Μια πρωτοποριακή έρευνα για τα παιδιά μεταναστών και προσφύγων στη χώρα μας - Ο ρόλος της Κρήτης

Με διακεκριμένους ομιλητές, εκπροσώπους θεσμικών φορέων, πανεπιστημίων και υπουργείων, εκπαιδευτικούς και μαθητές από πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ολοκληρώθηκαν οι εργασίες δυο ιδιαίτερα σημαντικών ημερίδων που σφράγισαν ένα πρωτοποριακό ερευνητικό έργο για την ένταξη παιδιών προσφύγων και μεταναστών στην εκπαίδευση. 

Το πρόγραμμα Horizon 2020 IMMERSE για την «Χαρτογράφηση της Ένταξης των παιδιών Μεταναστών και Προσφύγων στα σχολεία και σε άλλα Βιωματικά περιβάλλοντα στην Ευρώπη» αξιολογεί την ένταξη των παιδιών προσφύγων και μεταναστών και υλοποιήθηκε την περίοδο 2019-2023 σε έξι ευρωπαϊκές χώρες (Γερμανία, Βέλγιο, Ισπανία, Ελλάδα, Ιρλανδία και Ιταλία). 

Η Περιφερειακή Δ/νση Εκπαίδευσης και το Πάντειο Παν/μιο εκπροσώπησαν την Ελλάδα σε μια σύμπραξη ερευνητικών κέντρων, πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, φορέων τεχνολογίας και  άλλων εταίρων που ασχολούνται στο πεδίο με θέματα ένταξης και συμπερίληψης. 

Το IMMERSE είναι ένα καινοτόμο ερευνητικό πρόγραμμα, που αξιοποιεί την μεθοδολογία της συνδημιουργίας, δίνει φωνή στα παιδιά και υποστηρίζει με νέες τεχνολογίες την συλλογική ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων. Η συλλογή δεδομένων βασίστηκε σε 30 νέους δείκτες αξιολόγησης της ένταξης, ο καθορισμός των οποίων έγινε με την άμεση συμμετοχή των παιδιών. Η ολοκλήρωση της έρευνας οδήγησε σε εξαγωγή συμπερασμάτων και στη σύνταξη προτάσεων πολιτικής σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, που πλέον βασίζονται σε μετρήσιμα και πραγματικά δεδομένα. Τα ποσοτικά και ποιοτικά ερευνητικά ευρήματα, οι δείκτες ένταξης, οι καλές πρακτικές και οι συστάσεις πολιτικής για όλες τις χώρες της σύμπραξης, παρουσιάστηκαν στην κεντρική εκδήλωση που έγινε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες, στις 6 Νοεμβρίου 2023, ενώ ειδικότερα τα αποτελέσματα για την Ελλάδα παρουσιάστηκαν από την ερευνητική ομάδα του ΕΚΕΚΔΑΑΔ του Παντείου Πανεπιστημίου και την Περιφερειακή  Διεύθυνση Εκπαίδευσης Κρήτης σε ημερίδα που διοργανώθηκε στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης τη Δευτέρα 20 Νοεμβρίου 2023. 

Οι συμμετέχοντες στις ημερίδες παρακολούθησαν με μεγάλο ενδιαφέρον τα αποτελέσματα της έρευνας, στην οποία συμμετείχαν περισσότερα από 24.000 παιδιά, εκ των οποίων το 60% ήταν παιδιά με προσφυγικό και μεταναστευτικό προφίλ. Τα ερωτηματολόγια παρουσιάζουν τη γνώμη τους σε σχέση με θετικές και αρνητικές εμπειρίες ένταξής τους (ηλικίες 7-18 ετών). Συνολικά στις έξι χώρες της σύμπραξης συμπληρώθηκαν 33.000 ερωτηματολόγια από παιδιά, γονείς, δασκάλους και διευθυντές σχολείων. 

Στην Ελλάδα η έρευνα διενεργήθηκε σε 6 περιφέρειες (Αττική, Κεντρική Μακεδονία, Θεσσαλία, Κρήτη, Ήπειρο, Θράκη) και καταγράφηκαν συνολικά 3.363 ερωτηματολόγια παιδιών. Πέρα από την ποσοτική έρευνα του γενικού δείγματος, όλοι οι εταίροι και στις έξι χώρες διεξήγαγαν ποσοτική έρευνα 800 ασυνόδευτων παιδιών (486 από Ελλάδα) καθώς και ποιοτική έρευνα με 13 μελέτες περίπτωσης, (3 από τις οποίες έγιναν στην Ελλάδα). Τέλος, έχουν συν-διαμορφωθεί 60 καλές πρακτικές, εκ των οποίων οι 12 αφορούν την Ελλάδα.

Η έρευνα θεωρείται πρωτοποριακή λόγω τόσο της καινοτόμου μεθοδολογίας, όσο και του πολύ μεγάλου δείγματος των συμμετεχόντων σε συνδυασμό με το προφίλ τους (παιδιά πρόσφυγες - μετανάστες 7-18 ετών). 

Στις ημερίδες που διοργανώθηκαν σε Βρυξέλλες και Αθήνα συμμετείχαν με εισηγήσεις και σε ρόλο συντονιστή στις συζητήσεις στρογγυλών τραπεζιών, ο Περιφεριακός Δ/ντης Εκπαίδευσης Κρήτης κ. Εμμανουήλ Καρτσωνάκης, η κ. Μαρία-Ντανιέλλα Μαρούδα, Ακαδημαϊκή Συντονίστρια  Immerse, Επίκουρη Καθηγήτρια και Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας του Συμβουλίου της Ευρώπης (ECRI), η κ. Αρετή Βουράκη, ερευνητική υπεύθυνη Immerse και προωθήτρια  Eυρ. προγραμμάτων για την ΠΔΕ Κρήτης, οι Σύμβουλοι Εκπαίδευσης ΠΕ70 κ. Ανδρονίκη Σπαθαράκη και κ. Μαρία Πρατσίνη και η κ. Παρασκευή Τσιάρα, Συντονίστρια Εκπαίδευσης Προσφύγων ΠΔΕ Κρήτης. 

Στην ημερίδα της Αθήνας, χαιρετισμό απηύθυναν εκπρόσωποι των Υπουργείων Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, η υφ. Μετανάστευσης και Ασύλου κ. Σοφία. Βούλτεψη, η Πρύτανης του Παντείου Παν/μιου κ. Χριστίνα Κουλούρη και ο Πρόεδρος του ΙΚΥ κ. Μιχαήλ Κουτσιλιέρης.  Όλοι εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τα καινοτόμα στοιχεία και την άρτια διοργάνωση και διεξαγωγή της έρευνας κι εξέφρασαν την υποστήριξή τους για την βέλτιστη αξιοποίηση των αποτελεσμάτων.