ΑΑΔΕ: Σαφάρι σε τραπεζικούς λογαριασμούς και θυρίδες για αδήλωτα εισοδήματα

Σαρωτικές διασταυρώσεις σε καταθέσεις και περιουσιακά στοιχεία των φορολογουμένων, προκειμένου να εντοπίσουν εστίες φοροδιαφυγής, μέσα από αδήλωτα εισοδήματα έχουν ξεκινήσει οι ελεγκτές της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων. 

Κεντρικός στόχος είναι ο έλεγχος της νομιμότητας της προσαύξησης της περιουσίας, με διασταυρώσεις, βασικά των τραπεζικών καταθέσεων, μέσα από το Σύστημα Μητρώων Τραπεζικών Λογαριασμών και Λογαριασμών Πληρωμών το οποίο είναι συνδεμένο με τα αρχεία των τραπεζών ώστε να αναζητούνται εύκολα οι τραπεζικοί λογαριασμοί καταθέσεων, τα δάνεια και οι θυρίδες των υπόπτων προσώπων.

Η προσαύξηση της περιουσίας που προκύπτει από τον έλεγχο τραπεζικών λογαριασμών πρέπει να τεκμηριώνεται επαρκώς, καθόσον αναλήψεις / καταθέσεις μπορεί να αφορούν συναλλαγές -κινήσεις που δεν συνιστούν κατ' ανάγκη φορολογητέο εισόδημα. Περαιτέρω μεταφορές χρηματικών ποσών μεταξύ τραπεζικών λογαριασμών εξετάζονται και διερευνάται ο λόγος που πραγματοποιήθηκαν οι συναλλαγές αυτές, αφού προσκομίσει ο φορολογούμενος τα σχετικά έγγραφα.

Στις περιπτώσεις αποστολών εμβασμάτων που πραγματοποιούνται από κοινούς λογαριασμούς πρέπει να γίνεται καταρχήν ισομερής επιμερισμός αυτών μεταξύ των συνδικαιούχων του λογαριασμού προέλευσης του εμβάσματος. Σημειώνεται ότι στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να εκδίδεται εντολή ελέγχου σε όλα τα πρόσωπα του κοινού λογαριασμού. Σε περίπτωση που ο ελεγχόμενος επικαλείται διαφορετική αναλογία των χρηματικών αυτών ποσών οφείλει να αποδείξει τον ισχυρισμό του με κάθε πρόσφορο μέσο.

Πότε χτυπάει καμπανάκι και ξεκινούν οι έλεγχοι

Oι κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών αποτελούν το έναυσμα της διεξαγωγής φορολογικού ελέγχου, όταν από το σκανάρισμα που διενεργούν στις καταθέσεις τα δύο λογισμικά της ΑΑΔΕ, προκύψουν ύποπτες κινήσεις. Πρόκειται για το «Ειδικό Λογισμικό Αυτοματοποιημένου Ελέγχου Προσαύξησης Περιουσίας» της ΑΑΔΕ που αναζητεί στοιχεία των τραπεζικών λογαριασμών και τα διασταυρώνει με τα δηλωθέντα εισοδήματα των φορολογικών δηλώσεων.

Όταν διαπιστωθεί ότι οι πιστώσεις στον τραπεζικό λογαριασμό είναι περισσότερες από το δηλωθέν εισόδημα για ένα ή περισσότερα έτη, τότε οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ ζητούν και λαμβάνουν πρόσθετα στοιχεία, από το «Σύστημα Μητρώων Τραπεζικών Λογαριασμών και Λογαριασμών Πληρωμών», που αφορούν στις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών του ελεγχόμενου, μέχρι και για μια πενταετία πίσω, καθώς τα συγκεκριμένα έτη δεν έχουν παραγραφεί.

Αναδρομική φορολόγηση

Στη συνέχεια, ο φορολογούμενος καλείται να εξηγήσει στην εφορία την προέλευση των τραπεζικών του καταθέσεων και να δικαιολογήσει όλα τα ποσά. Αν αποδείξει ότι τα ποσά των πιστώσεων είχαν νόμιμη προέλευση και τα έχει δηλώσει, δεν έχει πρόβλημα.

Όμως, στην περίπτωση που δεν πείσει τους ελεγκτές ότι οι νέες καταθέσεις συσχετίζονται άμεσα με χρεώσεις των τραπεζικών λογαριασμών του και από την αιτιολογία των συναλλαγών δεν προκύπτει η πηγή και η αιτία τους, ο έλεγχος κρίνει ότι προέρχονται από άγνωστη ή μη διαρκή ή μη σταθερή πηγή ή αιτία και συνεπώς φορολογείται ως εισόδημα. Η φορολόγηση είναι αναδρομική που σημαίνει ότι εκτός από τον φόρο και την εισφορά αλληλεγγύης, επιβάλλονται επιπλέον πρόστιμα και προσαυξήσεις και ο «λογαριασμός» της εφορίας ανεβαίνει σημαντικά.

Προσωπικοί και επαγγελματικοί λογαριασμοί

Σε ότι αφορά στις καταθέσεις και αναλήψεις από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (κάθε μορφής στην Ελλάδα ή το Εξωτερικό), του φορολογούμενου, της συζύγου και των προστατευόμενων μελών αυτών (λογαριασμοί προσωπικοί, οικογενειακοί και επαγγελματικοί) αν βρεθούν ποσά που δεν δικαιολογούνται, σε κοινούς λογαριασμούς, καταλογίζονται στον πραγματικό δικαιούχο, ο οποίος καθορίζεται με βάση τις πραγματικές περιστάσεις και τη φύση των συναλλαγών.

Εφόσον αυτό δεν είναι δυνατό, τα ποσά κατανέμονται ισόποσα σε όλους τους συνδικαιούχους. Τα αδικαιολόγητα ποσά για την εφορία, θα πρέπει να αιτιολογηθούν είτε από τον βασικό δικαιούχο του λογαριασμού είτε από τους υπόλοιπους συνδικαιούχους.

Ακόμη και αν υπάρχει έμμεση απόδειξη ύπαρξης μη δηλωθέντος φορολογητέου εισοδήματος και αντίστοιχης φορολογικής παράβασης, ποσό τραπεζικού λογαριασμού και αντίστοιχου εμβάσματος μπορεί να λογισθεί και να φορολογηθεί ως εισόδημα από ελεύθερο επάγγελμα του δικαιούχου του λογαριασμού και χορηγήσαντος την εντολή διενέργειας του εμβάσματος, εφόσον δεν καλύπτεται από τα δηλωθέντα εισοδήματά του.