Χατζηδάκης: Ευρωπαϊκά κονδύλια άνω των 10 δισ. ευρώ για «πράσινες» δράσεις

«Βρισκόμαστε στην "ίδια σελίδα" με τον ΟΟΣΑ όσον αφορά στις περιβαλλοντικές μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα μας», τόνισε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, στο πλαίσιο διαδικτυακής συνέντευξης Τύπου, όπου παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της αξιολόγησης των Περιβαλλοντικών Επιδόσεων της Ελλάδας από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) για τη δεκαετία 2009-2019.

Ο κ. Χατζηδάκης τόνισε ότι η αξιολόγηση αποτυπώνει την πρόοδο που έχει συντελεστεί σε πολλούς τομείς, σημειώνοντας παράλληλα ότι ο ΟΟΣΑ αναγνωρίζει ότι η Ελλάδα υλοποιεί ένα φιλόδοξο σχέδιο «πράσινης» μετάβασης.

Όπως τόνισε, το σχέδιο αυτό θα χρηματοδοτηθεί με κονδύλια άνω των 10 δισ. ευρώ που θα προέλθουν από το Ταμείο Ανάκαμψης, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης αλλά και το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027.

Μάλιστα, στο ποσό αυτό δεν λαμβάνονται υπόψη τα χρήματα που θα προέλθουν από τα Περιφερειακά Προγράμματα, ούτε τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης.

Ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΟΟΣΑ, κ. Rodolfo Lacy, εκφράστηκε με θετικά λόγια για την πρόοδο της χώρας μας προς την ενεργειακή μετάβαση και την υλοποίηση του φιλόδοξου σχεδίου για την απολιγνιτοποίηση.

Κατά την παρέμβασή του αναφέρθηκε συνοπτικά σε σειρά συστάσεων για την περαιτέρω βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων της Ελλάδας.

Στη συνέντευξη Τύπου συμμετείχαν ο γενικός γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, κ. Κωνσταντίνος Αραβώσης, η γενική γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, κ. Αλεξάνδρα Σδούκου και ο γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, κ. Ευθύμιος Μπακογιάννης.

Ειδικότερα, όπως επεσήμανε ο κ. Χατζηδάκης, το ΥΠΕΝ υλοποιεί μια σειρά από «πράσινες» δράσεις, τις οποίες προτείνει η έκθεση που παρουσιάζεται σήμερα και συνδυάζουν τρεις διαστάσεις: την περιβαλλοντική, την κοινωνική και την αναπτυξιακή.

Προς αυτή την κατεύθυνση πρόκειται να αξιοποιηθούν μεταξύ άλλων πόροι της τάξεως των 10 δισ. ευρώ που θα προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027. Το ποσό αυτό αφορά τις επιχορηγήσεις (grants) από την ΕΕ και δεν περιλαμβάνει το σκέλος των δανείων, ούτε τους πόρους από τις Περιφέρειες.

Ο υπουργός στάθηκε στον στόχο για πλήρη απεξάρτηση από τον λιγνίτη μέχρι το 2028, ο οποίος αποτελεί ένα ιστορικό βήμα της χώρας μας στη μάχη ενάντια στην κλιματική αλλαγή, όπως είπε. Τόνισε τις μεταρρυθμίσεις όσον αφορά τη διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, την ενεργειακή διασύνδεση Κρήτης-Αττικής και τη διασύνδεση Κρήτης-Πελοποννήσου που ολοκληρώνεται φέτος. Επιπλέον, όπως έκανε γνωστό, τους επόμενους μήνες πρόκειται να ψηφιστεί το νομοσχέδιο που θα δημιουργήσει το πλαίσιο για την ανάπτυξη της αποθήκευσης ενέργειας και των έξυπνων δικτύων, για τη στροφή στην καθαρή ενέργεια και την προώθηση της πράσινης καινοτομίας.

Ο κ. Χατζηδάκης αναφέρθηκε στο νέο Πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», λέγοντας ότι θα είναι το μεγαλύτερο που στοχεύει στην κάλυψη 60.000 κτιρίων τον χρόνο, ενώ μέχρι σήμερα από τα προγράμματα εξοικονόμησης είχαν καλυφθεί 130.000 κτίρια σε μια δεκαετία. Αναφέρθηκε επίσης στην ηλεκτροκίνηση όπου, όπως είπε, έχουν γίνει σημαντικά βήματα, καθώς το νέο πρόγραμμα «Κινούμαι Ηλεκτρικά» έχει ευρεία απήχηση.

Σε λίγο περισσότερο από ένα μήνα έχουν υποβληθεί αιτήσεις που αντιστοιχούν στις πωλήσεις 4 ετών, ενώ στόχος είναι μέχρι το 2030 1 στα 3 νέα αυτοκίνητα να είναι ηλεκτροκίνητο.

Στον τομέα προστασίας της βιοποικιλότητας, ο ΟΟΣΑ στην έκθεσή του διαπιστώνει, μεταξύ άλλων, την ανάγκη για ενίσχυση του συστήματος διακυβέρνησης προστατευόμενων περιοχών, κυρίως όσον αφορά στη διαχειριστική επάρκεια, τον συντονισμό και τη χρηματοδότηση.

Σύμφωνα με τον κ. Χατζηδάκη, «προς αυτή την κατεύθυνση, με τον πρόσφατο νόμο δημιουργήσαμε τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), με πρόσβαση σε σημαντικά αυξημένους πόρους, ενισχυμένες επιστημονικές και διαχειριστικές ικανότητες, αλλά και δυνατότητες ουσιαστικής συνεργασίας με τις τοπικές κοινωνίες και διεθνούς φορείς».

Στο κεφάλαιο 2 της έκθεσης του ΟΟΣΑ γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην ανάγκη να μπει τάξη στον χωρικό σχεδιασμό της χώρας μας.

«Στην κατεύθυνση αυτή κινείται το χωροταξικό-πολεοδομικό νομοσχέδιο που θα καταθέσουμε σύντομα στη Βουλή, με το οποίο εκσυγχρονίζονται οι χρήσεις γης, ενώ παράλληλα βάζουμε τάξη στην εκτός σχεδίου δόμηση με στόχο την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Παράλληλα, προχωράμε με την εκπόνηση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων σε όλη τη χώρα, τα οποία θα "κουμπώσουν" με τις παρεμβάσεις του νέου νομοσχεδίου. Επιπλέον, προωθείται η αναθεώρηση δύο πολύ σημαντικών Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων, αυτών για τις ΑΠΕ και τη Βιομηχανία», τόνισε ο ΥΠΕΝ.

Αναφορικά με τη διαχείριση αποβλήτων, έναν τομέα στον οποίο δυστυχώς η χώρα μας είχε διαχρονικά χαμηλές επιδόσεις, όπως τονίζεται και στην έκθεση του ΟΟΣΑ, ο κ. Χατζηδάκης επισήμανε ότι «με το νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), καθώς και το νομοσχέδιο για τα απόβλητα που θα φέρουμε στη Βουλή μέχρι το τέλος του χρόνου, δίνουμε έμφαση στην πρόληψη και την ξεχωριστή διαλογή αποβλήτων και ενεργοποιούμε μεταξύ άλλων εργαλεία όπως το "pay as you throw", το οποίο μας συστήνει και ο ΟΟΣΑ».

«Παράλληλα, έχουμε δρομολογήσει την άμεση δημιουργία σύγχρονων μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων και βιοαποβλήτων. Στόχος μας είναι το ποσοστό ταφής αποβλήτων να πέσει στο 10% μέχρι το 2030», είπε.

Τέλος, ο κ. Χατζηδάκης αναφέρθηκε στον τομέα της κυκλικής οικονομίας, λέγοντας ότι «ο νόμος για τα πλαστικά μιας χρήσης που κατατέθηκε την Παρασκευή στη Βουλή εισάγει μια σειρά καινοτόμων μεταρρυθμίσεων.

Μεταξύ άλλων απαγορεύει κάποια πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης, θεσπίζει μεταξύ άλλων την υποχρέωση για χρήση ανακυκλωμένου πλαστικού στα μπουκάλια, ενώ προβλέπει τη δημιουργία συστήματος επιστροφής χρημάτων στον καταναλωτή για πλαστικές φιάλες».

«Οι διεθνείς καλές πρακτικές αποτελούν οδηγό για εμάς, για αυτό και αντιμετωπίζουμε αυτή την αξιολόγηση ως ιδιαίτερα χρήσιμη διαδικασία», τόνισε ο υπουργός ΠΕΝ.

Από την πλευρά του ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΟΟΣΑ, κ. Rodolfo Lacy επισήμανε πως η Ελλάδα ανταποκρίθηκε γρήγορα στην πανδημία του κορονοϊού. Ενθάρρυνε τις αρχές να συνεχίσουν προς αυτή την κατεύθυνση δράττοντας την ευκαιρία για την προώθηση μιας ανθεκτικής, πράσινης και χωρίς αποκλεισμούς οικονομικής ανάκαμψης. «Η ανάκαμψη είναι η ευκαιρία να επιταχυνθεί η μετάβαση προς μία οικονομία χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος και να ενισχυθούν οι προσπάθειες προσαρμογής στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ιδίως σε οικονομικούς που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ελλάδα, όπως ο τουρισμός και η γεωργία», υπογράμμισε ο κ. Lacy.

Παράλληλα, αξιολογώντας τις περιβαλλοντικές επιδόσεις της Ελλάδας, ο ίδιος σημείωσε ότι η χώρα μας έχει δρομολογήσει μια φιλόδοξη ενεργειακή μετάβαση, σε μία προσπάθεια αντιμετώπισης και των μακροπρόθεσμων προκλήσεων της πανδημίας. Μάλιστα, επέλεξε να εστιάσει σε σειρά συστάσεων προς τη χώρα μας για την περαιτέρω βελτίωση των περιβαλλοντικών της επιδόσεων.

Συγκεκριμένα ανέφερε τα ακόλουθα:

- Αποτελεσματικότερη χρήση των κοινοτικών κονδυλίων για υποδομές που σχετίζονται με το περιβάλλον.

- Υλοποίηση του φιλόδοξου σχεδίου της κυβέρνησης για την απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων έως το 2028 και υποστήριξη της Δίκαιης Μετάβασης από οικονομικής και κοινωνικής πλευράς των λιγνιτικών περιοχών. Συνέχιση του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης των νησιών και περαιτέρω προώθηση επενδύσεων σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και σε συστήματα αποθήκευσης.

- Ενσωμάτωση της διάστασης της προσαρμογής στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε σημαντικούς τομείς, όπως ο τουρισμός και η γεωργία.

- Ενσωμάτωση της διάστασης της βιοποικιλότητας στις τομεακές πολιτικές, όπως αυτές των μεταφορών, του τουρισμού, της γεωργίας και της αλιείας.

- Κλείσιμο και αποκατάσταση των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων, που εξακολουθούν να υπάρχουν.

- Ενίσχυση της περιβαλλοντικής διάστασης του φορολογικού συστήματος και κατάργηση των επιδοτήσεων στα ορυκτά καύσιμα.

- Ενίσχυση των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων και του ελέγχου συμμόρφωσης.