Εφορία: Οι έχοντες, οι κατέχοντες και οι φτωχοί μέσα από τις φορολογικές δηλώσεις

Οι Έλληνες μέσα σε μία τριετία και συγκεκριμένα από το 2019 έως το 2022 δήλωσαν στην εφορία 301.334 περισσότερα αυτοκίνητα, 71.258 ιδιόκτητες κύριες κατοικίες, ενώ 2.483 είναι παραπάνω τα άτομα που εμφανίζονται με ακίνητα και καταθέσεις στο εξωτερικό σε σύγκριση με τρία χρόνια πριν.

Την ίδια στιγμή, οι κάτοχοι σκαφών αναψυχής εμφανίστηκαν στις φορολογικές δηλώσεις του 2022 (εισοδήματα 2021) λιγότεροι κατά 4.008 σε σύγκριση με εκείνους που είχαν δηλώσει το 2019 (εισοδήματα 2018) ότι διαθέτουν κάποιο ταχύπλοο, ενώ πολλοί λιγότεροι κατά 3.685 φορολογούμενοι εμφανίζονται και οι κάτοχοι εξωτερικής πισίνας προκαλώντας πολλά ερωτηματικά πως έχει συμβεί αυτό και αν όντως ισχύει ή απλώς προσπαθούν να αποφύγουν τα τεκμήρια της εφορίας μη δηλώνοντάς τες.

Ακίνητα και καταθέσεις

Τα αποκαλυπτικά αυτά στοιχεία προκύπτουν από την ανάλυση κωδικό προς κωδικό των φορολογικών δηλώσεων που υποβάλλουν κάθε χρόνο περίπου 9.000.000 φορολογούμενοι (κάτοχοι ΑΦΜ) όπου σε αυτούς περιλαμβάνονται οι υπόχρεοι, οι σύζυγοι και τα παιδιά τους που διαθέτουν αριθμό φορολογικό μητρώου υποβάλλοντας συνολικά περίπου 6.500.000 φορολογικές δηλώσεις.

Από την άλλη, μεγάλο ενδιαφέρον έχουν τα στοιχεία που δείχνουν ότι έχουν μειωθεί κατά 41.646 οι ιδιοκτήτες – κάτοχοι 1ης δευτερεύουσας κατοικίας και κατά 66.194 οι κάτοχοι μονοκατοικίας που καλύπτει τις ανάγκες 1ης κατοικίας. Μείωση εμφανίζεται στον αριθμό των φορολογουμένων με ιδιόκτητη 2η δευτερεύουσα κατοικία, ενώ αύξηση κατά 81.088 παρατηρείται στον αριθμό των πολιτών που νοικιάζουν κύρια κατοικία.

Περιουσία στο εξωτερικό (ακίνητα ή καταθέσεις) δήλωσαν ότι κατέχουν το 2022 (εισοδήματα 2021) 83.067 φορολογούμενοι ενώ τρία χρόνια πριν ο αντίστοιχος αριθμός ήταν 80.584 φορολογούμενοι.

Οι φορολογούμενοι με εισόδημα έως 10.000 ευρώ

Έτσι, στην Ελλάδα των 8.957.000 πολιτών με ΑΦΜ, 5.864.000 ή 65% επί του συνόλου δηλώνουν στην εφορία ετήσιο εισόδημα έως 10.000 ευρώ και την ίδια στιγμή, κυκλοφορούν ανά την επικράτεια 5.423.700 Ι.Χ. αυτοκίνητα, 4.746.000 φορολογούμενοι διαθέτουν πρώτη κατοικία, 100.000 έχουν στην κατοχή τους σκάφη αναψυχής, ενώ όπως αναφέρθηκε παραπάνω 83.000 δηλώνουν ότι έχουν ακίνητα ή και καταθέσεις στο εξωτερικό.

Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι το συνολικό εισόδημα που δηλώθηκε το 2022 ανήλθε στα 84,2 δισ. ευρώ έναντι 79,7 δισ. ευρώ το 2021, με την τελική φορολογική επιβάρυνση των φυσικών προσώπων μετά τις απαλλαγές και τις εκπτώσεις να διαμορφώνεται σε 8,9 δισ. ευρώ πέρυσι έναντι 8,2 δισ. ευρώ το 2021.

Τα εισοδήματα από μισθούς

Στις περυσινές φορολογικές δηλώσεις εισοδήματα από μισθούς (δημόσιου και ιδιωτικού τομέα) δήλωση 3.489.967 συμπολίτες μας και μάλιστα το συνολικό ποσό που δήλωσαν ανέρχεται σε 37,9 δισ. ευρώ τη στιγμή που όλα τα εισοδήματα που εμφανίστηκαν πέρυσι από το σύνολο των φορολογουμένων ανέρχονται σε 84,2 δισ. ευρώ.

Το μέσο εισόδημα των μισθωτών βάσει των κωδικών που έχουν συμπληρωθεί αυτόματα από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων είναι 10.814 ευρώ. Σημειώνεται ότι αυτά τα ποσά προκύπτουν αφού έχουν αφαιρεθεί όλες οι κρατήσεις πλην των φόρων.

Συνταξιούχοι και μισθωτοί

Εξίσου σημαντικός είναι και ο αριθμός των συνταξιούχων καθώς η εφορία κατέγραψε πέρυσι εκείνους που λαμβάνουν κύρια σύνταξη σε 2.367.546 με το συνολικό ποσό που έλαβαν (πριν αφαιρεθούν οι φόροι) να ανέρχεται σε 21,5 δισ. ευρώ ή κατά μέσο όρο 8.615 ευρώ.

Ουσιαστικά, δηλαδή, αθροιστικά μισθωτοί και συνταξιούχοι δηλώνουν στην εφορία μόνο από εισοδήματα που έχουν προκύψει από μισθούς και συντάξεις περίπου 59,5 δισ. ευρώ, δηλαδή το 70% των συνολικών ποσών που δηλώνουν όλες οι κατηγορίες φορολογουμένων.

Ελεύθεροι επαγγελματίες και εισοδηματίες

Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχουν τα στοιχεία που έχουν δηλώσει στην εφορία οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι αγρότες αλλά και οι εισοδηματίες, δηλαδή εκείνοι που εισπράττουν κυρίως ενοίκια. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, 503.970 ελεύθεροι επαγγελματίες δήλωσαν ως ακαθάριστα έσοδα στην εφορία 33,4 δισ. ευρώ. Όμως τα κέρδη που εμφάνισαν και για τα οποία τελικά φορολογούνται είναι σχεδόν 10 φορές χαμηλότερα καθώς συνολικά δήλωσαν στην εφορία 4,5 δισ. ευρώ. Αν λάβει κανείς ότι περίπου οι μισοί εμφάνισαν ζημιά τότε το καθαρό αποτέλεσμα για την εφορία είναι πολύ χαμηλότερο.

Αγρότες

Από την άλλη, 700.000 πολίτες εμφάνισαν ακαθάριστα κέρδη από αγροτική δραστηριότητα 7,2 δισ. ευρώ και καθαρά κέρδη μόλις 1,6 δισ. ευρώ (η κατ΄ επάγγελμα αγρότες είναι κάτω από τους μισούς), ενώ αν συνυπολογιστεί ότι περίπου 165.000 παρουσίασαν ζημιές 260 εκατ. ευρώ το καθαρό αποτέλεσμα για την εφορία είναι αρκετά χαμηλότερο.

Ενοίκια κατοικιών

Εισοδήματα από ενοίκια κατοικιών εμφανίζουν στην εφορία 1.009.000 φορολογούμενοι με το συνολικό ποσό που δηλώνουν να διαμορφώνεται σε 3,75 δις. ευρώ ή κατά μέσο 3.700 ευρώ, ενώ 540.000 κωδικοί είναι συμπληρωμένοι από αντίστοιχο αριθμό φορολογουμένων που εμφανίζονται να εισπράττουν ενοίκια από καταστήματα ή γραφεία συνολικού ποσού 2,5 δις. ευρώ και 520.000 κωδικοί αφορούν ενοίκια από οικόπεδα ή αγροτεμάχια συνολικού ποσού 330 εκατ. ευρώ.

