"Τελειωτικό" το χτύπημα του "Ηφαιστίωνα" στην ελαιοπαραγωγή της Κρήτης

Του Αντώνη Παντινάκη

Όσες ελιές δεν πρόλαβε να “ραβδίσει” ο δάκος, τις άφησε... για τον “Ηφαιστίωνα”! Ήταν που ήταν κάκιστη η χρονιά για το ελαιόλαδο της Κρήτης, ήρθε και το πρόσφατο κύμα κακοκαιρίας για να τσακίσει εντελώς τα λιόφυτα (αλλά και πολλά οπωροφόρα δέντρα), μαζί και τις τελευταίες ελπίδες των παραγωγών!

Η ελαιοκομική περίοδος κλείνει με τον χειρότερο δυνατό τρόπο. Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι: Ούτε οι μισές από τις προσδοκώμενες ποσότητες λαδιού δεν... πιάστηκαν! Κι όχι μόνο αυτό, αλλά ο μειωμένος (κατά πολύ) "θησαυρός" της μεγαλονήσου αποδείχθηκε σε μεγάλο βαθμό... και άνθρακας!

“Οι ριπές των ανέμων και η χαλαζόπτωση που είχαμε κατά τόπους ράβδισαν και τις τελευταίες ελιές που είχαν απομείνει. Είχαμε παραδοσιακές όψιμες περιοχές, όπως είναι στον νομό Ηρακλείου η ευρύτερη περιοχή στο Φράγκα της Φανερωμένης όπου συνήθως η συγκομιδή γίνεται τέλος Φλεβάρη αρχές Μάρτη. Αυτές οι ελιές πλέον δεν υπάρχουν! Η αποτίμησή μας είναι πολύ τραγική”, υποστηρίζει ο κ. Μύρων Χιλετζάκης, αντιπρόεδρος της Ένωσης Ηρακλείου και της ομάδας αμπελουργών και ελαιοπαραγωγών Κρήτης.

“Το 2019 ήταν μία χρονιά με έντονες βροχοπτώσεις. Περιμέναμε βεντέμα. Οι αναμενόμενες ποσότητες ήταν περίπου 80.000 τόνοι και τα πρώτα στοιχεία που έχουμε από τις κατά τόπους ΔΑΟΚ, είναι για όλο το νησί 37.000 τόνοι. Η μείωση είναι τεράστια! Και το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι από τους 37.000 τόνους, έξτρα παρθένο ελαιόλαδο είναι περίπου το 17%!

Το 83% είναι βιομηχανικό λάδι, το οποίο είναι στα αζήτητα και του οποίου οι τιμές είναι στα τάρταρα!” προσθέτει ο ίδιος για να διαπιστώσει γεμάτος απογοήτευση: “Η ελαιοκομική περίοδος στο νησί μας κρατούσε δύο ημερολογιακά έτη: Οι παραδοσιακοί μήνες συγκομιδής ήταν ο μήνας Δεκέμβριος και ο Ιανουάριος. Πρώτη φορά στα χρονικά, τέλος Δεκεμβρίου έκλεισε το 95% των ελαιουργείων σε όλη την Κρήτη, από τα Χανιά μέχρι το Λασίθι κι έχει μαζευτεί το 97% της παραγωγής”.

Μπαίνουν... μέσα!

Μεγάλο πρόβλημα, εκτός από τους παραγωγούς, αντιμετωπίζουν και οι ελαιουργοί.

“Όλα τα ελαιουργεία έχουν μπει... μέσα, γιατί κι αυτοί πληρώνονται με το κομμάτι που λέγεται κάρτα – δικαίωμα δηλαδή, το 10% περίπου από την παραγόμενη ποσότητα. Όταν το λάδι έχει χαμηλές τιμές κι είναι βιομηχανικό, κι ο ελαιοπαραγωγός μπαίνει... μέσα!”, εξηγεί ο κ. Χιλετζάκης.

