Κλιματική αλλαγή: Οι πλημμύρες και στην Κρήτη θέτουν σε εγρήγορση τους επιστήμονες

Η παρουσίαση του «Εθνικού δικτύου για την κλιματική αλλαγή – Climpact» θα γίνει τη Δευτέρα 7 Απριλίου στη 1 το μεσημέρι στο ωκεανογραφικό σκάφος ΑΙΓΑΙΟ του ΕΛΚΕΘΕ, που θα βρίσκεται στο λιμάνι του Ηρακλείου.
Η παρουσίαση θα γίνει τον Δρ. Αριστομένη Π. Καραγεώργη, Διευθυντή ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. και Πρόεδρο του Δ.Σ. και επιστημονικό υπεύθυνο του Πυλώνα 1 της δράσης CLIMPACT. Θα παρευρεθούν εκπρόσωποι της Περιφέρειας Κρήτης, η Καθ. Κανακίδου Μαρία, Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κρήτης και διοικητικά στελέχη του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.

Η δράση CLIMPACT- Η Επιστήμη στην Yπηρεσία της Πολιτείας και της Κοινωνίας για την Aντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής
Η πρόσφατη μελέτη που συνέταξε o Διεθνής Μετεωρολογικός Οργανισμός και που ανακοινώθηκε από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών στις 10 Μαρτίου 2020 καταδεικνύει ότι η κλιματική αλλαγή έχει πολύ μεγάλη επίδραση σε όλους τους τομείς του φυσικού περιβάλλοντος, καθώς και στην υγεία και την ευημερία του παγκόσμιου πληθυσμού. Η μελέτη παρουσιάζει στοιχεία σχετικά με την αύξηση της θερμοκρασίας του εδάφους και των ωκεανών, την επιτάχυνση της αύξησης της στάθμης της θάλασσας και της τήξης των πάγων αλλά και σχετικά με τις επιπτώσεις στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη, την ανθρώπινη υγεία, τη μετανάστευση, την επισιτιστική ασφάλεια και τα χερσαία και θαλάσσια οικοσυστήματα.

Image

Στην Ελλάδα βιώνουμε επίσης έντονα φυσικά φαινόμενα και φυσικές καταστροφές όπως οι πρόσφατες πλημμύρες στη Μάνδρα, στη Κρήτη, την Χαλκιδική αλλά και η πυρκαγιά στο Μάτι και αλλού, που έθεσαν επί τάπητος και με τον πιο δραματικό τρόπο την επιτακτική ανάγκη εκπόνησης Εθνικών πολιτικών απομείωσης των αποτελεσμάτων της κλιματικής αλλαγής, ενίσχυσης των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης αλλά και πολιτικών αποκατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος από τις διαχρονικές «βίαιες» ανθρωπογενείς παρεμβάσεις στο περιβάλλον και την άναρχη δόμηση. Το χρέος αυτό της Πολιτείας πρέπει να μετουσιώνεται σε μέτρα για τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, εκπονώντας παράλληλα εθνικές πολιτικές αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου, ευνοώντας την χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά και υλοποιώντας άμεσες πολιτικές προσαρμογής στις νέες συνθήκες.
Η επιστήμη μπορεί και πρέπει να συνεισφέρει σε αυτή την προσπάθεια αναπτύσσοντας υπηρεσίες και εργαλεία για την ενίσχυση της Πολιτείας στην αντιμετώπιση έντονων φυσικών φαινομένων και φυσικών ή ανθρωπογενών καταστροφών. Οι επιστήμονες, που εδώ και δεκαετίες έχουν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για τα δραματικά αποτελέσματα που θα έχει η κλιματική αλλαγή, καλούνται πλέον παγκοσμίως να αναπτύξουν συστήματα παρακολούθησης των κλιματικών παραμέτρων, μελέτης των επιπτώσεων της στην κοινωνία και την οικονομία, αλλά και εργαλεία έγκαιρης πρόγνωσης έντονων φυσικών φαινομένων με στόχο την αποτελεσματική πρόληψη και τη χάραξη στρατηγικής για την αντιμετώπιση των φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών.
H προσπάθεια ξεκίνησε πριν 3 περίπου χρόνια σε συνεργασία με τον Τομέα Έρευνας & Καινοτομίας του ΥΠΠΕΘ, ώστε να χρηματοδοτηθεί μια Εμβληματική Πρωτοβουλία με θέμα την κλιματική αλλαγή και στόχο το συντονισμό σε Πανελλαδική κλίμακα δικτύου φορέων (με το ακρωνύμιο CLIMPACT) για την ενοποίηση, εναρμονισμό και βελτιστοποίηση των υφιστάμενων κλιματικών υπηρεσιών και συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης για έντονα φυσικά φαινόμενα και φυσικές καταστροφές στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων των υποστηρικτικών παρατηρήσεων από τις σχετικές εθνικές υποδομές. Την απόφαση να χρηματοδοτηθεί η δράση Εθνικού Συντονισμού για την κλιματική αλλαγή από τον τομέα Έρευνας και Καινοτομίας του ΥΠΠΕΘ αγκάλιασε η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων και έλαβε τελική υπογραφή από τον Υφυπουργό Ανάπτυξης και Έρευνας, Χρίστο Δήμα, τον Οκτώβριο του 2019.
Η 1η φάση του έργου χρηματοδοτήθηκε για την περίοδο 2019-2022 από το Εθνικό Σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων – Υπουργείο Ανάπτυξης – Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας, και η 2η φάση του έργου χρηματοδοτείται για την περίοδο 2023- 2025 από το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης – – Υπουργείο Ανάπτυξης – Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας.
Το δίκτυο CLIMPACT που αποτελείται 28 ακαδημαϊκούς και επιστημονικούς φορείς από την Ελλάδα και την Κύπρο. Ιδρύθηκε από 11 αρχικούς φορείς (αρχικά μέλη του δικτύου) και από το 2021 έως σήμερα έχουν προσχωρήσει στο δίκτυο άλλα 17 συνδεδεμένα μέλη από την Ελλάδα και την Κύπρο.

