Επιταχύνονται οι διαδικασίες πλειστηριασμών ακινήτων

Αυτόματα, χωρίς δηλαδή δικαστική απόφαση, θα μειώνεται η τιμή του ακινήτου που βγαίνει σε πλειστηριασμό, εφόσον καταστούν άγονοι οι δύο πρώτοι πλειστηριασμοί. Αυτό προβλέπει ο νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας που είναι σε δημόσια διαβούλευση και αναμένεται να ισχύσει από τον προσεχή Σεπτέμβριο. Ο κώδικας εισάγει μεταξύ άλλων και τη δυνατότητα απόκτησης ενός ακινήτου από πολλαπλούς αγοραστές, για την αγορά του οποίου θα μπορεί ο καθένας ενδιαφερόμενος να βάζει μέρος των χρημάτων. Η αυτόματη μείωση της τιμής μετά τον δεύτερο αλλά και τον τρίτο πλειστηριασμό, εξυπηρετεί την προσαρμογή του καθεστώτος των πλειστηριασμών στον νέο πτωχευτικό νόμο για την παροχή δεύτερης ευκαιρίας, ενώ η δυνατότητα των πολλαπλών αγοραστών στοχεύει κυρίως στη διευκόλυνση της διάθεσης ακινήτων μεγάλης αξίας που απαιτούν την επένδυση σημαντικών κεφαλαίων και τα οποία δεν μπορούν να βρεθούν από έναν αγοραστή. Στόχος είναι ο νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας να ψηφιστεί άμεσα, έτσι ώστε οι πλειστηριασμοί που θα ξεκινήσουν από τον προσεχή Σεπτέμβριο να γίνουν με το νέο καθεστώς και να διευκολυνθεί η διαδικασία διάθεσης ακινήτων από τις τράπεζες και τις εταιρείες διαχείρισης. 

Να σημειωθεί ότι οι πλειστηριασμοί ακινήτων επανέρχονται στο προσκήνιο από τις αρχές Σεπτεμβρίου έπειτα από μακρά περίοδο «παγώματος» λόγω της πανδημίας και έως και τα τέλη του χρόνου έχουν προγραμματιστεί να γίνουν ρευστοποιήσεις 2.700 ακινήτων. Από τους πλειστηριασμούς εξαιρούνται όσοι είναι πυρόπληκτοι, καθώς και όσα νοικοκυριά θεωρούνται ευάλωτα, δηλαδή έχουν εισόδημα από 7.000 έως 21.000 ευρώ ανάλογα και με τα προστατευόμενα μέλη, καθώς και συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία, κινητά και ακίνητα. Προκειμένου να αποφύγουν τον πλειστηριασμό, τα ευάλωτα νοικοκυριά θα πρέπει να το δηλώσουν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα που έχει ενεργοποιήσει από τις αρχές Ιουλίου η Ειδική Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους και να συναινέσουν στην απώλεια κυριότητας του ακινήτου τους, που θα περάσει στον φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων ο οποίος θα δημιουργηθεί εντός του 2022.

Συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά την τιμή με βάση την οποία πλειστηριάζεται ένα ακίνητο, το σχετικό άρθρο του νέου κώδικα προβλέπει ότι «αν δεν παρουσιαστούν πλειοδότες ή δεν υποβληθούν προσφορές, το πράγμα που πλειστηριάζεται κατακυρώνεται στην τιμή της πρώτης προσφοράς σε εκείνον υπέρ του οποίου έγινε η εκτέλεση». Η κατακύρωση δηλαδή θα γίνεται σε αυτόν που επισπεύδει τον πλειστηριασμό, δηλαδή την τράπεζα ή την εταιρεία διαχείρισης εφόσον το ζητήσει, υποβάλλοντας σχετική αίτηση. Αν δεν υποβληθεί αίτηση ο πλειστηριασμός επαναλαμβάνεται με την ίδια τιμή πρώτης προσφοράς μέσα σε 40 ημέρες. Αν και ο δεύτερος πλειστηριασμός αποβεί άγονος, διεξάγεται νέος με τιμή πρώτης προσφοράς ίση με το 80% της αρχικώς ορισθείσας τιμής μέσα σε τριάντα ημέρες. Σε περίπτωση που και ο τρίτος πλειστηριασμός αποβεί επίσης άγονος, η διαδικασία της ρευστοποίησης επαναλαμβάνεται εντός 30 ημερών, με τιμή πρώτης προσφοράς ίσης προς το 65% της τιμής που είχε οριστεί αρχικά. Αν και ο νέος πλειστηριασμός ολοκληρωθεί χωρίς αποτέλεσμα, το αρμόδιο δικαστήριο, ύστερα από αίτηση οποιουδήποτε έχει έννομο συμφέρον, μπορεί να άρει την κατάσχεση ή να διατάξει να γίνει αργότερα νέος πλειστηριασμός με την ίδια ή και κατώτερη τιμή πρώτης προσφοράς. Οπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, η διάταξη αντιμετωπίζει το φαινόμενο της έλλειψης πλειοδοτών, που οφείλεται συχνά στην υψηλή τιμή πρώτης προσφοράς του πλειστηριαζόμενου κινητού ή ακινήτου. Προβλέπεται, τότε, η σταδιακή μείωση της τιμής πρώτης προσφοράς εάν προηγηθούν δύο ματαιώσεις του πλειστηριασμού. Η ρύθμιση, όπως σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση «συμβάλλει στην αποσυμφόρηση των δικαστηρίων, τα οποία με βάση το προηγούμενο καθεστώς θα έπρεπε να διατάξουν αυτά τα ίδια τη μείωση της τιμής πρώτης προσφοράς, λαμβάνοντας υπόψη τις κρατούσες συνθήκες αγοράς. Επομένως εισάγεται ένα αντικειμενικό κριτήριο προσαρμογής της τιμής πρώτης προσφοράς στις συνθήκες αγοράς».

Σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα πλειοδοσίας από περισσότερους υποψηφίους, όπως σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση του νόμου, «η εκδήλωση ενδιαφέροντος από περισσότερους πλειοδότες (συνπλειοδοσία) γίνεται κατά τρόπο προσαρμοσμένο στον ηλεκτρονικό τρόπο διενέργειας του πλειστηριασμού, δηλαδή μέσω ειδικού πληρεξουσίου, το οποίο θα πρέπει να δηλώνει όποιος πλειοδότης εκπροσωπεί τους υπόλοιπους. Για λόγους δικαιικής ασφάλειας, οι περισσότεροι πλειοδότες ενέχονται εις ολόκληρον για την καταβολή του πλειστηριάσματος, ανεξάρτητα από τη μεταξύ τους κατανομή και σχέση». Σημειώνεται ότι ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός είναι ανοικτού πλειοδοτικού τύπου κατά τον οποίο υποβάλλονται διαδοχικές προσφορές. Οι συμμετέχοντες υποβάλλουν συνεχώς προσφορά μεγαλύτερη από την εκάστοτε μεγαλύτερη έως τον χρόνο λήξης της υποβολής προσφορών. 
Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί διενεργούνται μόνο εργάσιμη ημέρα Τετάρτη ή Πέμπτη ή Παρασκευή, από τις 10 π.μ. έως τις 12 και από τις 2 μ.μ έως τις 4 μ.μ. Ο νέος κώδικας αυξάνει επίσης από 5 σε 10 ημέρες την προθεσμία για την κατάθεση του πλειστηριάσματος.