Κρατικές ενισχύσεις στον αγροτικό τομέα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να παρατείνει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021 το προσωρινό πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις, το οποίο είχε εγκριθεί στις 19 Μαρτίου 2020 για τη στήριξη της οικονομίας στο πλαίσιο της έξαρσης του κορωναϊού. Η Επιτροπή αποφάσισε επίσης να επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής του προσωρινού πλαισίου, αυξάνοντας τα ανώτατα όρια που καθορίζονται σε αυτό και δίνοντας τη δυνατότητα μετατροπής ορισμένων επιστρεπτέων μέσων σε άμεσες επιχορηγήσεις έως το τέλος του επόμενου έτους.

Η εκτελεστική αντιπρόεδρος Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού, δήλωσε: «Καθώς η έξαρση του κορωνοϊού διαρκεί περισσότερο από όσο ελπίζαμε όλοι, πρέπει να συνεχίσουμε να εξασφαλίζουμε ότι τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν στις επιχειρήσεις την αναγκαία στήριξη για την επιβίωσή τους. Σήμερα, παρατείναμε την εφαρμογή του προσωρινού πλαισίου μέχρι το τέλος του έτους. Αυξήσαμε επίσης τα ανώτατα όρια ορισμένων μέτρων που προβλέπονται στο προσωρινό πλαίσιο και παρέχουμε κίνητρα για τη χρήση επιστρεπτέων μέσων, καθιστώντας δυνατή τη μετατροπή ορισμένων δανείων και άλλων επιστρεπτέων μέσων σε άμεσες επιχορηγήσεις αργότερα. Με τον τρόπο αυτό, διευκολύνουμε τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν πλήρως την ευελιξία των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις για να στηρίξουν τις οικονομίες τους, περιορίζοντας παράλληλα τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού.»

Παράταση του προσωρινού πλαισίου

Η Επιτροπή συνεχίζει να εξετάζει την ανάγκη περαιτέρω προσαρμογής του προσωρινού πλαισίου. Το προσωρινό πλαίσιο επρόκειτο να λήξει στις 30 Ιουνίου 2021, με εξαίρεση τα μέτρα ανακεφαλαιοποίησης που μπορούσαν να χορηγηθούν έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2021. Λόγω της επιμονής και της εξέλιξης της έξαρσης του κορωνοϊού, με τη τροποποίηση παρατείνονται έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021 όλα τα μέτρα που προβλέπονται στο προσωρινό πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων ανακεφαλαιοποίησης.

Αύξηση των ανώτατων ορίων ενίσχυσης

Δεδομένης της συνεχιζόμενης οικονομικής αβεβαιότητας και της παράτασης των κυβερνητικών μέτρων περιορισμού της οικονομικής δραστηριότητας με σκοπό την ανάσχεση της διασποράς του ιού, με τη σημερινή τροποποίηση αυξάνονται επίσης τα ανώτατα όρια που καθορίζονται στο προσωρινό πλαίσιο για ορισμένα μέτρα στήριξης:

• Όσον αφορά τα περιορισμένα ποσά ενίσχυσης που χορηγούνται βάσει του προσωρινού πλαισίου, στο εξής τα προηγούμενα ανώτατα όρια ανά επιχείρηση διπλασιάζονται (λαμβανομένης υπόψη της διαθεσιμότητας της στήριξης ήσσονος σημασίας).
• Τα νέα ανώτατα όρια είναι 225.000 ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στην πρωτογενή παραγωγή γεωργικών προϊόντων (ήταν 100.000 ευρώ), 270.000 ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας (ήταν 120.000 ευρώ) και 1,8 εκατ. ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται σε όλους τους άλλους τομείς (ήταν 800.000 ευρώ).
• Όπως και προηγουμένως, οι ενισχύσεις αυτές μπορούν να συνδυαστούν με ενισχύσεις ήσσονος σημασίας ύψους έως 200.000 ευρώ ανά επιχείρηση (έως 30.000 ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας και έως 25.000 ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον γεωργικό τομέα) για περίοδο τριών οικονομικών ετών, υπό την προϋπόθεση ότι συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις των αντίστοιχων ενισχύσεων ήσσονος σημασίας.
• Για τις επιχειρήσεις που επλήγησαν ιδιαίτερα από την κρίση του κορωνοϊού, με απώλειες κύκλου εργασιών ύψους τουλάχιστον 30 % κατά τη διάρκεια της επιλέξιμης περιόδου σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, το κράτος μπορεί να συνεισφέρει στην κάλυψη μέρους των πάγιων δαπανών των επιχειρήσεων που δεν καλύπτονται από τα έσοδά τους, έως 10 εκατ. ευρώ ανά επιχείρηση (προηγουμένως 3 εκατ. ευρώ).

Μετατροπή επιστρεπτέων μέσων σε άμεσες επιχορηγήσεις

Η Επιτροπή θα δώσει επίσης τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να μετατρέπουν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022 επιστρεπτέα μέσα (π.χ. εγγυήσεις, δάνεια, επιστρεπτέες προκαταβολές) που χορηγούνται βάσει του προσωρινού πλαισίου σε άλλες μορφές ενίσχυσης, όπως άμεσες επιχορηγήσεις, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι όροι του προσωρινού πλαισίου. Καταρχήν, αυτού του είδους η μετατροπή δεν μπορεί να υπερβαίνει τα νέα ανώτατα όρια για περιορισμένα ποσά ενίσχυσης (225 000 ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στην πρωτογενή παραγωγή γεωργικών προϊόντων, 270 000 ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας και 1,8 εκατ. ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται σε όλους τους άλλους τομείς). Στόχος είναι να δοθούν κίνητρα στα κράτη μέλη να επιλέγουν, κατά πρώτο λόγο, τα επιστρεπτέα μέσα ως μορφή ενίσχυσης.

