Οι άγραφοι θεσμοί και τα εθιμικά γνωρίσματα των βοσκών του Ψηλορείτη

Μια πρωτοβουλία και συνεργασία της Androidus Project Tank με τον Δήμο Ανωγείων το 2018, οδήγησε στην καταγραφή έξι αφηγήσεων βοσκών του Ψηλορείτη, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν έξι διαφορετικές γενιές ενωμένες με το διαχρονικό νήμα της βοσκικής.

Από αυτό το πρώτο δείγμα, η ομάδας της Androidus, πήρε την ουσιαστική τροφοδότηση για τη δημιουργία του ερευνητικού έργου IDAology, με στόχο να κατανοήσει τον κόσμο του βοσκού του Ψηλορείτη.

Μέσα από το βίντεο των συνεντεύξεων, παρουσιάζεται η αρχή μιας αφήγησης μιας ιστορίας άγραφων γνωρισμάτων, εθιμικών πρακτικών και αδιάκοπης παρουσίας στο ψηλότερο βουνό της Κρήτης.

Μέσα από τις προφορικές συνεντεύξεις, στο ίδιο το πεδίο δράσης των βοσκών (τους βοσκότοπους του Ψηλορείτη) που έχουν το ίδιο θεματικό πλαίσιο, καταγράφηκε η εξελικτική πορεία θεσμών και γνωρισμάτων της βοσκικής/κτηνοτροφίας στον Ψηλορείτη, όπως η βαρύτητα του όρκου (της δέσμευσης ανάμεσα στους βοσκούς) και του σασμού (διαμεσολάβησης, διπλωματίας προς την εξομάλυνση ακραίων καταστάσεων), οι επαγγελματικές προοπτικές του χθες και του σήμερα, η εγγύτητα στη φύση και τα φυσικά φαινόμενα, αλλά και σύμβολα ιδιοκτησίας και πρακτικές, όπως το διάβασμα της κουτάλας και οι γητειές και οι αποτροπαϊκές πρακτικές για τα πρόβατα. Η αλληλεπίδραση με τους βοσκούς διαφορετικών μάλιστα ηλικιών (από 20 μέχρι 88 ετών) αποτέλεσε καθοριστικής σημασίας ζήτημα, ώστε να κατανοήσουμε την εξέλιξη μιας σειράς από εθιμικά γνωρίσματα, τελετουργίες και πρακτικές, οι οποίες έχουν διαφορετική βαρύτητα και σημαίνουν ίσως διαφορετικά πράγματα για τον βοσκό του σήμερα σε σχέση με τον βοσκό του χθες.