Αλλάζει η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας - Τα δικαιώματα των καταναλωτών

Σειρά ρυθμίσεων που προοιωνίζονται σημαντικές αλλαγές στη λειτουργία της εγχώριας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας φέρνει νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση και ενσωματώνει την κοινοτική οδηγία 2019/944.

Μεταξύ άλλων, το νομοσχέδιο προβλέπει την προστασία και ενίσχυση της θέσης των καταναλωτών στις συναλλαγές με τις εταιρείες παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, κατοχυρώνει την ανεξαρτησία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας και εισάγει νέους κανόνες για την οργάνωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Βασικός πυλώνας των προτεινόμενων διατάξεων είναι ότι οι εταιρείες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου θα πρέπει να παρέχουν πλήρη ενημέρωση με εύκολο τρόπο στους καταναλωτές.

Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Οι πελάτες έχουν δωρεάν και εύκολη, χωρίς διακρίσεις, πρόσβαση στην πληροφορία που θα τους επιτρέπει να επιλέγουν τον κατάλληλο για αυτούς προμηθευτή και, ιδίως, τις εκάστοτε ισχύουσες χρεώσεις και τους όρους των Συμβάσεων Προμήθειας κάθε Προμηθευτή για τις κατηγορίες Πελατών που εξυπηρετούν. Οι Προμηθευτές υποχρεούνται να δημοσιοποιούν όλους τους όρους και τις προϋποθέσεις που περιλαμβάνονται στις Συμβάσεις Προμήθειας και τους αντίστοιχους τιμοκαταλόγους τους».

Προβλέπεται επίσης ότι κάθε προμηθευτής υποχρεούται να δημοσιοποιεί γενικά στατιστικά στοιχεία.

Στο νομοσχέδιο καθορίζονται επίσης ο τρόπος με τον οποίο ο καταναλωτής μπορεί να επιλέγει προμηθευτή, το δικαίωμα υπαναχώρησης και οι υποχρεώσεις του έναντι των εταιρειών, στο κεφάλαιο για την προστασία και τα δικαιώματα των καταναλωτών.

Αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι οι πελάτες έχουν δικαίωμα ελεύθερης επιλογής προμηθευτή ή συμμετέχοντα στην αγορά που δραστηριοποιείται στη σωρευτική εκπροσώπηση. Η διαδικασία αλλαγής προμηθευτή δεν επιφέρει οικονομική επιβάρυνση για τους οικιακούς πελάτες και τις μικρές επιχειρήσεις ενώ η αλλαγή προμηθευτή δεν απαλλάσσει τον πελάτη από την υποχρέωση τήρησης των συμβατικών του δεσμεύσεων.

Διευκρινίζεται επίσης ότι οι πελάτες ηλεκτρικής ενέργειας λαμβάνουν δωρεάν όλους τους λογαριασμούς. Επιπλέον, προκειμένου οι καταναλωτές να γνωρίζουν το ενεργειακό μίγμα του προμηθευτή, οι εταιρείες υποχρεώνονται να παρέχουν στους πελάτες στοιχεία μέσω του λογαριασμού κατανάλωσης και των πληροφοριών τιμολόγησης σχετικά με τη συνεισφορά κάθε ενεργειακής πηγής στο συνολικό μίγμα καυσίμων του εκάστοτε προμηθευτή κατά το προηγούμενο έτος, με κατανοητό και σαφώς συγκρίσιμο τρόπο, ώστε να γνωρίζει ο καταναλωτής το πόσο «πράσινος» είναι ο προμηθευτής του.

Οι εταιρείες υποχρεούνται επίσης να παρέχουν πληροφορίες για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όσον αφορά τουλάχιστον τις εκπομπές CO² , που είναι αποτέλεσμα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από το συνολικό μίγμα καυσίμων του προμηθευτή κατά το προηγούμενο έτος.

Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει επίσης σειρά προβλέψεων για τη λειτουργία της ΡΑΕ, οι ελεγκτικές αρμοδιότητες της οποίας επεκτείνονται και στο Χρηματιστήριο Ενέργειας.

Την ίδια στιγμή η ΡΑΕ, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, παρακολουθεί και εποπτεύει τη λειτουργία της αγοράς ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των χρηματιστηρίων ηλεκτρικής ενέργειας προβαίνει σε συστάσεις, αποφασίζει ή εισηγείται στα αρμόδια όργανα τη λήψη αναγκαίων μέτρων, συμπεριλαμβανομένης της έκδοσης κανονιστικών και ατομικών πράξεων, ιδίως για την τήρηση των κανόνων του ανταγωνισμού και των ρυθμιστικών υποχρεώσεων που τίθενται με τον παρόντα νόμο, την προστασία των καταναλωτών, την εκπλήρωση υποχρεώσεων παροχής υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, την προστασία του περιβάλλοντος, την ασφάλεια εφοδιασμού και την ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς ενέργειας της Ε.Ε.

Για τον σκοπό αυτό η ΡΑΕ παρακολουθεί και εποπτεύει ιδίως:

•  τον βαθμό και την αποτελεσματικότητα του ανταγωνισμού στην αγορά ενέργειας, σε επίπεδο χονδρικής και λιανικής,
• τις τιμές για τους οικιακούς καταναλωτές, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων προπληρωμής, το ποσοστό αλλαγής προμηθευτή, το ποσοστό διακοπής παροχής, την παροχή υπηρεσιών συντήρησης και τα σχετικά τέλη, καθώς και τα παράπονα των πελατών,
• την εμφάνιση στρεβλώσεων ή περιορισμών του ανταγωνισμού και περιοριστικών συμβατικών πρακτικών, όπως ρητρών αποκλειστικότητας,
• τη συμβατότητα των όρων συμβάσεων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου με δυνατότητα διακοπής, καθώς και των μακροπρόθεσμων συμβάσεων προμήθειας με το εθνικό και ευρωπαϊκό δίκαιο,
• την τήρηση των ειδικών ρυθμιστικών υποχρεώσεων.