Ερώτηση προς τους Υπουργούς Παιδείας κ. Κ. Γαβρόγλου και Εργασίας κ. Ε. Αχτσιόγλου σχετικά με την αντιμετώπιση του φαινομένου των νέων που απέχουν από την εκπαίδευση, την κατάρτιση και την απασχόληση (NEETs), κατέθεσε ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας Βουλευτής Ρεθύμνου Γιάννης Α. Κεφαλογιάννης. Χρησιμοποιώντας στοιχεία από πρόσφατη έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, «Society in a Glance 2016», με βάση τα οποία η χώρα μας κατατάσσεται πρώτη στο ποσοστό κατοχής πανεπιστημιακών πτυχίων μεταξύ των NEETs της, ο κ. Κεφαλογιάννης διεκδικεί λύσεις και θέτει το πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής αντιμετώπισης του φαινομένου. Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης.
«Οι δυσβάσταχτες συνθήκες της οικονομικής δυσπραγίας, και ιδίως η απώλεια προοπτικής ανάκαμψης των τελευταίων ετών, γίνονται αισθητές σε ολόκληρο το φάσμα της κοινωνίας αλλά βαρύνουν με ιδιαίτερη σκληρότητα μια συγκεκριμένη ομάδα νέων, αυτή των NEETs. Η σχετική ακαδημαϊκή βιβλιογραφία ορίζει τους NEETs (young people not in education, employment or training) ως μια μερίδα της νεολαίας που βρίσκεται εγκλωβισμένη στη στασιμότητα της ανεργίας, χωρίς να μπορεί να αξιοποιήσει το διάστημα αυτό αποκτώντας οποιασδήποτε μορφής εκπαίδευση (ανώτατη ή τεχνολογική) ή επαγγελματική κατάρτιση. Είναι , με άλλα λόγια, το κομμάτι της νεολαίας που κινδυνεύει περισσότερο από κάθε άλλο να γίνει η λεγόμενη «χαμένη γενιά». Αποτελεί, συνεπώς, ένα ιδιαιτέρως ευάλωτο κομμάτι της κοινωνίας απέναντι στις σκληρές πιέσεις μιας πρακτικά υφεσιακής οικονομίας, και κινδυνεύει να χάσει όχι τα κεκτημένα του, αλλά την ίδια την ευκαιρία να διεκδικήσει μια αξιοπρεπή διαβίωση μέσα από την εργασία και την ανάπτυξη των δεξιοτήτων του.
Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, «Society in a Glance 2016», το φαινόμενο των NEETs αποτελεί μια παγκόσμια πλέον πραγματικότητα, αριθμώντας το 15% των νέων μεταξύ 15 και 29 ετών των χωρών που συμμετέχουν στον ΟΟΣΑ. Μάλιστα, μεταξύ όλων των χωρών ανάμεσα στο 2007 και το 2014 σημειώνεται πως οι άνεργοι νέοι αυτής της κατηγορίας χτυπήθηκαν πιο σκληρά από τους αντίστοιχους νέους οποιασδήποτε άλλης χώρας (με την εξαίρεση της Ισπανίας), καθώς και πως η χώρα μας καταγράφει τα σημαντικότερα ποσοστά νεανικής ανεργίας αλλά και σημαντικά χαμηλότερους ρυθμούς ανάκαμψης στη νεανική ανεργία από τις άλλες χώρες. Σημαντική μάλιστα λεπτομέρεια, είναι πως η χώρα μας κατατάσσεται πρώτη στο ποσοστό κατοχής πανεπιστημιακών πτυχίων μεταξύ των NEETs της.
Το πρόβλημα των NEETs είναι διεθνές, και παρότι απασχολεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα την επικαιρότητα, μελετάται συστηματικά μόλις τα τελευταία δέκα χρόνια. Και στη χώρα μας έχουν γίνει σημαντικές επιστημονικές έρευνες για τους NEETs, τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, η επιστημονική κοινότητα διεθνώς δεν είναι ακόμα σε θέση να εκτιμήσει με ακρίβεια την επίδρασή του φαινομένου στις εθνικές αλλά και στην παγκόσμια οικονομία. Ο ΟΟΣΑ εκτιμά πως αυτή η αναξιοποίητη παραγωγικότητα ισοδυναμεί με έως και 1.5% του αθροίσματος των ΑΕΠ των χωρών που συμμετέχουν σε αυτόν, δηλαδή έως και 600 εκ. δολάρια.
Αυτό το κόστος, δηλαδή η χαμένη παραγωγικότητα, μπορεί να είναι ανεκτό μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών του ΟΟΣΑ, των οποίων οι οικονομίες βρίσκονται, άλλωστε, σε αναπτυξιακή τροχιά. Στη χώρα μας όμως, το κόστος αυτό είναι κόστος σε κατεστραμμένες ζωές και θυσιασμένες προοπτικές νέων ανθρώπων που γίνονται παράπλευρες απώλειες σε ένα αντιπαραγωγικό μοντέλο που αδιαφορεί για αυτούς. Επιπλέον, οι νέοι αυτοί στερούνται πολλές φορές κάθε μορφή πρόνοιας, είτε επειδή δε βρίσκονται καταγεγραμμένοι στα μητρώα ανέργων του ΟΑΕΔ, είτε επειδή υποαπασχολούνται αναγκασμένοι να τελούν σε καθεστώς αδήλωτης εργασίας για να εξασφαλίσουν τη διαβίωσή τους.
Με βάση τα προαναφερθέντα, ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί:
- Υπάρχει από πλευράς των αρμοδίων Υπουργείων στρατηγική για την καταγραφή της έκτασης των ανωτέρω φαινομένων, προκειμένου να καταστεί δυνατή η συμπερίληψή τους στον σχεδιασμό κοινωνικής πολιτικής από την κυβέρνηση;
- Υπάρχει πρόθεση από τα αρμόδια Υπουργεία να προωθηθούν πολιτικές ένταξης των νέων αυτών στην αγορά εργασίας ή έστω μέριμνα για την κατάρτισή τους σε επαγγέλματα που παρουσιάζουν ζήτηση, ώστε να έχουν μελλοντικά δυνατότητες απασχολησιμότητας;
- Λαμβάνει η Ελληνική Κυβέρνηση μέρος στην πανευρωπαϊκή αλλά και παγκόσμια διαβούλευση στα αρμόδια φόρουμ των υπερεθνικών οργανισμών για την ενημέρωση και τον σχεδιασμό της πολιτικής της στο ανωτέρω πρόβλημα;»