Μέλη Δικτύου CLIMPACT
1. Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ, Συντονισμός)
2. Ακαδημία Αθηνών, Κέντρον Ερεύνης Φυσικής της Ατμοσφαίρας και Κλιματολογίας
(ΚΕΦΑΚ)
3. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ)
4. Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ)
5. Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών ‘’Δημόκριτος’’ (ΕΚΕΦΕ-Δ)
6. Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ)
7. Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ)
8. Ερευνητικό Κέντρο ΑΘΗΝΑ
9. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ)
10. Πανεπιστήμιο Κρήτης (ΠΚ)
11. Πολυτεχνείο Κρήτης (ΠολΚ)
Συνδεδεμένα Μέλη
1. Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
2. Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (ΔΠΘ)
3. Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός ΔΗΜΗΤΡΑ (ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ)
4. Ένωση Πτυχιούχων Αξιωματικών Υπαξιωματικών Πυροσβεστικού Σώματος Ε.Π.Α.Υ.Π.Σ.
5. Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου
6. Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ITE)
7. Ινστιτούτο Κύπρου (ΙΚ)
8. Πανεπιστήμιο Αιγαίου
9. Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
10. Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
11. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
12. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
13. Πανεπιστήμιο Πατρών
14. Σύνδεσμος Μελετητών Υδραυλικών Έργων
15. Εταιρεία Ύδρευσης και Αποχέτευσης Πρωτεύουσας ΕΥΔΑΠ
16. Ερευνητικό Κέντρο του Αμερικανικού Κολεγίου Ελλάδος (ACG-RC)
17. Σύνδεσμος Ελληνικών Εταιρειών Γραφείων Μελετών – ΣΕΓΜ
Το Δίκτυο CLIMPACT επιδιώκει τη συνεργασία με την Εθνική Επιτροπή για την κλιματική αλλαγή, με την Επιτροπή Μελέτης Επιπτώσεων κλιματικής αλλαγής της Τράπεζας της Ελλάδος αλλά και με άλλες σχετικές πρωτοβουλίες και δράσεις ώστε να αποτελέσει πόλο έγκυρης και πολύπλευρης εμπειρογνωμοσύνης και συμβουλευτικό όργανο της Πολιτείας και της Κοινωνίας.

Πρόσφατη αποστολή της δράσης CLIMPACT
Η τελευταία αποστολή που ολοκληρώθηκε στα πλαίσια του Δικτύου, έγινε με το ωκεανογραφικό σκάφος ΑΙΓΑΙΟ του ΕΛΚΕΘΕ στην περιοχή που εκτείνεται από το Ιόνιο
Πέλαγος νότια της Πελοποννήσου μέχρι και το ανατολικό άκρο της Κρήτης εντός του Κρητικού Πελάγους. Στην αποστολή συμμετείχαν επιστήμονες από το ΕΛΚΕΘΕ, το ΕΑΑ, το ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το Αμερικάνικο Κολλέγιο Ελλάδος. Κατά τη διάρκειά της συλλέχθηκαν παράλληλα δείγματα τόσο από το θαλάσσιο περιβάλλον όσο και από την ατμόσφαιρα, διαδικασία που ελάχιστες φορές έχει γίνει στην περιοχή των Ελληνικών Θαλασσών. Ο συνδυασμός των παράλληλων δειγματοληψιών θα συντελέσει στην πληρέστερη κατανόηση των αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στα δύο περιβάλλοντα (θαλάσσιο και ατμοσφαιρικό), ειδικά την συγκεκριμένη εποχή του έτους που παρατηρείται συχνά μεταφορά αφρικανικής σκόνης από τον άνεμο καθώς και άνθιση φυτοπλαγκτού στη θάλασσα.
Τι είπε ο Δρ. Α. Καραγεώργης, επιστημονικός υπεύθυνο του Πυλώνα 1 της δράσης CLIMPACT: «Ο Πυλώνας 1 περιλαμβάνει μία σειρά δράσεων, τελικός στόχος των οποίων είναι η μετατροπή των κλιματικών δεδομένων σε προϊόντα, εργαλεία και υπηρεσίες που υποστηρίζουν την προσαρμογή, το μετριασμό και την διαχείριση του κινδύνου καταστροφών από την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή στη χώρα μας».
 

Διαβάστε περισσότερες ειδήσεις από την Κρήτη και το Ηράκλειο