Φυγή ξένων επενδυτών από τις αναδυόμενες οικονομίες

Πολλαπλά χτυπήματα δέχονται οι αναδυόμενες οικονομίες ανά τον κόσμο από την άνοδο του δολαρίου, την κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου και φυσικά εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Διεθνών Χρηματοοικονομικών (ΙIF), οι ξένοι επενδυτές έχουν αποσύρει συνολικά 78 δισεκατομμύρια δολάρια από τα περιουσιακά στοιχεία και από τα ομόλογα των αναδυόμενων αγορών. Το ποσό αυτό διαμορφώθηκε σε δύο μόλις μήνες και είναι περίπου τριπλάσιο σε σχέση με τις εκροές που σημειώθηκαν το τρίμηνο μετά το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2008.

Πρόκειται για μία αιφνίδια παύση χρηματοδότησης, που θα επιδεινώσει αισθητά την οικονομική κατάσταση στις αναδυόμενες αγορές, επιβαρύνοντας τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και τις κυβερνήσεις τους, σύμφωνα με τον επικεφαλής οικονομολόγο του IIF, Ρόμπιν Μπρουκς.

Προκειμένου να διευκολύνει την κυκλοφορία του δολαρίου, η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) ενεργοποίησε γραμμή ανταλλαγής νομισμάτων με 8 κεντρικές τράπεζες σε ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες οικονομίες, προκειμένου να ανταλλάξει έως και 60 δισεκατομμύρια δολάρια με την καθεμία μέσα στους επόμενους έξι μήνες. Τα συγκεκριμένα μέτρα, σε συνδυασμό με αυτά που έλαβαν τις τελευταίες ημέρες και οι υπόλοιπες κεντρικές τράπεζες της G7, θυμίζουν έντονα τις ρυθμίσεις την περίοδο της χρηματοπιστωτικής κρίσης, αν και η οικονομική κατάσταση των αναδυόμενων οικονομιών έχει αλλάξει σημαντικά έκτοτε.

Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι πολλές κυβερνήσεις έχουν προνοήσει και έχουν αυξήσει τα αποθεματικά τους σε ξένα νομίσματα, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να απορροφήσουν τους οικονομικούς κραδασμούς και να μειώσουν τον πληθωρισμό. Για τον λόγο αυτό, φαίνεται πως οι επενδυτές είναι πιο πρόθυμοι να αγοράσουν κρατικά ομόλογα ή τουλάχιστον αυτό συνέβαινε μέχρι την προηγούμενη εβδομάδα, όταν λόγω της πανδημίας αποφάσισαν να πουλήσουν όσα περισσότερα στοιχεία μπορούν.

Η αντίδραση των κεντρικών τραπεζών ήταν άμεση. Μόνον αυτή την εβδομάδα τουλάχιστον 22 κεντρικές τράπεζες σε αναδυόμενες αγορές προχώρησαν σε περικοπή των επιτοκίων δανεισμού. «Η ανταπόκριση σχετικά με τη νομισματική πολιτική ήταν πολύ γρήγορη, όχι μόνον με τα επιτόκια δανεισμού, αλλά και με διάφορα μέτρα, τα οποία θα διευκολύνουν την πρόσβαση σε κεφάλαια και την αποπληρωμή των χρεών», σχολίασε στους Financial Times ο Γουίλιαμ Τζάκσον, επικεφαλής οικονομολόγος στην εταιρεία συμβούλων Capital Economics.

Παρ’ όλα αυτά, ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η νομισματική πολιτική θα μπορέσει να προσφέρει μικρή μόνον ενίσχυση στην οικονομία, ενώ προειδοποιούν ότι πολλές χώρες παρουσιάζουν μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα την τελευταία δεκαετία και συνεπώς δεν μπορούν να αυξήσουν τις δαπάνες τους όσο απαιτείται. Επομένως, οι μεγάλες αναδυόμενες οικονομίες δεν θα μπορέσουν να προχωρήσουν σε μεγάλες δαπάνες, όπως είχαν κάνει το 2008-2009.