Αναδρομικά συνταξιούχων: Πότε θα βγει η απόφαση για τα "κομμένα" δώρα

Εντός τριών μηνών αναμένεται να δημοσιοποιηθεί η απόφαση του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου για τη χορήγηση ή μη των αναδρομικών των δώρων στους δικαιούχους επικουρικών συντάξεων για το επίμαχο 11μηνο Ιουνίου 2015-Μαίου 2016.  

Κατά τη χθεσινή συνεδρίαση όπου εκδικάστηκε η υπόθεση, σύμφωνα με πληροφορίες οι εκπρόσωποι της πολιτείας στην εισήγησή τους έθεσαν θέμα κανονιστικής ερμηνείας των διατάξεων περί παραδεκτού της δικαιοδοσίας του ΑΕΔ. Δηλαδή έκριναν ότι τα δικαστήρια που προηγήθηκαν, ο Άρειος Πάγος και το Συμβούλιο της Επικρατείας, δεν έδωσαν ερμηνεία για το ίδιο ακριβώς ζήτημα της επίμαχης διάταξης.

 Υπογραμμίζεται ότι τα Δώρα έφτασαν στο Ειδικό Δικαστήριο από τον Άρειο Πάγο, ο οποίος απέρριψε προσφυγή συνταξιούχου της Τραπέζης της Ελλάδος και διαφώνησε με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, που έκρινε ότι η κατάργηση των Δώρων είναι αντισυνταγματική.

Όσοι έχουν προσφύγει

Σύμφωνα με τους διαδίκους αν προσπεραστεί το θέμα του παραδεκτού της παραπομπής, δηλαδή το τυπικό μέρος, τότε το δικαστήριο θα μπει στην ουσία του ζητήματος και  θα αποφανθεί περί της συνταγματικότητας της διάταξης ( ν. 4093/2012) για την καταβολή των δώρων αναδρομικά για το επίμαχο 11μηνο.

Αν οι συνταξιούχοι δικαιωθούν, θα ανοίξει παράθυρο και για προσφυγές που θα αφορούν τα κομμένα δώρα των κύριων συντάξεων. Πάντως η όποια απόφαση θα αφορά μόνο τους συνταξιούχους που έχουν ήδη προσφύγει στη δικαιοσύνη έως τον Ιούλιο του 2020.

Όπως επισημαίνει στην «Ημερησία» ο εργατολόγος, ειδικός για θέματα ασφάλισης Δημήτρης Μπούρλος, «Η υπόθεση είναι σημαντική γιατί αν η απόφαση είναι θετική για τους συνταξιούχους, θα θέσει ένα όριο προστασίας στον πυρήνα των κοινωνικοασφαλιστικών δικαιωμάτων. Η θετική έκβαση δε θα αφορά μόνο τη συγκεκριμένη απόφαση αλλά ενδεχομένως και άλλες υποθέσεις στο μέλλον.»

Να σημειωθεί ότι μέχρι να εκδοθεί η απόφαση για τα Δώρα, παγώνει η εκδίκαση των προσφυγών που έχουν ασκηθεί από περίπου 400.000 συνταξιούχους, οι οποίοι διεκδικούν αναδρομικά Δώρων και επιστροφή των περικοπών στις επικουρικές συντάξεις για το 11μηνο Ιουνίου 2015-Μαΐου 2016. Η υπόθεση δεν αφορά τις μειώσεις που επιβλήθηκαν στις επικουρικές συντάξεις, που σημαίνει ότι ακόμη και αν το ΑΕΔ απορρίψει την επιστροφή των Δώρων, οι συνταξιούχοι έχουν να πάρουν τα αναδρομικά για τις επικουρικές τους.

«Με ευρύ πνεύμα ερμηνείας»

Oπως δήλωσε ο δικηγόρος Λουκάς Αποστολίδης «Στην παρέμβαση μας ζητήσαμε στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο, να λύσει θετικά και οριστικά το ζήτημα των συνταξιούχων, προκειμένου να τους χορηγηθούν αναδρομικά για το 11μηνο, για δώρα εορτών και επιδόματος αδείας σε όλους τους συνταξιούχους στον ιδιωτικό τομέα χωρίς διακρίσεις. Να γίνουν σεβαστές οι αποφάσεις των τεσσάρων (4) διαδοχικά Ολ. του ΣτΕ.

