Ευέλικτες Μορφές Απασχόλησης: Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον...

Οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης αποτέλεσαν εργαλείο αντιμετώπισης των δυσμενών συνεπειών που υπέστη η επιχειρηματικότητα από τη βίαιη «επιδρομή» του κορωνοϊού. Θα αποτελέσουν και μέσο διαχείρισης της βαθιάς ύφεσης στην οποία έχουμε, ήδη, εισέλθει. Θα παραμείνουν παρούσες και περαιτέρω θα αξιοποιηθούν. Ας το αποδεχθούμε. Η επόμενη μέρα δεν είναι δυνατό να είναι ίδια με την προηγούμενη. Ούτε και στις εργασιακές σχέσεις.

Μπορούμε να αντιδράσουμε;

Βεβαίως! Μπορούμε να επιλέξουμε ό,τι και η στρουθοκάμηλος (λέγεται ότι) πράττει ενώπιον του κινδύνου. Να βάλουμε το κεφάλι στην άμμο! Να προσποιηθούμε πως τίποτα δεν συμβαίνει!

Oι ευέλικτες μορφές απασχόλησης: το παρελθόν και το παρόν και το μέλλον

Ευέλικτες μορφές απασχόλησης είναι εκείνες που μολονότι βασίζονται στο τυπικό μοντέλο της εξαρτημένης εργασίας μια, τουλάχιστον, παράμετρός τους (λ.χ. ο χρόνος, ο χώρος ή το καθεστώς εργασίας) αποκλίνει από αυτό. Μεταξύ των περισσότερο, μέχρι σήμερα (και από παλαιότερα ισχυουσών) γνωστών μορφών ευέλικτης εργασίας: Η μερική απασχόληση, η εκ περιτροπής εργασία, η τηλεργασία, οι συμβάσεις ετοιμότητας. Το ενδιαφέρον γύρω από τις συγκεκριμένες μορφές εργασίας καθίσταται αμείωτο τους δύο τελευταίους μήνες.

Η έξαρση της πανδημίας δημιούργησε μια νέα πραγματικότητα και στον τομέα της εργασίας. Οι επιχειρήσεις βρέθηκαν αντιμέτωπες με μια δραματική μείωση των εσόδων τους. Μεταξύ των μέτρων που ελήφθησαν για τη διαχείριση του θέματος, πρωταγωνιστικό ρόλο διατηρούν οι ευέλικτες μορφές εργασίας. Ειδικότερα:

(α) Προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας: Το προσωρινό αυτό μέτρο ευέλικτης απασχόλησης (το οποίο αναλύσαμε σε προηγούμενη αρθρογραφία μας), προσομοιάζει με τη (μονομερώς επιβαλλόμενη) εκ περιτροπής εργασία. 

(β) Μεταφορά προσωπικού σε επιχειρήσεις εντός του ιδίου ομίλου: Αξιοποιώντας τη σχετική ευχέρεια της νομοθεσίας, η πληττόμενη από την πανδημία επιχείρηση δικαιούται να μεταφέρει προσωπικό της σε άλλη επιχείρηση του Ομίλου στον οποίο ανήκει. 

(γ) Εργασία από απόσταση: Η ανάγκη του κατ’ οίκον περιορισμού των πολιτών, για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας, ανέδειξε τον πολύτιμο χαρακτήρα της τηλεργασίας (την οποία επίσης αναλύσαμε σε προηγούμενη αρθρογραφία μας). 

Οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης, αποτελούν ήδη μια πραγματικότητα και μια νέα κανονικότητα. Οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης, με διευρυμένο πλέον ρόλο, θα συνδράμουν την επιχειρηματικότητα. Θα συμβάλλουν, εν τέλει, και στη διασφάλιση των θέσεων εργασίας. 

Η θέση της ΕΕ

Μεταξύ των ευέλικτων μορφών απασχόλησης, σημαίνουσα θέση καταλαμβάνουν τα προγράμματα/συστήματα μειωμένου ωραρίου. Για τη διαχείριση των προβλημάτων που δημιουργούνται, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δρομολογήσει την εφαρμογή ενός νέου μέσου (:SURE) που αποσκοπεί στην προστασία των θέσεων εργασίας που πλήττονται από την πανδημία. 

Τι σημαίνει αυτό; (Και) η ΕΕ δέχεται τα προγράμματα μειωμένου ωραρίου ως μέσο διαχείρισης της κρίσης. Και τα υποστηρίζει. 

Αντί επιλόγου

Οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης δεν είναι ό,τι χειρότερο θα ήταν δυνατό να μας συμβεί μετά την πανδημία. Ας μην τις αντιμετωπίζουμε ως καταστροφή. 

Ας εστιάσουμε στο δεύτερο συνθετικό της καταστροφής. Ας αξιοποιήσουμε τις ευχέρειες των ευέλικτων μορφών απασχόλησης και τις ευκαιρίες που δημιουργούν. 

Ας έχουμε και τούτο κατά νου: Καθένας εργαζόμενος, σχεδόν,  μπορεί πλέον να παράσχει τις υπηρεσίες του οπουδήποτε στον κόσμο. Καθένας εργοδότης, σχεδόν, μπορεί να «αγοράσει» υπηρεσίες από εργαζόμενους από οπουδήποτε στην Ελλάδα. Ή/και τον κόσμο.

Αυτή είναι η πραγματικότητα.

Στρουθοκαμηλισμοί δεν χωρούν.-

Σταύρος Κουμεντάκης

Senior Partner

Koumentakis and Associates Law Firm

Σημ.: Το παρόν άρθρο σε πλήρη μορφή