Κρυμμένοι στα ορεινά υψίπεδα της Τσιάπας στο νότιο Μεξικό, περίπου 150 καλλιεργητές καφέ στο αγρόκτημα της οικογένειας Edelmann δουλεύουν με τα χέρια τους για πολλές ώρες. Η σκιά των στεγάστρων των δέντρων είναι το μόνο εμπόδιο ανάμεσα στα σώματά τους και τον καλοκαιρινό ήλιο.
Ο Tomas Edelmann, αγρότης καφέ τέταρτης γενιάς και αντιπρόεδρος του διεθνούς συνεταιρισμού καλλιεργητών καφέ, δήλωσε στο CNN ότι, αν και η σκιώδης μέθοδος παραγωγής καφέ είναι πιο ανθεκτική στην ξηρασία, η μεγαλύτερη από το κανονικό ξηρή περίοδος, για την οποία κατηγορεί την κλιματική αλλαγή, προκάλεσε φέτος ζημιές στις καλλιέργειες.
«Αν δεν έχεις τις κατάλληλες καιρικές συνθήκες, δεν θα έχεις και τη σωστή παραγωγή», είπε. «Και με χαμηλές αποδόσεις, προφανώς το κόστος παραγωγής σας ανεβαίνει».
Αυτά τα υψηλότερα κόστη παραγωγής θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πληθωρισμό της τιμής του καφέ: Οι λάτρεις του καφέ μπορεί να χρειαστεί να πληρώσουν περισσότερα στο μέλλον, καθώς οι τιμές θα ανεβαίνουν κατακόρυφα. Οι ειδικοί του καφέ σηματοδοτούν επίσης ότι οι τιμές θα μπορούσαν να παραμείνουν υψηλότερες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, καθώς παράγοντες όπως η κλιματική αλλαγή μειώνουν την παγκόσμια προσφορά καφέ.
Ο Διεθνής Οργανισμός Καφέ (ICO), ένας διακυβερνητικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 1963 με την υποστήριξη των Ηνωμένων Εθνών, ανέφερε τον περασμένο μήνα ότι η σύνθετη τιμή δείκτη ICO – μια βασική τιμή αναφοράς για την παγκόσμια βιομηχανία καφέ – σημείωσε υψηλό 13 ετών, με μέση τιμή 226,83 σεντς ή περίπου 2,27 δολάρια ανά λίβρα.
«Ο καφές είναι ένα πολύ περίπλοκο εμπόρευμα. Μέρος αυτού του λόγου είναι επειδή έχετε πολλαπλά πλαίσια προσφοράς και ζήτησης που επηρεάζουν την τιμή», δήλωσε ο Ryan Delany, ιδρυτής και επικεφαλής αναλυτής της Coffee Trading Academy. Και, όπως είπε, απλά δεν υπάρχει αρκετός καφές στον κόσμο.
Η κλιματική αλλαγή ανεβάζει τις τιμές
«Ο καφές είναι πιο ευαίσθητος στις αλλαγές της θερμοκρασίας από πολλές άλλες καλλιέργειες», δήλωσε ο Michael Hoffmann, ομότιμος καθηγητής στο Κολέγιο Γεωπονικών και Βιολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Cornell. Και τα πρόσφατα γεγονότα που σχετίζονται με το κλίμα δεν βοηθούν την παραγωγή.
«Η κλιματική αλλαγή επιδεινώνεται. Φανταστείτε μόνο πιο έντονα καιρικά φαινόμενα, άνοδο της θερμοκρασίας και τις άμεσες επιπτώσεις στους ανθρώπους που εργάζονται στις φυτείες καφέ», είπε. «Πιθανότατα για (τους καταναλωτές), ο καφές απλά θα γίνει πιο ακριβός».
Οι γνώστες του καφέ λένε συχνά ότι όταν η Βραζιλία φτερνίζεται, ο υπόλοιπος κόσμος κρυολογεί – μια αναφορά στην ιδιότητά της ως ο νούμερο ένα παραγωγός Arabica, της υψηλής ποιότητας ποικιλίας καφέ που αποτελεί πάνω από το 60% της συνολικής παραγωγής καφέ.
