Φορολογικές δηλώσεις 2024: Οι κωδικοί που εξαφανίζουν τα τεκμήρια

Κάθε χρόνο 1 στους 4 φορολογούμενους πέφτει στην παγίδα των τεκμηρίων. Ωστόσο, υπάρχει τρόπος οι φορολογούμενοι να ξεπεράσουν αυτό τον σκόπελο και να καλύψουν τους έξτρα φόρους που μπορεί να προκύψουν από τα τεκμήρια. Στους κωδικούς 787-788 συμπληρώνεται το ποσό του κεφαλαίου που έχουν οι φορολογούμενοι από αποταμιεύσεις προηγούμενων (συνεχόμενων) χρόνων, τα οποία δηλώνουν ότι ξόδεψαν το 2023, εφόσον αποδεικνύουν ότι για τα εισοδήματα αυτά φορολογήθηκαν ή απαλλαχτήκαν από τον φόρο νόμιμα. Μάλιστα μπορούν να επικαλεστούν εισοδήματα που είχαν πριν από 10, 20 ή και 30 χρόνια.

Για παράδειγμα φορολογούμενος ο οποίος το 2023 είχε πραγματικό εισόδημα 18.000 ευρώ και τεκμαρτές δαπάνες διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων 23.000 ευρώ, μπορεί να ανατρέξει στο παρελθόν και να επικαλεστεί εισοδήματα, τα οποία καλύπτουν το ποσό των 5.000 ευρώ, που είναι διαφορά πραγματικού και τεκμαρτού εισοδήματος. Βασική προϋπόθεση είναι, τα προηγούμενα χρόνια, να υπήρχαν δηλωμένα εισοδήματα, ικανά για να καλύψουν τις τεκμαρτές δαπάνες.

Με δεδομένα ότι οι φορολογικές δηλώσεις κυλούν με αργούς ρυθμούς, οι φορολογούμενοι έχουν το χρόνο για να ρίξουν μια δεύτερη ματιά στο φορολογικό έντυπο Ε1 και να ελέγξουν τα εισοδήματά τους, κυρίως αυτοί που οι δηλώσεις τους έχουν προσυμπληρωθεί από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων. 

Πέραν από την ανάλωση κεφαλαίων μπορούν να κάνουν επίκληση εισοδημάτων, δανείων που έλαβαν, εφάπαξ ή αποζημίωσης. Όπως προκύπτει από τα στατιστικά ένας στους τέσσερις φορολογούμενους πιάνεται κάθε χρόνο στην τσιμπίδα των τεκμηρίων, με αποτέλεσμα να φορολογείται με βάση όχι το πραγματικό του εισόδημα αλλά αυτό που προκύπτει από τα τεκμήρια διαβίωσης. Το περυσινό έτος 1.748.934 φορολογούμενοι σε σύνολο 6.529.279, δηλαδή το 26,8%, φορολογήθηκαν με βάση τα περιουσιακά στοιχεία όπως ακίνητα, αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής, πισίνες κ.ά. και όχι με βάση το δηλωθέν εισόδημα. 

Πώς να γλιτώσετε τα τεκμήρια 

1. Πραγματικά εισοδήματα τα οποία απέκτησαν το 2023 οι φορολογούμενοι. Ως τέτοια εισοδήματα θεωρούνται η αποζημίωση λόγω απόλυσης από την εργασία, τα επιδόματα ανεργίας, οι τόκοι από καταθέσεις στις τράπεζες, κ.λπ.

2. Χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα κατά τις ισχύουσες διατάξεις και αποκτήθηκαν εντός του 2023 από τους φορολογούμενους. Συγκεκριμένα μπορούν να επικαλεστούν το εφάπαξ που έλαβαν οι φορολογούμενοι ως συνταξιούχοι, ή την αποζημίωση που εισέπραξαν από την ασφαλιστική τους εταιρεία κ.λπ.

