Σημαντικές απώλειες στην ελαιοπαραγωγή, σε ποσοστό από 40% έως -κατά τόπους- και 70%, αναμένονται στην Κρήτη λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που σημειώθηκαν την περασμένη Άνοιξη και είχαν σαν συνέπεια να προκληθούν προβλήματα στην άνθηση και καρπόδεση των ελαιοδέντρων. Στο μεταξύ, ελαιοκομικοί Δήμοι, αγρότες και φορείς ζητούν αφενός να καταγραφούν οι ζημιές και αφετέρου να διορθωθεί το καταστατικό του ΕΛΓΑ ώστε να αποζημιώνονται οι ζημιές που προκαλούνται από καύσωνες και κατά την άνθηση όπως ισχύει για τον παγετό.
Τα παραπάνω επισημάνθηκαν κατά τη συνάντηση που είχαν εκπρόσωποι του Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης (ΣΕΔΗΚ) με τη βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Βάλια Βαγιωνάκη την Παρασκευή.
Ο επιστημονικός σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ Νίκος Μιχελάκης επεσήμανε σχετικά ότι από την εξέταση των ενημερωτικών δελτίων που έχουν σταλεί μέχρι σήμερα από Δήμους στον ΣΕΔΗΚ προκύπτει ότι οι ζημιές είναι εκτεταμένες και η έντασή τους ποικίλει κατά περιοχές μεταξύ 20-70%. «Συνολικά εκτιμάται ότι οι ζημιές αυτές μπορεί να προκαλέσουν μια μείωση της τάξεως του 20-30% στη συνολική παραγωγή του νησιού η οποία κατά την ερχόμενη χρόνια εκτιμάται ότι θα κυμανθεί σε επίπεδα αρκετά κάτω από τη μέση παράγωγη», ανέφερε ο κ. Μιχελάκης.
Συνεχίζοντας, ανέφερε ότι θα πρέπει οι ζημιές που έχουν προκληθεί να αποζημιωθούν από τον ΕΛΓΑ: «Σύμφωνα με τον κανονισμό του ΕΛΓΑ οι ζημιές που έγιναν από υψηλές θερμοκρασίες κατά την άνθηση δεν αποζημιώνονται ενώ αποζημιώνονται οι ζημιές που γίνονται μετά την καρπόδεση. Αντίθετα για ζημιές που προκλήθηκαν κατά την άνθηση από παγετό προβλέπεται αποζημίωση. Ένα λοιπόν από τα αιτήματα που διατυπώθηκαν σήμερα είναι ότι επειδή οι ζημιές που σημειώθηκαν φέτος στην Κρήτη αφορούν και τη φάση της άνθησης αλλά και την καρπόδεση να γίνουν άμεσα οι εκτιμήσεις από την πλευρά του ΕΛΓΑ για την καρπόδεση όπως προβλέπει ο κανονισμός και παράλληλα να γίνουν προσπάθειες ώστε να διορθωθεί ο κανονισμός και να καλύπτει και ζημιές που προκαλούνται από καύσωνες κατά την άνθηση».
Ο κ. Μιχελάκης ανέφερε ακόμα ότι θα πρέπει να δοθεί μια απάντηση σχετικά με τις αποζημιώσεις που είχαν προβλεφθεί το 2013 όταν η ελαιοπαραγωγοί στην Κρήτη είχαν υποστεί μεγάλες απώλειες στην παραγωγή τους λόγω υψηλών θερμοκρασιών εκείνη την Άνοιξη. «Είχαμε υποσχέσεις ότι θα δοθούν αρχικά 60 εκατ., τα 60 έγιναν 20, τα 20 έγιναν 6 και τα 6 τελικά δεν ξέρουμε αν και πότε θα δοθούν», σημείωσε σχετικά.
Τη δέσμευση ότι θα αναλάβει άμεσα πρωτοβουλίες για την προώθηση των αιτημάτων των ελαιοκομικών δήμων και των παραγωγών στη Βουλή ανέλαβε η βουλευτής Βάλια Βαγιωνάκη. «Είναι τρία τα ζητήματα που θα προσπαθήσω να προβάλω στη Βουλή. Το ένα είναι ότι χρειάζεται να γίνει μια εκτίμηση από τον ΕΛΓΑ για τη μείωση της παραγωγής ώστε στη συνέχεια να μπορούμε να διεκδικήσουμε αυτό που χρειάζεται. Το δεύτερο είναι ότι το 2013 που είχε γίνει μια ακόμα μεγαλύτερη καταστροφή λόγω καύσωνα εκείνη την Άνοιξη, ακόμα δεν έχουν πληρωθεί αυτά τα έστω λίγα χρήματα που είχαν καταλογιστεί στους παραγωγούς. Το τρίτο που θα κοιτάξουμε να προωθήσουμε είναι πως θα αλλάξει ο κανονισμός του ΕΛΓΑ διότι προβλέπει μεν αποζημιώσεις σε περίπτωση παγετού αλλά όχι καύσωνα».
