Η «ακτινογραφία» των κρατικών επιδοτήσεων στο ρεύμα και το φυσικό αέριο

Προσγείωση χρεώσεων, κλιμακωτές επιδοτήσεις με έντονο «άρωμα» εξοικονόμησης και περιορισμός επιβάρυνσης για τον κρατικό προϋπολογισμό.

Στο τρίπτυχο αυτό διαμορφώνεται το τοπίο των κυμαινόμενων τιμολογίων ρεύματος και των επιδοτήσεων για τον Οκτώβριο, στο φόντο πάντα της υψηλής μεταβλητότητας και της εγρήγορσης εν όψει του επερχόμενου χειμώνα.

Τα τιμολόγια ρεύματος για τον Οκτώβριο -που ανακοίνωσαν λίγο πριν από τα μεσάνυχτα της Τρίτης οι εταιρείες προμήθειας- διαμορφώθηκαν σε αισθητά χαμηλότερα επίπεδα απ’ ό,τι τον Σεπτέμβριο. Τον «τόνο» έδωσε η ΔΕΗ, ανακοινώνοντας χρέωση 595 ευρώ/MWh, μειωμένη κατά 25% σε σχέση με την ισχύουσα χρέωση των 788 ευρώ/MWh. Κοντά, αλλά κάτω από το «όριο» των 600 ευρώ/MWh κινήθηκαν και οι περισσότεροι πάροχοι, ενώ για τον τρέχοντα μήνα είχαν ανακοινώσει χρεώσεις που κυμαίνονταν στα 680-800 ευρώ/MWh.

Όπως σχολιάζουν παράγοντες της αγοράς, η υποχώρηση των τιμών του φυσικού αερίου στον διεθνή κόμβο TTF και η σχετική σταθεροποίηση των χονδρεμπορικών τιμών ρεύματος στο Χρηματιστήριο Ενέργειας άμβλυναν σε σημαντικό βαθμό τις πιέσεις στους παρόχους, περιορίζοντας το μεταβλητό τους κόστος. Τους επέτρεψαν έτσι να προσφέρουν πιο ανταγωνιστικά τιμολόγια, διευκολύνοντας και την κυβέρνηση στο «εγχείρημα» των επιδοτήσεων του επόμενου μήνα.

Το κόστος του πακέτου στήριξης νοικοκυριών, επαγγελματιών και αγροτών για τον Οκτώβριο, που εξειδίκευσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, ανέρχεται σε 1,1 δισ. ευρώ (έναντι 1,9 δισ. ευρώ που ήταν τον Σεπτέμβριο). Από το ποσό αυτό, ο κρατικός προϋπολογισμός θα συνεισφέρει μόλις 100 εκατ. ευρώ (από 800 εκατ. που συνεισέφερε τον προηγούμενο μήνα). Το υπόλοιπο 1 δισ. θα προέλθει από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης και δη από την ανάκτηση υπερεσόδων των εταιρειών ηλεκτροπαραγωγής (με τον σχετικό μηχανισμό να έχει αποδώσει πάνω από 2 δισ. ευρώ στους 2,5 μήνες λειτουργίας του) και των εσόδων από δημοπρασίες ρύπων.
 

Οικιακά τιμολόγια

Η βασική καινοτομία του σχήματος των επιδοτήσεων των οικιακών καταναλωτών -όπως έχει ήδη γράψει η «Ναυτεμπορική»- είναι η κλιμακωτή επιδότηση ανάλογα με την κατανάλωση. Για μηνιαίες καταναλώσεις έως 500 κιλοβατώρες (90% των νοικοκυριών στην Ελλάδα), η επιδότηση ανέρχεται στα 436 ευρώ/MWh, καλύπτοντας το 90% της αύξησης και διαμορφώνοντας τελικές τιμές από 122 έως 250 ευρώ/MWh, ανάλογα με τον πάροχο.

Παράδειγμα: Ένα νοικοκυριό με μέση μηνιαία κατανάλωση 400 κιλοβατώρες, με κυμαινόμενο τιμολόγιο ΔΕΗ θα πλήρωνε χωρίς την επιδότηση 236 ευρώ. Με την επιδότηση θα πληρώσει 63,6 ευρώ.

Για μηναία κατανάλωση από 501 έως 1.000 κιλοβατώρες η επιδότηση -για το σκέλος της κατανάλωσης πάνω από τις 500 κιλοβατώρες- περιορίζεται στα 386 ευρώ/MWh. Εδώ όμως υπεισέρχεται το μπόνους εξοικονόμησης: Αν το νοικοκυριό επιτύχει μείωση 15% της μέσης ημερήσιας κατανάλωσης σε σχέση με την αντίστοιχη του Οκτωβρίου 2021, τότε η επιδότηση αυξάνεται κατά 50 ευρώ/MWh.

Στο πλαίσιο αυτό, ένα νοικοκυριό με μέση μηνιαία κατανάλωση 700 κιλοβατωρών θα πλήρωνε χωρίς επιδότηση 413 ευρώ. Με την επιδότηση θα πληρώσει τελικά: 118 ευρώ και αν εξοικονομήσει 15%, θα πληρώσει 108 ευρώ. Σύμφωνα με πληροφορίες, το μπόνους εξοικονόμησης θα υπολογίζεται ανά τετράμηνο και θα απεικονίζεται στους εκκαθαριστικούς λογαριασμούς.

