Μεταναστευτικό: η «πολιορκία» της Κρήτης ως top δρομολόγιο από τη Λιβύη και οι «τρύπες» του συστήματος

Σχεδόν 5000 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν καταφθάσει στην Κρήτη τους τελευταίους 12,5 μήνες. Το νούμερο δεν είναι τρομακτικό σε σχέση με τα μεγέθη των μεταναστευτικών ροών στο Ανατολικό Αιγαίο, όμως υποδηλώνει ξεκάθαρα ότι η Κρήτη αποτελεί top δρομολόγιο στην προτίμηση των κυκλωμάτων διακίνησης από τη Λιβύη και αυτό αλλάζει δραματικά τα δεδομένα. Οι αρμόδιοι οφείλουν (χθες ολότελα) να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες οργανωμένα και συντονισμένα για να μπορέσει να λειτουργήσει με αξιοπρέπεια και κυρίως ασφάλεια το σύστημα και να αποφευχθούν προβληματικές καταστάσεις που ήδη εντοπίζονται σε αυτή τη φάση αφού δεν υπάρχει μηχανισμός που να λειτουργεί αυτοματοποιημένα στη διαδικασία υποδοχής και διαχείρισης των ανθρώπων που παραλαμβάνουν οι Αρχές. Οι 5000 μετανάστες, πολύ εύκολα μπορούν να γίνουν 10.000, 20.000 ή και περισσότεροι.  

Με βάση τα επίσημα στοιχεία,  το τετράμηνο Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος του 2023, οι Λιμενικές Αρχές του Ηρακλείου είχαν κληθεί να διαχειριστούν 5 περιστατικά, με 260 συνολικά μεταφερόμενους, εκ των οποίων οι 11 διακινητές.

Το 2024, από τον Ιανουάριο μέχρι και σήμερα, οι λιμενικές Αρχές του Ηρακλείου έχουν επέμβει συνολικά σε 27 περιστατικά, με τους μεταφερόμενους συνολικά να ανέρχονται στους 1275, εκ των οποίων οι 52 συνελήφθησαν ως διακινητές. Σε επίπεδο Κρήτης υπολογίζονται περίπου σε 4000.

Η καταγραφή των στοιχείων τους τελευταίους 12 και πλέον μήνες είναι αποκαλυπτική λοιπόν της «νέας κατάστασης».

Μέχρι πριν από 2-3 χρόνια και ακόμα παλαιότερα, οι αφίξεις προσφύγων και μεταναστών στο νησί ήταν πολύ λιγότερες και συνήθως  συντελούνταν κατά παρέκκλιση. Μία τρανταχτή  περίπτωση ήταν αυτή του φορτηγού πλοίου «Barris» που είχε μείνει ακυβέρνητο ανοιχτά της Ιεράπετρας, ενώ κατευθυνόταν στην Ιταλία, και μετέφερε περί τους 600 πρόσφυγες και μετανάστες-στην πλειοψηφία τους Σύροι και Παλαιστίνιοι-ανάμεσα στους οποίους 200 γυναικόπαιδα.

Την τελευταία διετία οι αφίξεις στην Κρήτη αφορούν κυρίως  μικρά σκάφη με μικρό αριθμό μεταφερόμενων μεταναστών, συνήθως της τάξης των 35-70 ανθρώπων, ενώ οι περισσότεροι προέρχονται από χώρες όπως το Πακιστάν, το Αφγανιστάν, το Μπαγκλαντές. Έχουμε δηλαδή περισσότερους οικονομικούς μετανάστες και λιγότερους πρόσφυγες. Επίσης, ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο που καταγράφεται- προβληματίζει και αξιολογείται- είναι ότι σπάνια στους μεταφερόμενους υπάρχουν πια γυναικόπαιδα, σε σύγκριση με το παρελθόν. Στις βάρκες επιβαίνουν κατά κύριο λόγο μόνο άνδρες και ανήλικα αγόρια, άνω των 15 ετών.

Το τελευταίο διάστημα, τα περιστατικά αφίξεων στην Κρήτη  είναι αλλεπάλληλα καθώς «σκάνε» το ένα μετά το άλλο. Η πίεση είναι ασφυκτική, καταρχήν για το  Λιμενικό, που σηκώνει στις πλάτες του το μεγαλύτερο βάρος της διαχείρισης που στην πραγματικότητα ανήκει στην Υπηρεσία Ασύλου. Όταν σε ένα μόνο 48ωρο οι Λιμενικές Αρχές καλούνται να διαχειριστούν 8 διαφορετικά περιστατικά και να «τρέξουν» τις διαδικασίες υποδοχής, μεταφοράς, ταυτοποίησης, προανάκρισης, φύλαξης, σίτισης και μεταγωγής στον Πειραιά, εκατοντάδων ανθρώπων, μπορεί να αντιληφθεί ο οποιοσδήποτε ότι η κατάσταση έχει αρχίσει να «βαραίνει» πολύ. Δεν υπάρχει προσωπικό, δεν υπάρχουν υποδομές.

Αυτό που προσπαθούν να κάνουν οι Λιμενικές Αρχές-και στο Κεντρικό Λιμεναρχείο Ηρακλείου το κάνουν πολύ καλά καθώς πλέον η εμπειρία είναι τεράστια-είναι να «τρέξουν» το ταχύτερο δυνατόν τη διαδικασία της προανάκρισης, να εντοπιστούν και να συλληφθούν οι διακινητές, ώστε οι υπόλοιποι μεταφερόμενοι να μπουν στο πλοίο της γραμμής για Πειραιά το δυνατόν συντομότερο, ακόμα και την ίδια ημέρα, προκειμένου να φιλοξενηθούν προσωρινά σε δομές όπως στη Μαλακάσα.

Τον τελευταίο καιρό όμως προκύπτουν όλο και περισσότερα εμπόδια στο θέμα της άμεσης αναχώρησης των μεταναστών με τα πλοία της γραμμής καθώς η Μαλακάσα έχει «φρακάρει» με αποτέλεσμα να παρατείνεται η παραμονή των μεταναστών στην Κρήτη, με ό,τι συνεπάγεται αυτό σε επίπεδο φύλαξης, ασφάλειας, χώρου, σίτισης κλπ.

Ένας από τους λόγους του «φρακαρίσματος», λένε οι πληροφορίες,  είναι ότι έχουν λήξει οι συμβάσεις των μεταφραστών, με συνέπεια οι διαδικασίες να κινούνται με βραδείς ρυθμούς.

Επιπλέον, δε γίνεται η Υπηρεσία Ασύλου να ζητά 48 ώρες εργάσιμων ημερών (τα Σαββατοκύριακα δηλαδή είναι εκτός, έτσι και αλλιώς) για να συντονίσει τα λεωφορεία που θα μεταφέρουν στις δομές τους  μετανάστες που θα φθάνουν ακτοπλοϊκώς στον Πειραιά από Κρήτη. Βάσει αυτής της (πάσχουσας) λογικής, οι μετανάστες ενός περιστατικού  που θα «σκάσει»  ξημερώματα Σαββάτου, δεν θα προωθηθούν ακτοπλοϊκώς στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου και επιπλέον θα πρέπει να παρέλθουν και 48 ώρες εργάσιμων ημερών για να ταξιδέψουν με το πλοίο. Φθάνουμε δηλαδή αισίως στην Τετάρτη. Και στο μεταξύ μπορεί να έχουν προκύψει και άλλα περιστατικά όπως έχει ήδη συμβεί.  

Και στο μεταξύ, στην Κρήτη οι μετανάστες θα συνωστίζονται σε ακατάλληλους, για τόσες ημέρες, χώρους, οι βάρδιες φύλαξης θα βγαίνουν οριακά, με πίεση και «αλχημείες», και φυσικά θα πρέπει να υπάρχει ακόμα μεγαλύτερη μέριμνα για την διασφάλιση επαρκούς σίτισης.

Κακά τα ψέματα: παρά την σημαντική συνεισφορά της Περιφέρειας Κρήτης στην σίτιση των μεταναστών, των παράκτιων δήμων (π.χ. δήμος Φαιστού) στη διάθεση λεωφορείων για τη μεταφορά των μεταναστών από το σημείο παραλαβής τους στο χώρο της προσωρινής φιλοξενίας, την ομάδα των γιατρών της 7ης ΥΠΕ Κρήτης που θα τρέξουν για την παροχή ιατρικής φροντίδας  και τους αεικίνητους Σαμαρείτες που βρίσκονται πάντα στην πρώτη γραμμή, το Ηράκλειο και η Κρήτη δεν διαθέτουν μηχανισμό διαχείρισης, υπό την έννοια της αυτοματοποιημένης διαδικασίας. Τα προβλήματα είναι πολλά, τα κενά στο σύστημα αρκετά, πολλή η γκρίνια, τεράστιο το άγχος. Άγχος να προχωρήσει γρήγορα η διαδικασία της ταυτοποίησης και της προανάκρισης, να μεταφερθούν οι μετανάστες  σε ένα χώρο με στοιχειώδη υποδομή, να υπάρχει ασφάλεια, να μην γίνει κάποια «στραβή». Άγχος ακόμα και για να βρεθούν μερικά κρουασάν για να ξεγελάσουν την πείνα όσων βγουν στο νησί μέσα στη νύχτα. Σε όλο αυτό το κομμάτι, τίποτε δεν είναι απλό. Κάθε άλλο. Ίσως επιβάλλεται, λένε κάποιοι, να εμπλακούν σε επίπεδο προσφοράς και άλλοι δήμοι, όπως ο δήμος Ηρακλείου π.χ. στο θέμα της  σίτισης.

Για το Λιμενικό, η δημιουργία  Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης, θα ήταν μία καλή λύση. Η δημιουργία ΚΥΤ μπορεί να είναι μονόδρομος για την Κρήτη, εφόσον συνεχίσουν οι ροές, αν και υπάρχουν σφοδρές αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες, κυρίως λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης στο κράτος και στις Αρχές καθώς φοβούνται το «ουδέν μονιμότερο του προσωρινού». Κάτι που φοβούνται και φορείς, φοβούνται δηλαδή ότι μπορεί η Κρήτη μελλοντικά να γίνει μια νέα Μαλακάσα. 

Δείτε επίσης:

Ναυάγιο στην Γαύδο: Έρευνες για 12 αγνοούμενους!

Ναυαγοί 96 μετανάστες στα νότια της Κρήτης

Με δύο κέντρα προσωρινής φιλοξενίας η διαχείριση του μεταναστευτικού στην Κρήτη -video

Διαβάστε περισσότερες ειδήσεις από την Κρήτη