Γιωρ. Ζαββός: Μεγαλύτερη διαφάνεια στον τρόπο λειτουργίας των εταιρειών διαχείρισης «κόκκινων δανείων»

Παρεμβάσεις για μεγαλύτερη διαφάνεια στον τρόπο λειτουργίας των εταιρειών που διαχειρίζονται τα «κόκκινα δάνεια» και κυρίως στις σχέσεις τους με τους δανειολήπτες, προαναγγέλλει υφυπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, Γιώργος Ζαββός με συνέντευξη που παραχώρησε προς το ΑΠΕ - ΜΠΕ και στον συντάκτη του Χρ. Ζιώτη.

Ο κ. Ζαββός παραδέχεται ότι στην παρούσα φάση υπάρχει ένα έλλειμμα διαφάνειας όσον αφορά τον τρόπο που λειτουργούν οι εταιρείες αυτές και υποστηρίζει ότι θα πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη και πληρέστερη ενημέρωση του κοινού για τους όρους λειτουργίας των εταιρειών διαχείρισης, αλλά και για τα χρηματοοικονομικά τους στοιχεία (πόσα δάνεια διαχειρίζεται καθεμιά) γεγονός που θα διευκόλυνε και την προσέγγιση τους με τους δανειολήπτες.

Υποστηρίζει δε ότι οι εταιρείες διαχείρισης έχουν μεγαλύτερη ευχέρεια σε σύγκριση με τις τράπεζες στην αναδιάρθρωση χρεών με «κούρεμα» της οφειλής και στη ρύθμιση προβληματικών δανείων.

Παράλληλα, ίδιος βρίσκεται σε διαρκείς διαπραγματεύσεις με τις διοικήσεις των τραπεζών, ενόψει της 1ης Μαίου, οπότε αίρεται το καθεστώς πρστασίας της πρώτης κατοικίας, με στόχο την αναζήτηση και διαμόρφωση ακόμη καλύτερων λύσεων ρύθμισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Μάλιστα χαρακτηρίζει τη λειτουργία του Ηρακλή ως εγχείρημα μέγιστης σημασίας για ολόκληρη την οικονομία, καθώς η ταχύτερη αποδέσμευση των τραπεζών από το βάρος των «κόκκινων δανείων» θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, ενισχύοντας έτσι τους ρυθμούς ανάπτυξης. Εκτιμά ότι από την αποδοχή που φαίνεται να έχει ο Ηρακλής, ένα μόλις μήνα μετά την έναρξη λειτουργίας του, η μείωση των «κόκκινων δανείων» μπορεί να φθάσει και τα 40 δισ. ευρώ.

Επιπροσθέτως, όπως αναφέρει βρίσκεται στο στάδιο της τεχνικής επεξεργασίας νομοσχέδιο με το οποίο δημιουργείται ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο, τις μικροπιστώσεις έως 25.000 ευρώ, οι οποίες θα προσφέρονται από εξειδικευμένες εταιρείες σε δανειολήπτες που είναι αποκλεισμένοι από το πιστωτικό σύστημα.

Πιο συγκεκριμένα για τον Ηρακλή που ήδη έχει τεθεί σε πλήρη λειτουργία μετά την αίτηση που ήδη υπέβαλε η πρώτη τράπεζα για την ένταξη της στο πρόγραμμα παροχής κρατικής εγγύησης (Eurobank) ο κ. Ζαββός επισημαίνει ότι η παρούσα φάση της υλοποίησης του φιλόδοξου σχεδίου αποτελεί πρόκληση. «Είναι κρίσιμης σημασίας διότι θα λειτουργήσει ως παράδειγμα για τις υπόλοιπες τράπεζες. Αναμφίβολα η ταχύτατη ανταπόκριση που έδειξαν οι τράπεζες αποτελεί θετικό σημάδι. Αν μάλιστα λάβουμε υπόψιν ότι στην Ιταλία που εφαρμόστηκε το ίδιο μοντέλο, πέρασε ένας χρόνος από την ψήφιση του σχετικού νόμου μέχρι να υποβληθεί η πρώτη αίτηση από πιστωτικό ίδρυμα».

Το όφελος για τις τράπεζες από την πλήρη ανάπτυξη του σχήματος παροχής εγγυήσεων θα είναι η διαγραφή «κόκκινων δανείων» 30 έως 40 δισ. ευρώ, με πολύ μικρό κόστος. Ομως η επιτυχία του σχεδίου σηματοδοτεί ευρύτερες επιπτώσεις. Ετσι σύμφωνα με τον κ. Ζαββό "η ανταπόκριση των επενδυτών στο πρόγραμμα θα δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία και θα την βοηθήσει να αποκτήσει υψηλότερη πιστοληπτική αξιολόγηση. Αλλωστε, όλοι οι οίκοι αξιολόγησης στις εκθέσεις τους υπογραμμίζουν την ταχύτητα και επάρκεια με την οποία η κυβέρνηση σχεδίασε, νομοθέτησε και εφαρμόζει το σχέδιο Ηρακλής".

Βέβαια η ολοκλήρωση των σχετικών διαδικασιών μέχρι να φθάσει η στιγμή να εκδοθούν τα πρώτα ομόλογα απαιτεί χρόνο. Ωστόσο δρομολογούνται όλες οι παρεμβάσεις που απαιτεί ο σχετικός νόμος, προκειμένου να μπορέσει να λειτουργήσει ο μηχανισμός. Στο πλαίσιο αυτό την προηγούμενη εβδομάδα ο κ. Ζαββός υπέγραψε την Πράξη για τη σύσταση της Επιτροπής που θα ελέγχει την πορεία ανάκτησης των δανείων από τους servicers.

«Στόχος μας είναι να απελευθερωθούν ταχύτατα οι πόροι από τις τράπεζες για τη χρηματοδότηση της οικονομίας» αναφέρει ο ίδιος χαρακτηριστικά. Οσον αφορά στην εγγύηση που θα παράσχει το Ελληνικό Δημόσιο στους τίτλους κύριας διαβάθμισης (senior bonds) συνολικού ύψους έως 12 δισ. ευρώ, ο κ. Ζαββός είναι κατηγορηματικός, ξεκαθαρίζοντας ότι θα είναι όπως όλες οι εγγυήσεις που παρέχει το Ελληνικό Δημόσιο. Τούτο σημαίνει ότι για την εγγύηση το Δημόσιο δεν θα δεσμεύσει κεφάλαια από το «μαξιλάρι ασφαλείας» που διαθέτει. Το αν αυτά τα τιτλοποιημένα ομόλογα χαρακτηριστούν μηδενικού κινδύνου, αποτελεί απόφαση η οποία θα λαμβάνει κατά περίσταση ο επόπτης των τραπεζών στην Φρανκφούρτη (ο SSM).

Η νέα αγορά των Servicers

Η κυβέρνηση δίνει ιδιαίτερη σημασία και θα παρακολουθεί στενά την νέα αγορά των servicers, των εταιρειών δηλαδή που αναλαμβάνουν τη διαχείριση των «κόκκινων δανείων». Ο κ. Ζαββός εκτιμά ότι η αγορά αυτή μπορεί να φθάσει τα 100 δισ. ευρώ, υπογραμμίζοντας ότι από την εύρυθμη λειτουργία της θα κριθεί και η επιτυχία του Ηρακλή.

«Είμασε σε ανοικτή συζήτηση με τους servicers ώστε να δώσουν κίνητρα σε αυτούς που μπορούν να εξυπηρετήσουν το χρέος τους, διαχωρίζοντας τους ταυτοχρόνως από τους στρατηγικούς κακοπληρωτές. Είναι πιο εύκολο για τους servicers να κάνουν αναδιάρθρωση χρέους με «κούρεμα» καθώς δεν επιβαρύνονται, όπως οι τράπεζες, με τους ίδιους εποπτικούς κανόνες οι οποίοι τους υποχρεώνουν για κάθε διαγραφή χρέους να εγγράφουν ζημιές και πρόσθετες προβλέψεις. Η συμβιβαστική λύση συμφέρει όλους» υποστηρίζει χαρακτηριστικά.

Επιπροσθέτως όμως αναγνωρίζει ότι θα πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια στον τρόπο λειτουργίας των servicers, και για το λόγο αυτό θα πρέπει συμπληρωματικά να δημιουργηθεί ένα point system για τις εταιρείες αυτές. Ακόμη εκτιμά ότι χρήσιμο θα ήταν να δημιουργηθεί ένα credit register bureau, όπως λειτουργεί στην Ιρλανδία, το οποίο μεταξύ άλλων θα παρέχει πλήρη στοιχεία για την καθαρή θέση του κάθε δανειολήπτη.

Παράλληλα με το κομμάτι των ρυθμίσεων η κυβέρνηση εξετάζει τη θεσμοθέτηση ευέλικτων μηχανισμών που θα επιτρέψουν στους δανειολήπτες - κυρίως ελεύθερους επαγγελματίες - οι οποίοι παραμένουν αποκλεισμένοι από τις τράπεζες να αποκτήσουν πρόσβαση σε δανεικά κεφάλαια. Πρόκειται για μικρά ποσά έως 25.000 ευρώ, το λεγόμενο Microfinance. Είναι ένας θεσμός που έχει λειτουργήσει στη Γαλλία. Eξειδικευμένες εταιρείες παρέχουν δάνεια τα οποία συνοδεύονται από συμβουλευτικές υπηρεσίες προς τους δανειολήπτες. Το σχετικό νομοσχέδιο βρίσκεται στην τελική φάση και αποτελεί μία νέα προσέγγιση κοινωνικής τραπεζικής.