Τρένο στην Κρήτη

Γράφει ο Φραγκίσκος Παρασύρης*

Κορσική, Μαγιόρκα, Σαρδηνία, Σικελία νησιά της Μεσογείου με ήλιο, θάλασσα βουνά και τουρισμό. Όπως και εμείς. Με μια μεγάλη, όμως, διαφορά. Η Κορσική για παράδειγμα με το μισό πληθυσμό της Κρήτης και ανάλογη  έκταση είναι σπαρμένη από σιδηροτροχιές. Το τρένο περνά από κάθε χωριό. Έχουν λιγότερους νεκρούς το χρόνο από τροχαία δυστυχήματα, και λιγότερα καυσαέρια. Μεγάλα σιδηροδρομικά δίκτυα διαθέτει και η Μαγιόρκα και η Σικελία. Τα νησιά αυτά επιμερίζουν το αυξημένο μεταφορικό φορτίο κατά τους τουριστικούς μήνες, έχοντας επενδύσει σε σύγχρονες σιδηροδρομικές υποδομές. 

Σε επίπεδο Ε.Ε. οι σιδηροδρομικές μεταφορές είναι το πλέον βιώσιμο μέσο μεταφοράς. Τα στοιχεία Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, αποδεικνύουν ότι μόνο το 0,5 % των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου προέρχεται από τον σιδηροδρομικό τομέα.

Τον Ιούνιο του 2021 το Συμβούλιο εξέδωσε συμπεράσματα για τους σιδηροδρόμους. Οι υπουργοί της Ε.Ε. τόνισαν την ανάγκη περαιτέρω ανάπτυξης των σιδηροδρομικών μεταφορών επιβατών και εμπορευμάτων. Τόνισαν,επίσης, ότι είναι σημαντικό να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα των σιδηροδρόμων απέναντι σε κρίσεις και να συνεχισθούν οι επενδύσεις στη διαλειτουργικότητα των εθνικών συστημάτων και στην ενίσχυση της συνδεσιμότητας.Σύμφωνα με την Επίτροπο Μεταφορών η Ε.Ε. έχει συμφέρον να υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός στα μέσα μεταφοράς καθώς αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των εταιρειών μεταφορών και μάλιστα χωρίς αυτές να μετακυλήσουν το σχετικό κόστος στον τελικό καταναλωτή.

Πρόκειται, μεταξύ άλλων, για προσπάθεια να γίνουν πιο ελκυστικά τα ταξίδια με τρένα, περιλαμβανομένων και των βραδινών δρομολογίων για μεγαλύτερες αποστάσεις, αντί να αρχίσουν να γίνονται απαγορεύσεις για ορισμένα αεροπορικά δρομολόγια ή να προσφέρονται αντικίνητρα για τις αεροπορικές εταιρείες.

Για ένα νησί όπως η Κρήτη με τον πληθυσμό να ανέρχεται στις 617.630, την έκταση στα 8.303 km², το μήκος των ακτογραμμών τα 1.047 χιλιόμετρα και τους εκατομμύριαεπισκέπτες σε ετήσια βάση, αντιλαμβανόμαστε ότι οι προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής προσεγγίζονται μέσα και από τη βιώσιμη κινητικότητα. Ένα μέσο σταθερής τροχιάς αφενός θα αυξήσει τη φέρουσα ικανότητα του νησιού, ως μείζονος τουριστικού προορισμού και αφετέρου μαζί με την κατασκευή του νέου Διεθνούς Αεροδρομίου στο Καστέλι και την ολοκλήρωση του ΒΟΑΚ, θα επιταχύνει τους ρυθμούς μετάβασης στην κλιματική ουδετερότητα.

Και επειδή ευθύνη της πολιτικής και των πολιτικών είναι να κοιτάζουν μπροστά και ψηλά, η συζήτηση για την κατασκευή ενός σιδηροδρομικού δικτύου που θα εκτελεί επιβατικό έργο, θα διατρέχει το βόρειο τμήμα του νησιού και βεβαίως θα συνδέει το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι, πρέπει να ανοίξει. Η αναγκαιότητα της κατασκευής του ΒΟΑΚ είναι αδιαμφισβήτητη κι επιτακτική. Σε αυτό συμφωνούν όλοι. Ένας σύγχρονος και ασφαλής αυτοκινητόδρομος δεν είναι πολυτέλειαγια τους Κρητικούς που είναι αναγκασμένοι εδώ και δεκαετίες να ανέχονται τις διαχρονικές ατολμίες και τις πολιτικές αμέλειες κυβερνήσεων των τελευταίων δεκαετιών. Παραμένοντας, παρόλα αυτά, στην πλευρά της αισιοδοξίας ευελπιστώ ότι τους επόμενους μήνες στη διαδρομή από τα Χανιά μέχρι τον Άγιο Νικόλαο θα συναντούμε τα πρώτα εργοτάξια κατασκευής του νέου δρόμου. Όμως στην Κρήτη τα επόμενα χρόνια θα λειτουργεί και ένα από τα μεγαλύτερα αεροδρόμια στη Μεσόγειο. Για να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη από το συγκεκριμένο έργο θα πρέπει να εξεταστούν όλες οι παράμετροι για τη βιωσιμότητά του. Γιατί ένα αεροδρόμιο, σχεδόν αποκομμένο από τις μεγάλες πόλεις του νησιού, συνδεδεμένο μόνο μέσω του οδικού δικτύου, εκ των πραγμάτων θα ξεκινήσει την λειτουργία του με περιορισμένα τα επίπεδα ανάπτυξης. 

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος τον περασμένο αιώνα στα ερμάρια των γραφείων του είχε και τα σχέδια για την κατασκευή τρένου στην Κρήτη. Σήμερα την εποχή όπου η κλιματική αλλαγή, η μετάβαση στις κλιματικά ουδέτερες οικονομίες και η βιωσιμότητα των μεταφορών κυριαρχούν στην ατζέντα της ευρωπαϊκής πολιτικής η συζήτηση για το σχεδιασμό, την αναγκαιότητα και τη δυνατότητα για την κατασκευή μιας σιδηροδρομικής γραμμής στην Κρήτη πρέπει να ξεκινήσει. Το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής καταρτίζοντας το πρόγραμμά του για την Ελλάδα των επόμενων δεκαετιών, οφείλει να εστιάσει σε αυτό το ζήτημα και μέσα από τους αρμόδιους πολιτικούς τομείς να καταθέσει ολοκληρωμένη πρόταση.

* Ο κ. Φραγκίσκος Παρασύρης, είναι Φαρμακοποιός, MSc, PhD C
Πρ. Βουλευτής Ηρακλείου