Σπήλαια: Θησαυροί της φύσης και της Ιστορίας που… μετατρέπονται σε σκουπιδότοπους!

Της Κατερίνας Μυλωνά

Με σύνθημα «Τα σπήλαια δεν έχουν φωνή, εμείς έχουμε!», το Ινστιτούτο Σπηλαιολογικών Ερευνών Ελλάδας απευθύνει έκκληση προς όλους τους σπηλαιολόγους να συμβάλλουν στην προσπάθεια καταγραφής των υποβαθμισμένων σπηλαίων της Ελλάδας και των πιέσεων που τους ασκούνται.

Στόχος είναι η καταγραφή αυτή να αποτελέσει ένα από τα κύρια εργαλεία για την αξιολόγηση της κατάστασης και τη διατύπωση κατευθυντήριων γραμμών, οι οποίες θα βοηθήσουν στις προσπάθειες της σπηλαιολογικής κοινότητας και άλλων ενδιαφερομένων για τη διάσωση και διατήρηση της υπόγειας φυσικής μας κληρονομιάς.

Όπως τονίζεται, σε σχετικό κάλεσμα, πολλά σπήλαια της Ελλάδας αντιμετωπίζουν σημαντικές ανθρωπογενείς πιέσεις, όπως ρύπανση, βανδαλισμούς, ανεξέλεγκτη επισκεψιμότητα, καταστροφή ενδιαιτημάτων ενδημικών και προστατευόμενων σπηλαιόβιων ζώων, κ.ά. Η αποκατάσταση και προστασία αυτών των σπηλαίων αποτελεί πρόκληση, ωστόσο η έκταση των προβλημάτων και η συνολική εικόνα είναι εν πολλοίς άγνωστα.

Ο Διευθυντής του Ινστιτούτου, κ. Καλούστ Παραγκαμιάν, αναφέρει στο Cretalive ότι πολλά σπήλαια και της Κρήτης είναι λεηλατημένα είτε σκόπιμα είτε εν αγνοία των υπευθύνων.

Σε ερώτηση γιατί να θέλει κανείς να βλάψει ένα σπήλαιο, απαντά πως κάποιοι άνθρωποι δρουν εκδικητικά απέναντι σε όλα, σπάνε σταλαγμίτες και σταλακτίτες, ζωγραφίζουν γκράφιτι μέσα σε σπήλαια ή προχωρούν σε λαθροανασκαφές.

Άλλοι, στην άγνοιά τους, προκαλούν φθορές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το σπήλαιο Μιλάτου, όπου έχουμε εξαφάνιση ενός ενδημικού είδους! Ακόμα και οι εργασίες καθαριότητας το επηρεάζουν αρνητικά ενώ το επισκέπτονται χιλιάδες τουρίστες.

Ακόμα, σοβαρές παρεμβάσεις έχουν γίνει στο σπήλαιο Αγίας Σοφίας, στα Τοπόλια, στα Χανιά. Ο κόσμος δεν το επισκέπτεται απλώς για θρησκευτικούς λόγους και δέχεται πολλούς τουρίστες.

Σε επίπεδο Ηρακλείου, είναι λεηλατημένο το σπήλαιο της Αγίας Παρασκευής στον Δήμο Χερσονήσου, το οποίο είναι και σπήλαιο αρχαιολογικού ενδιαφέροντος και προστατεύεται από τη νομοθεσία. Ωστόσο, υπόκειται ένα είδος αστικοποίησης, υποβαθμίζεται ενώ ο κόσμος χωρίς να γνωρίζει φυτεύει ξενικά είδη και αυτό του προκαλεί ζημιά.

Ο κ. Παραγκαμιάν τονίζει πως όταν γίνεται κάτι για το περιβάλλον πρέπει να είναι τεκμηριωμένο και με άδεια. Δεν αρκεί η καλή πρόθεση, μπορεί να είναι επιβλαβές αν δεν πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις.

Εκτός Κρήτης, στην Πελοπόννησο, υπάρχει ένα σπήλαιο που έχει μετατραπεί σε σκουπιδότοπο. Δυστυχώς, αναμένεται να έχουμε και άλλες αντίστοιχες περιπτώσεις όταν ολοκληρωθεί η συλλογή των στοιχείων από όλη την Ελλάδα.

Όποιος ενδιαφέρει, μπορεί να συμπληρώσει το ερωτηματολόγιο ΕΔΩ.

Διαβάστε περισσότερες ειδήσεις από την Κρήτη.