Ποιους «καίνε» τα τεκμήρια

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, στην παγίδα των τεκμηρίων πιάστηκαν περίπου 2.000.000 φορολογούμενοι οι οποίοι με βάση τα εισοδήματα που δήλωσαν στην εφορία δεν μπορούν να δικαιολογήσουν τα περιουσία στοιχεία που έχουν στην κατοχή τους και τα συντηρούν. Στην κατηγορία των τεκμηρίων εντάσσονται τα αυτοκίνητα, τα ακίνητα, τα σκάφη αναψυχής, οι πισίνες ακόμη και τα δίδακτρα που πληρώνουν οι γονείς για να στέλνουν τα παιδιά τους σε ιδιωτικά σχολεία. Συνολικά η εφορία προσαύξησε τα εισοδήματα των συγκεκριμένων πολιτών κατά περίπου 5,6 δισ. ευρώ και οι οποία φυσικά πλήρωσαν γι’ αυτά πρόσθετους φόρους.

Οι «πλούσιοι» και οι «φτωχοί»

Ετήσιο εισόδημα έως 5.000 ευρώ, δηλαδή κάτω από το όριο της φτώχειας, δήλωσαν πέρυσι 3.380.170 πολίτες, 258.000 λιγότεροι σε σύγκριση με το 2021. Από 5.000 έως 10.000 ευρώ δήλωσαν στην εφορία το 2022 περίπου 2.484.000 φορολογούμενοι, αυξημένοι κατά 77.000 σε σύγκριση με το 2021. Αθροιστικά, 5.864.287 εμφανίζονται στην εφορία να διαβιούν με πολύ χαμηλά εισοδήματα τα οποία στις περισσότερες περιπτώσεις δεν μπορούν να δικαιολογήσουν ούτε τα περιουσιακά στοιχεία που έχουν στην κατοχή τους ούτε φυσικά το κόστος για τη συντήρηση αυτών.

Από 10.000 έως 15.000 ευρώ δηλώνουν στην εφορία 1.263.000 φορολογούμενοι (αυξημένοι κατά 105.000 σε σύγκριση με το 2021) ενώ όσο ανεβαίνουν τα εισοδηματικά κλιμάκια τόσο μειώνεται ο αριθμός των πολιτών που εμφανίζονται στην εφορία. Συγκεκριμένα, από 15.000 έως 20.000 ευρώ ατομικό εισόδημα εμφανίζουν 951.000 φορολογούμενοι (αυξημένοι κατά 30.000 σε σύγκριση με το 2021) και από 20.000 έως 30.000 ευρώ ο αριθμός πέφτει στις 583.000 φορολογούμενος, ενώ από 30.000 έως 50.000 ευρώ δηλώνουν στην εφορία 215.000 φορολογούμενοι.

Η μεσαία τάξη

Ουσιαστικά αν πει κάποιος ότι τα όρια για το χαρακτηρισμό της μεσαίας τάξης είναι από 20.000 ευρώ έως 50.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα τότε ο συνολικό αριθμός των πολιτών που συγκαταλέγονται σ΄ αυτή την κατηγορία είναι περίπου 800.000. Αν σε αυτούς θέλει κάποιος να προσθέσει και εκείνους που έχουν ετήσιο εισόδημα από 15.000 έως 20.000 ευρώ τότε ο συνολικός αυτός αριθμός θα ανέβει στο 1.750.000 πολίτες.

Ετήσιο εισόδημα από 50.000 ευρώ και άνω δηλώνουν στην Ελλάδα μόλις 80.000 πολίτες σε σύνολο 8.957.000, ενώ αθροιστικά πάνω από 500.000 ευρώ δήλωσαν το 2022 στην Ελλάδα 962 φορολογούμενοι.