται για νέες κατοικίες μέσω του προγράμματος. Πριν από αυτό, θα πρέπει να προηγηθεί διαβούλευση με τις τράπεζες για το είδος των δανείων που θα δίνουν για να καλύπτουν το μερίδιο της στη χρηματοδότηση των νέων κατοικιών του προγράμματος.