Παράταση της προσωρινής διαγραφής όλων των χωρών από τον κατάλογο των «χωρών με εμπορεύσιμους κινδύνους» στο πλαίσιο της ανακοίνωσης για τη βραχυπρόθεσμη ασφάλιση των εξαγωγικών πιστώσεων.

Τέλος, με δεδομένη τη συνεχιζόμενη γενική έλλειψη επαρκούς ιδιωτικής ικανότητας για κάλυψη όλων των οικονομικά δικαιολογημένων κινδύνων για τις εξαγωγές σε χώρες από τον κατάλογο των χωρών με εμπορεύσιμους κινδύνους, η τροποποίηση προβλέπει παράταση έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021 (από τις 30 Ιουνίου 2021) της προσωρινής διαγραφής όλων των χωρών από τον κατάλογο των «χωρών με εμπορεύσιμους κινδύνους» στο πλαίσιο της ανακοίνωσης για τη βραχυπρόθεσμη ασφάλιση των εξαγωγικών πιστώσεων.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το προσωρινό πλαίσιο και τις εν εξελίξει εργασίες για τη στήριξη του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας

Στις 19 Μαρτίου 2020, η Επιτροπή ενέκρινε νέο προσωρινό πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις προκειμένου να στηρίξει την οικονομία υπό τις συνθήκες της πανδημίας του κορωνοϊού, βάσει του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο β) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το προσωρινό πλαίσιο τροποποιήθηκε για πρώτη φορά στις 3 Απριλίου 2020 για να αυξηθούν οι δυνατότητες δημόσιας στήριξης της έρευνας, των δοκιμών και της παραγωγής προϊόντων σχετικών με την καταπολέμηση της έξαρσης του κορωνοϊού, με στόχο την προστασία των θέσεων εργασίας και την περαιτέρω στήριξη της οικονομίας. Τροποποιήθηκε ξανά στις 8 Μαΐου 2020 προκειμένου να καταστεί δυνατή η λήψη μέτρων για την ανακεφαλαιοποίηση και το χρέος μειωμένης εξασφάλισης, και στις 29 Ιουνίου 2020 για την περαιτέρω στήριξη των πολύ μικρών, μικρών και νεοφυών επιχειρήσεων και την παροχή κινήτρων για ιδιωτικές επενδύσεις.

Στις 13 Οκτωβρίου 2020, η Επιτροπή ενέκρινε τέταρτη τροποποίηση με σκοπό την παράταση του προσωρινού πλαισίου και για να καταστεί δυνατή η χορήγηση ενισχύσεων για την κάλυψη μέρους των μη καλυπτόμενων πάγιων δαπανών των επιχειρήσεων που πλήττονται από την κρίση.

Το προσωρινό πλαίσιο αναγνωρίζει ότι ολόκληρη η οικονομία της ΕΕ αντιμετωπίζει σοβαρή διαταραχή. Επιτρέπει στα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν την πλήρη ευελιξία που προβλέπουν οι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, προκειμένου να στηριχθεί η οικονομία και να περιοριστούν ταυτόχρονα οι αρνητικές επιπτώσεις στους όρους ισότιμου ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά.

Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της μετάβασης της Ευρώπης από τη διαχείριση της κρίσης στην οικονομική ανάκαμψη, ο έλεγχος των κρατικών ενισχύσεων θα συνοδεύει και θα διευκολύνει την εφαρμογή του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Στο πλαίσιο αυτό, στις 21 Δεκεμβρίου 2020, η Επιτροπή δημοσίευσε σειρά υποδειγμάτων καθοδήγησης για τις κρατικές ενισχύσεις, τα οποία καλύπτουν διάφορα είδη επενδυτικών έργων σύμφωνα με τις «ευρωπαϊκές εμβληματικές πρωτοβουλίες» που περιλαμβάνονται στην ετήσια στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη 2021 της Επιτροπής. Σκοπός αυτών των υποδειγμάτων είναι να βοηθήσουν τα κράτη μέλη στον σχεδιασμό των εθνικών τους σχεδίων ανάκαμψης, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις. Η Επιτροπή θα αξιολογεί κατά προτεραιότητα όλες τις κοινοποιήσεις κρατικών ενισχύσεων που λαμβάνει από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Επιπλέον, τα κράτη μέλη που προτίθενται να τροποποιήσουν υφιστάμενα μέτρα ενίσχυσης για να παρατείνουν τη διάρκειά τους έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021, να αυξήσουν τον προϋπολογισμό τους ή να τα ευθυγραμμίσουν με το προσωρινό πλαίσιο, όπως τροποποιήθηκε (συμπεριλαμβανομένων υψηλότερων ανώτατων ορίων ενίσχυσης ανά επιχείρηση), μπορούν να κοινοποιούν τις εν λόγω τροποποιήσεις σε κοινοποίηση κατά κατηγορία. Με τον τρόπο αυτό, θα ελαχιστοποιηθεί ο διοικητικός φόρτος για τα κράτη μέλη.