3. Τα έσοδα που εισέπραξαν οι φορολογούμενοι το προηγούμενο έτος από την πώληση περιουσιακών στοιχείων τους. Ως έσοδα από την πώληση περιουσιακών στοιχείων λαμβάνονται υπόψη τα ποσά που εισέπραξε ο φορολογούμενος από την πώληση ακινήτων, αυτοκινήτων, κινητών πραγμάτων μεγάλης αξίας κ.λπ. Από το τίμημα πώλησης που εισπράχθηκε εντός του 2023 αφαιρείται το κόστος απόκτησης, δηλαδή το τίμημα που καταβλήθηκε σε κάποιο προηγούμενο έτος για την αγορά του περιουσιακού στοιχείου.

4. Χρηματικά ποσά που εισήγαγαν στην Ελλάδα, είτε σε ευρώ είτε σε συνάλλαγμα, εφόσον η απόκτησή τους στο εξωτερικό δικαιολογείται.

5. Δάνεια που έλαβαν οι φορολογούμενοι εντός του 2023 από τράπεζες, συγγενείς ή τρίτους. Η σύναψη δανείου αποδεικνύεται από συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό έγγραφο που έχει χαρτοσημανθεί και έχει βέβαιη ημερομηνία για τη συνομολόγηση του δανείου. Από την ημερομηνία πρέπει να προκύπτει ότι το δάνειο ελήφθη εντός του 2023 και πριν από την πραγματοποίηση της δαπάνης αγοράς περιουσιακού στοιχείου που πρόκειται να δικαιολογηθεί.

6. Ποσά που εισέπραξαν το 2023 είτε από δωρεές είτε από γονικές παροχές. Για να αποδείξει ο φορολογούμενος ότι εισέπραξε εντός του 2023 τέτοια ποσά, θα πρέπει να έχει στη διάθεσή του (ώστε εάν χρειαστεί να μπορεί να προσκομίσει στις φορολογικές αρχές) σχετικό πιστοποιητικό του αρμοδίου προϊσταμένου ΔOY από το οποίο προκύπτει ότι η δωρεά ή η γονική παροχή έγινε πριν από την 31η Δεκεμβρίου 2022.

7. Κέρδη από λαχεία, ΠPOΠO, ΛOTTO, TZΟKEP, Προκαθορισμένο Στοίχημα και άλλα τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ. 

8. Εισοδήματα παρελθόντων οικονομικών ετών. Πρόκειται για την "ανάλωση κεφαλαίου παρελθόντων ετών", με την οποία μπορεί να καλύψει την όποια πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος έχει προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, επικαλούμενος εισοδήματα και έσοδα δηλωθέντα ακόμη και πριν από 10, 20 ή και περισσότερα χρόνια, εφόσον βέβαια υπήρχαν.

Σημειώνεται ότι στις προθέσεις της Ν.Δ. είναι από το 2025 να αλλάξει τα τεκμήρια περιορίζοντάς τα κατά 30%. Η εξέλιξη αυτή θα περιορίσει σημαντικά τον αριθμό των φορολογούμενων που πληρώνουν φόρο όχι με βάση το πραγματικό τους εισόδημα αλλά με βάση τα τεκμήρια. Ακόμα και εάν δεν έχει κάποιος φορολογούμενος εισοδήματα, η εφορία του υπολογίζει ελάχιστο ποσό διαβίωσης. Για κάθε φορολογούμενο ο οποίος απέκτησε εισόδημα από οποιαδήποτε πηγή (π.χ. ακόμη και από τόκους καταθέσεων, επιδόματα τέκνων κ.λπ.), η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει ότι ισχύει ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης:

- 3.000 ευρώ αν είναι άγαμος ή έγγαμος ή μέρος συμφώνου συμβίωσης και έχει επιλέξει να υποβάλει τη δήλωσή του χωριστά από τη σύζυγο ή τον σύζυγο ή το έτερο μέρος του συμφώνου συμβίωσης.

- 2.500 ευρώ αν είναι έγγαμος ή έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης και έχει επιλέξει να υποβάλει κοινή δήλωση με την ή τον σύζυγο ή με το έτερο μέρος του συμφώνου συμβίωσης.