Έτσι, όταν ένας ασυνήθιστα ισχυρός παγετός αποδεκάτισε τις καλλιέργειές της το καλοκαίρι του 2021, η αγορά καφέ υπέστη άμεσο σοκ από την προσφορά, καθώς τα προθεσμιακά συμβόλαια καφέ των ΗΠΑ, τα οποία παρακολουθούν τον Arabica, έφτασαν στο υψηλό των 260 σεντς ανά λίβρα. Σύμφωνα με τον Delany, οι τιμές του καφέ κυμαίνονται συνήθως μεταξύ 100 και 140 σεντς, αλλά παραμένουν σταθερά πάνω από αυτό το εύρος τα τελευταία τρία χρόνια. Αλλά ο αντίκτυπος του παγετού δεν τελείωσε στην Arabica.
Οι τιμές για Arabica και Robusta
Ο Delany εξήγησε ότι δεν είναι ασυνήθιστο να βλέπει κανείς αγοραστές να αλλάζουν μεταξύ Arabica και Robusta, ενός φθηνότερου τύπου κόκκων που χρησιμοποιείται στον στιγμιαίο καφέ. Και με περισσότερους ανθρώπους να εισρέουν στην αγορά για τη Ρομπούστα, αυτό επηρεάζει και την τιμή. «Σε γενικές γραμμές, όταν η Arabica ανεβαίνει, ανεβαίνει και η Robusta», είπε.
Παρόλα αυτά, ο Delany σημείωσε ότι είναι σπάνιο η ζήτηση Robusta να ξεπερνά τη ζήτηση Arabica – αλλά χάρη στις συνεχιζόμενες αυξημένες τιμές Arabica, αυτό ακριβώς συνέβη.
Όπως υποδηλώνει και το όνομά της, η Ρομπούστα είναι ένα πολύ πιο ανθεκτικό φυτό από το αντίστοιχό της, αλλά παρά την ικανότητά της να αντέχει σε μεγαλύτερες περιόδους ξηρασίας, οι πρόσφατες αποδόσεις εξακολουθούν να υποφέρουν από ξηρασίες και θερμοκρασίες υψηλότερες από το κανονικό.
Συγκεκριμένα, το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ ανέφερε τον Μάιο ότι το Βιετνάμ, ο κορυφαίος παραγωγός της Ρομπούστα, υπέστη αρκετά χρόνια δυσμενών καιρικών συνθηκών που είδαν τα επίπεδα των εξαγωγών να μειώνονται κατά 7%. Σημείωσε στην ετήσια έκθεσή του για το 2023 ότι αναμένει τέτοιες καιρικές συνθήκες να γίνουν πιο συχνές «λόγω της κλιματικής αλλαγής».
Τι σημαίνει αυτό για τον καφέ σας;
Οι έμποροι λιανικής πώλησης καφέ έχουν ήδη αισθανθεί την πίεση.
Η ιταλική εταιρεία παρασκευής καφέ Lavazza δήλωσε στο CNN σε ανακοίνωσή της ότι αύξησε τις τιμές φέτος για διάφορους λόγους. «Ένας συνδυασμός κακών συγκομιδών, κλιματικής αλλαγής, πολέμου στην Ουκρανία, συγκρούσεων στην Ερυθρά Θάλασσα, παρέμβασης κερδοσκόπων και ισχυρού δολαρίου δημιούργησε μια «τέλεια καταιγίδα» για τη βιομηχανία καφέ που είδε τις τιμές να ανεβαίνουν από την πανδημία», δήλωσε η εταιρεία. Και ο πρόεδρος της εταιρείας, Giuseppe Lavazza, δήλωσε σε σχόλια που μετέδωσαν οι Financial Times τον Ιούνιο ότι ανέμενε ότι η τιμή του καφέ στα σούπερ μάρκετ στο Ηνωμένο Βασίλειο θα αυξηθεί κατά επιπλέον 10 τοις εκατό.
Εν τω μεταξύ, η Nestle, ιδιοκτήτρια της Nescafe, απέδωσε την πτώση του περιθωρίου κέρδους της για το 2023 στην αύξηση του κόστους της Robusta. Η εταιρεία ανέφερε τον Ιούνιο ότι βρέθηκε αντιμέτωπη με ένα πιο δύσκολο τιμολογιακό περιβάλλον, καθώς οι καταναλωτές που έχουν συνείδηση των πόρων απομακρύνονται μετά από προηγούμενες αυξήσεις τιμών. Η Nestle αρνήθηκε να σχολιάσει για την παρούσα ιστορία.
Παρά τις αυξήσεις των τιμών, υπάρχει ένα πράγμα για το οποίο οι ειδικοί μπορούν να είναι σίγουροι: Η ζήτηση για καφέ δεν πρόκειται να μειωθεί σύντομα.