Να μην σταθούν σε μια στενή, αυστηρά κανονιστική ερμηνεία των διατάξεων περί παραδεκτού της δικαιοδοσίας του ΑΕΔ, αλλά με ευρύ πνεύμα ερμηνείας, το οποίο θα στοχεύει στην διασφάλιση της ενότητας της έννομης τάξης της χώρας. Εξάλλου αυτό στοχεύει και ο e-ΕΦΚΑ- ισονομία και ισότητα, εισφορών παροχών σε όλους τους ασφαλιστικούς φορείς χωρίς διακρίσεις.

Μονάχα με αυτές τις αντιλήψεις και τις παραδοχές μπορούμε να ανταποκριθούμε στο περί δικαίου αίσθημα των συνταξιούχων. Το ΑΕΔ οφείλει να κρίνει το ένδικο ζήτημα επί της ουσίας και όχι επί του παραδεκτού, στενά κανονιστικά.

Από την έκδοση της υπ’ αριθμ. 1509/2023 ΑΠ που έκρινε διαφορετικά από τις αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ 2287 και 2288/2015 έχουν αναβληθεί πάνω από 700 αγωγές και μέχρι να εκδοθεί η απόφαση θα ξεπεράσουμε τις 1.200 αγωγές. Καιρός -προσθέτει ο κ. Αποστολίδης είναι να επανεξετασθεί και ο θεσμός των πιλοτικών δικών σχετικά με το σεβασμό για την εφαρμογή των αποφάσεων.

Πάνω από 250.000 δικαιούχοι ταλαιπωρούνται και βέβαια τα διοικητικά δικαστήρια παραμένουν «βαρειά» φορτωμένα με αγωγές για τα αναδρομικά. Με τρεις διαδοχικά αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ και του Μισθοδικείου, κρίθηκε ότι η κατάργηση των δώρων εορτών και αδείας, που έλαβε χώρα το έτος 2012, είναι αντίθετη με το Σύνταγμα καθώς προσβάλλει συνταγματικές διατάξεις και τις διατάξεις της ΕΣΔΑ. Βάσιμα ελπίζουμε σε θετική έκβαση της υπόθεσης, κατέληξε ο κ. Αποστολίδης.

Τι αποφάσισε το ΣτΕ

 Υπενθυμίζεται ότι το ΣτΕ, με μια νέα απόφασή του (την 1342/2023), έκρινε ότι τα Δώρα για τις επικουρικές έχουν καταργηθεί πλήρως για τους συνταξιούχους του ΕΦΚΑ μετά το νόμο Κατρούγκαλου. Η απόφαση αυτή δεν ακυρώνει τα αναδρομικά Δώρων του 11μήνου Ιουνίου 2015-Μαΐου 2016, και κυρίως δεν εμπόδισε την έκδοση θετικών αποφάσεων από τα Πρωτοδικεία, μέχρι που έγινε η παραπομπή των Δώρων από τον Αρειο Πάγο στο Ειδικό Δικαστήριο και τα Πρωτοδικεία ανέστειλαν την έκδοση νεότερων αποφάσεων.

Ο λόγος που ο Αρειος Πάγος με την 1509/2023 απόφασή του ήρθε σε πλήρη αντίθεση με την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας είναι επειδή απέρριψε αγωγή συνταξιούχου της Τραπέζης της Ελλάδος ο οποίος διεκδικεί από τον ασφαλιστικό οργανισμό της ΤτΕ την επιστροφή όλων των Δώρων από το 2013 και μετά, συνολικό ποσό 16.162 ευρώ. Με αφορμή αυτή την υπόθεση ο Α.Π. παραπέμπει το θέμα της κατάργησης των Δώρων για νέα κρίση στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο.