Eurostat: Τρόφιμα, ενέργεια, στέγη και μεταφορές "αδειάζουν" το πορτοφόλι

Κόστος στέγασης, ενέργειας, τροφίμων και μεταφορών «εξαφάνισε» πέρυσι τον μισό προϋπολογισμό του ελληνικού νοικοκυριού.  Μάλιστα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Eurostat για τις δαπάνες του 2022, η Ελλάδα είχε το δεύτερο υψηλότερο μερίδιο ως ποσοστό του ΑΕΠ (74,6%), πίσω από την Κροατία (75,3 %) και μπροστά από την Πορτογαλία (68,8 %), ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν σε Ιρλανδία (23,9 %), Λουξεμβούργο (32,2 %) και Ολλανδία (42,2 %).

Οι τιμές των τροφίμων άσκησαν μεγάλη πίεση στους Ελληνες καταναλωτές το 2022, καθώς από τις δαπάνες των ελληνικών νοικοκυριών το 15,7% πήγε σε τρόφιμα, όταν ο μέσος όρος στην Ε.Ε. ήταν 11,7%. Δηλαδή, το 1 στα 6 ευρώ που δαπανήσαμε πέρσι πήγε στα τρόφιμα.  

Αδειάζει το πορτοφόλι με τα... πάγια

Αντίστοιχα, για στέγη, νερό και ενέργεια οι δαπάνες των Ελλήνων έφθασαν το 19,2% επί των συνολικών δαπανών τους - δηλαδή 1 στα 5 ευρώ που ξοδέψαμε πέρσι πήγε για ενοίκια και κόστος ενέργειας.

Το κόστος των μεταφορών, με τα καύσιμα στα ύψη, συμπληρώνουν τον τριπλό πονοκέφαλο του οικιακού προϋπολογισμού, καθώς εκεί κατευθύνεται το 12,9% των δαπανών μας.  

Συνολικά, δηλαδή, οι δαπάνες για στέγαση, ενέργεια, τρόφιμα και μεταφορές αντιπροσωπεύουν το ήμισυ (47,8%) των συνολικών δαπανών των ελληνικών νοικοκυριών, για το 2022.

Αυξήθηκαν οι δαπάνες σε σχέση με το 2019

Σε επίπεδο ΕΕ, το 2022 οι δαπάνες των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 4,7% σε σύγκριση με το 2021, ενώ ήταν κατά 1,0% περισσότερες σε σύγκριση με το 2019.

Σε σύγκριση με το 2021, το 2022 παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση της κατανάλωσης των νοικοκυριών για αγαθά και υπηρεσίες, που είχε μειωθεί πρωτοφανώς το 2020 λόγω της πανδημίας Covid-19.

Το 2022, οι δαπάνες:

• για εστιατόρια και ξενοδοχεία αυξήθηκαν σε όγκο κατά 33,8%,
• για αναψυχή και πολιτισμό κατά 14,7%,
• για ένδυση και υπόδηση κατά 11,5%
• για μεταφορές κατά 4,7%.

Η κατανάλωση των νοικοκυριών αυξήθηκε σε όλες τις κατηγορίες εκτός από τα τρόφιμα - μη αλκοολούχα ποτά (-3,1%) και τα αλκοολούχα ποτά, τα καπνικά προϊόντα και τα φάρμακα (-1,0%). 

Παρόλο που η κατανάλωση των νοικοκυριών το 2022 υπερέβη τα προ-COVID επίπεδα, ορισμένες κατηγορίες εξακολουθούν να υστερούν σε σχέση με το 2019.

Συγκεκριμένα, το 2022 η κατανάλωση των νοικοκυριών εξακολουθούσε να είναι χαμηλότερη από τους όγκους του 2019 για:

• τις μεταφορές (-7,8%), 
• τα εστιατόρια-ξενοδοχεία (-2,4%)
• την εκπαίδευση (-1,5%).

Πηγή: Eurostat

Εξελίξεις ανά χώρα

Σχεδόν όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ κατέγραψαν αύξηση στην κατανάλωση των νοικοκυριών το 2022 σε σύγκριση με το 2021. Οι υψηλότερες αυξήσεις καταγράφηκαν στη Μάλτα (+18,9 %), ακολουθούμενες από την Κύπρο (+11,8 %) και την Κροατία (+11,1 %). Η Τσεχία ήταν η μόνη χώρα που κατέγραψε μικρή μείωση (-0,1 %) το 2022 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.

Σε σύγκριση με το 2019, μόνο πέντε κράτη μέλη της ΕΕ, η Τσεχία (-6,0 %), η Ισπανία (-1,5 %), η Γερμανία (-1,0 %), η Ιταλία (-0,8 %) και η Αυστρία (-0,7 %), παρουσίασαν χαμηλότερο όγκο καταναλωτικών δαπανών των νοικοκυριών το 2022.

Οι μεγαλύτερες αυξήσεις το 2022 σε σύγκριση με το 2019 παρατηρήθηκαν για την Κροατία (+13,7 %), τη Ρουμανία (+9,9 %) [1], τη Βουλγαρία και την Εσθονία (και οι δύο +8,9 %)

Τα μισά σε στέγαση, ενέργεια και τρόφιμα

Οπως προκύπτει από τα στοιχεία της Eurostat, σχεδόν το ένα τέταρτο των δαπανών των νοικοκυριών της ΕΕ (24,1 % του συνόλου ή 12,4 % του ΑΕΠ) αφορά «Στέγαση, νερό, ηλεκτρική ενέργεια, φυσικό αέριο και άλλα καύσιμα».

Οι δαπάνες για «Τρόφιμα και μη αλκοολούχα ποτά», αφορούν το 13,6 % του συνόλου (ή 7,0 % του ΑΕΠ), για «Μεταφορές» το 12,5 % (ή 6,4 % του ΑΕΠ) και για «Διάφορα αγαθά και υπηρεσίες» το 11,3 % (ή 5,8 % του ΑΕΠ).

Οι κατηγορίες «Στέγαση, νερό, ηλεκτρικό ρεύμα, φυσικό αέριο και άλλα καύσιμα», «Τρόφιμα και μη αλκοολούχα ποτά» και «Μεταφορές» αντιπροσωπεύουν το ήμισυ των συνολικών δαπανών των νοικοκυριών (50,2 %), με τη σύνθεση να παραμένει σταθερή σε σχέση με το 2021. 

Ακολουθούν:

• Εστιατόρια και ξενοδοχεία (8,5 % του συνόλου ή 4,4 % του ΑΕΠ)
• Αναψυχή και πολιτισμός (8,4 % του συνόλου ή 4,3 % του ΑΕΠ)
• Επίπλωση, οικιακός εξοπλισμός και συνήθης συντήρηση των νοικοκυριών (5,8 % του συνόλου ή 3,0 % του ΑΕΠ)
• Υγεία (4,5 % του συνόλου ή 2,3 % του ΑΕΠ),
• Ενδυση και υπόδηση (4,3 % του συνόλου ή 2,2 % του ΑΕΠ),
• Αλκοολούχα ποτά, καπνικά προϊόντα και φάρμακα (4. 0 % του συνόλου ή 2,1 % του ΑΕΠ),
• Επικοινωνίες (2,3 % του συνόλου ή 1,2 % του ΑΕΠ) και
• Εκπαίδευση (0,8 % του συνόλου ή 0,4 % του ΑΕΠ)