Πισωγύρισμα

Βήματα πίσω έκαναν και οι τυποποιητές. “Έδωσαν μία μάχη τα τελευταία χρόνια. Είχαμε κολλήσει στους 30.000 τόνους επί σειρά ετών τυποποιημένου ελαιολάδου σε όλη τη χώρα. Και τα δύο τελευταία χρόνια, το 2017 και το 2018, είδαμε κάποια άλματα από τους τυποποιητές μας, μία αύξηση της τάξεως του 17%. Φτάσαμε στους 47.000 τόνους, που ήταν ένα πολύ δυνατό φως στο τούνελ. Δυστυχώς, το 2019 μας γύρισαν την πλάτη και οι χώρες που παραδοσιακά ζητούσαν τα λάδια μας για να φτιάχνουν τα δικά τους, όπως η Ιταλία (όπου έφευγαν χιλιάδες τόνοι με τα βυτία) αλλά και οι Ισπανοί που είχαν μπει δειλά στο παιχνίδι της τυποποίησης και της εμπορίας τα τελευταία χρόνια” σημειώνει ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Ηρακλείου.

Ο “Ηφαιστίων” δεν... μαστίγωσε μονάχα τις ελιές, αλλά και αρκετά οπωροφόρα δέντρα!

Η ομάδα Αμπελουργών και Ελαιοπαραγωγών Κρήτης μαζί με την διοίκηση της Ένωσης Ηρακλείου βρέθηκαν προ ημερών τους νομούς Χανίων και Ρεθύμνου.

“Τα φαινόμενα του Ηφαιστίωνα ήταν στο αποκορύφωμά τους. Επισκεφθήκαμε τον κάμπο δίπλα στη γέφυρα του Κερίτη, όπου εκεί καλλιεργούνται ως επί το πλείστον οπωροκηπευτικά (υπάρχουν μεγάλες καλλιέργειες από πορτοκάλια, γκρέιπ φρουτ και αβοκάντο). Είδαμε καταστροφές που ξεπερνούν το 50 % - 60% της παραγωγής!” μας πληροφόρησε ο κ. Χιλετζάκης.

Η Κλιματική Αλλαγή έχει απλώσει τα τελευταία χρόνια τα "γαμψά νύχια" της επάνω στον πρωτογενή τομέα της Κρήτης. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα έρχονται να επιτείνουν την ήδη δύσκολη (έως τραγική) θέση στην οποία βρίσκονται οι ντόπιοι παραγωγοί.

“Το 2019 είχαμε 92.000 ζημιές στον πρωτογενή τομέα, σε όλη την ελληνική επικράτεια. Όπως αντιλαμβάνεστε, με τέτοιου είδους ζημιές, οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι της χώρας έχουν φτάσει σε απελπιστικό σημείο!” υπογραμμίζει ο αντιπρόεδρος της ομάδας αμπελουργών και ελαιοπαραγωγών Κρήτης.

Θα βγάλουν τον χειμώνα;

Και το κρίσιμο ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: Θα βγάλουν το χειμώνα οι ελαιοπαραγωγοί;

“Ο χειμώνας δεν βγαίνει!” μας απαντά ο κ. Χιλετζάκης. “Τώρα τον Δεκέμβριο ζεστάθηκαν λίγο με κάποια χρήματα των επιδοτήσεων – όσοι τα πήραν. Οι επόμενοι μήνες δεν ξέρω πώς θα περάσουν. Λιπάσματα δεν έχει κανείς την οικονομική άνεση να βάλει. Υπάρχει ένας τεράστιος προβληματισμός στον ελαιοκομικό χώρο!”.

Ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Ηρακλείου ζητά για άλλη μία φορά τη συνδρομή της Πολιτείας για την στήριξη των παραγωγών και τον σχεδιασμό της επόμενης περιόδου: “Το κράτος πρέπει άμεσα να στηρίξει τους ελαιοπαραγωγούς! Σεβόμαστε την Επιτροπή που έχει συσταθεί από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης – αποτελείται από αξιόλογους ανθρώπους. Πρέπει όμως άμεσα να κατατεθεί ο φάκελος, για να ξέρουμε κι εμείς τι χρήματα θα πάρουν οι ελαιοπαραγωγοί μας – είτε εκείνοι που είναι κατά κύριο επάγγελμα, είτε οι ετεροεπαγγελματίες που είναι πάρα πολλοί στην Κρήτη, για να στηριχθούν και να μπορέσουν να μπουν στην νέα καλλιεργητική σεζόν”.