Τέλος, για μηνιαία κατανάλωση πάνω από 1001 κιλοβατώρες (που αφορά μόνο το 2% των νοικοκυριών), η επιδότηση ανέρχεται στα 336 ευρώ/MWh. Και σε αυτή την κλίμακα ισχύει η επιπλέον επιδότηση των 50 ευρώ/MWh αν επιτευχθεί μείωση κατανάλωσης 15%.

Εμπορικά τιμολόγια

Κλιμακωτή επιδότηση εισάγεται και για τους μη οικιακούς καταναλωτές με παροχή ισχύος έως 35kVA, για τους οποίους δίνεται επιδότηση 398 ευρώ/MWh για τις πρώτες 2.000 κιλοβατώρες τον Οκτώβριο, που απορροφά το 80% της αύξησης. Η επιδότηση του Σεπτεμβρίου αφορούσε το σύνολο της κατανάλωσης και κάλυπτε το 90% της ανατίμησης. Για τις καταναλώσεις άνω των 2.000 κιλοβατωρών των μη οικιακών καταναλωτών έως 35 kVA, αλλά και για όλα τα υπόλοιπα μη οικιακά τιμολόγια χαμηλής, μέσης και υψηλής τάσης δίδεται επιδότηση 230 ευρώ/MWh. Κύκλοι της βιομηχανίας, σχολιάζοντας τις επιδοτήσεις στη Μέση Τάση, σημειώνουν μιλώντας στη «Ν» ότι η τελική τιμή διαμορφώνεται σε 330 ευρώ/MWh, που είναι μεν χαμηλότερη από αυτή του Αυγούστου (380 ευρώ/MWh), αλλά και πάλι κινείται σε υψηλά επίπεδα. Τέλος, για τους αγρότες η επιδότηση είναι οριζόντια και ανέρχεται στα 436 ευρώ/ΜWh.

Φυσικό αέριο

Στο φυσικό αέριο, η επιδότηση για τα νοικοκυριά είναι οριζόντια, χορηγείται αποκλειστικά από τη ΔΕΠΑ Εμπορίας και είναι της τάξης των 90 ευρώ/θερμική μεγαβατώρα. Θα καλύπτει -όπως έχει γράψει η «Ν»- το 50% της αύξησης στην τιμή του φυσικού αερίου και αφορά όλους τους οικιακούς καταναλωτές, ανεξαρτήτως εισοδήματος, μεγέθους κατοικίας και παρόχου. Είναι προφανές ότι η «εμβέλεια» της επιδότησης είναι μικρότερη σε σχέση με αυτή των επιδοτήσεων στον ηλεκτρισμό, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα οικονομικά των 700.000 νοικοκυριών που είναι συνδεδεμένα με το δίκτυο φυσικού αερίου.

Η ΔΕΠΑ Εμπορίας σε ανακοίνωσή της κάνει λόγο για «μέγιστη στήριξη» των οικιακών καταναλωτών φυσικού αερίου απέναντι στο διεθνές ράλι τιμών στην ενέργεια. Εκτιμάται ότι εάν ληφθούν υπόψη οι τρέχουσες τιμές φυσικού αερίου στον κόμβο TTF (190-200 ευρώ/MWh), αυτές οδηγούν -αυτή τη στιγμή- σε μια τελική τιμή για τον καταναλωτή 230-240 ευρώ/θερμική μεγαβατώρα. Παράγοντες της αγοράς, πάντως, σημειώνουν ότι τον Οκτώβριο οι οικιακές καταναλώσεις φυσικού αερίου είναι σχετικά μικρές και ότι απορροφάται μεν ένα σημαντικό μέρος του κόστους, αλλά θα πρέπει η επιδότηση να συνεχιστεί με την ίδια ένταση -αν όχι και μεγαλύτερη- και τους επόμενους μήνες με τις μεγάλες καταναλώσεις.

Για τους εμπορικούς καταναλωτές και τη βιομηχανία, η επιδότηση του φυσικού αερίου από την κυβέρνηση για τον Οκτώβριο θα φτάσει στα 40 ευρώ/θερμική μεγαβατώρα, από 30 ευρώ που ήταν τον Αύγουστο. Για τον Σεπτέμβριο δεν είχε ανακοινωθεί επιδότηση.
Νέο τέλος στους ηλεκτροπαραγωγούς

Σημειώνεται, τέλος, ότι η κυβέρνηση θεσπίζει μια ακόμη πηγή εσόδων για το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, εισάγοντας ειδικό τέλος 10 ευρώ ανά θερμική μεγαβατώρα που θα αφορά τις εταιρείες ηλεκτροπαραγωγής για τις ποσότητες του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Σύμφωνα με τον κ. Σκρέκα, τα έσοδα από το ειδικό τέλος θα κατευθύνονται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.

Φωτογραφία από Colin Behrens από το Pixabay