Στην περίπτωση των ζημιών στην άνθηση, σύμφωνα με τον ισχύοντα Κανονισμό του ΕΛΓΑ (Αποφ. Αρ. 157502/27-7-2011) άρθρο 6, παρ.5. ζημιές που προκαλούνται από αίτια όπως ο καύσωνας κλπ (αρθ.3, παρ 8 του Κανονισμού) δεν φαίνεται να καλύπτονται ασφαλιστικά και επομένως για την περίπτωση αυτή μόνη λύση για φέτος φαίνεται να είναι η αποζημίωση μέσω ΠΣΕΑ.
Αντίθετα στην περίπτωση των ζημιών στην καρποφορία όπως η περίπτωση πτώσης των καρπών μόλις έδεσαν (καρπόπτωση) ή της ατελούς εξέλιξής τους (σχινοκαρπία), αποτελούν ζημιές που προκλήθηκαν μετά το δέσιμο του καρπού και σύμφωνα με το προαναφερθέν άρθρο 6, παρ.5 πρέπει να είναι αποζημιώσιμες από τον ΕΛΓΑ.
Και αυτό πρέπει να αποτελέσει ανυποχώρητο αίτημα.
Στο μεταξύ θα πρέπει να αποφεύγονται από φορείς και παράγοντες η και ΜΜΕ ορολογίες όπως ακαρπία, ολιγοκαρπία, μικροκαρπία κλπ που μπορεί να προκληθούν και από μη καιρικές συνθήκες και επομένως αποτελούν άλλοθι για αποφυγή των αποζημιώσεων.
Σημειώνεται επίσης ότι το Πρόγραμμα Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΠΣΕΑ) συμφωνα με παλαιότερη απάντηση (2.8.2013) του ΕΛΓΑ στον ΣΕΔΗΚ δεν φαίνεται να αποτελεί σε αυτήν την περίπτωση την καταλύτρα λύση λόγω του ότι συνήθως είναι πολύ πενιχρή, καθυστερεί πάρα πολύ (πάνω από τρία έτη) και επιπλέον απαιτεί πολλές άλλες προϋποθέσεις όπως:
-Μελέτη Ειδικής Επιστημονικής Επιτροπής με βάση επίσημα μετεωρολογικά στοιχεία -Ποσοστό ζημίας τουλάχιστον 30% σε επίπεδο Νομού, -Έγκριση δαπάνης από Υπουργείο Οικονομικών και έγκριση φακέλου από ΕΕ.
Υπενθυμίζεται η περίπτωση της μεγάλης και γενικής καταστροφής κατά 60-70% της ελαιοπαραγωγής της Κρήτης το 2013, που ενώ προκλήθηκε και τότε από υψηλές θερμοκρασίες της άνοιξης, ο ΕΛΓΑ απέφυγε να τις αποζημιώσει παραπέμποντάς της στα ΠΣΕΑ από όπου δυστυχώς μέχρι σήμερα (τρία χρόνια μετά) δεν υπήρξε καμία αποζημίωση. Αρχικά, τότε, είχε ανακοινωθεί η έγκριση για τις αποζημιώσεις ποσού 65 εκατ. ευρώ, η οποία στη συνέχεια έγινε μόνο 20, για να καταλήξει τελικά σε μόνο 6 εκατ. τα οποία όμως, ούτε αυτά δόθηκαν μέχρι σήμερα, χωρίς καμία εξήγηση από κάποια αρμόδια υπηρεσία.
Ο ΣΕΔΗΚ αφού επεξεργαστεί τις απαντήσεις των Δήμων θα συντάξει και θα υποβάλλει στο ΥπΑΑΤ και στον ΕΛΓΑ υπόμνημα με το οποίο θα ζητά: (α) Τη διεξαγωγή ατομικών εκτιμήσεων και αποζημίωση των απωλειών μετά την καρπόδεση (β) Τη διόρθωση του Κανονισμού του ΕΛΓΑ στο άρθρο 6 ώστε να καλύπτει και τις ζημιές που προκαλούνται από καύσωνες και κατά την άνθηση όπως ισχύει για τον παγετό. (γ) Την καταβολή των αποζημιώσεων από ΠΣΕΑ των απωλειών που πρόεκυψαν από παρόμοιες καιρικές συνθήκες κατά την Άνοιξη του 2013.
