Της Κατερίνας Μυλωνά
Η επιστήμη δε γνωρίζει από σύνορα, οι ερευνητές ανά τον κόσμο προχωρούν σε συνέργειες με αποτελέσματα που λειτουργούν προς όφελος της ανθρωπότητας, στο σύνολό της.
Τι γίνεται, όμως, όταν τα όρια ανάμεσα στην επιστημονική έρευνα και τις διπλωματικές σχέσεις δύο χωρών συγχέονται;
Με αφορμή το επεισόδιο ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, λόγω της δραστηριότητας του ιταλικού ερευνητικού σκάφους «Ievoli Relume» στο τμήμα των διεθνών υδάτων (εντός ελληνικής ΑΟΖ), στην Κάσο, το Cretalive ζήτησε από τον Δρ. Δημήτρη Σακελλαρίου, γεωλόγο, Δ/ντή Ερευνών στο Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του ΕΛΚΕΘΕ, να μας μιλήσει για τη δική του εμπειρία στη θάλασσα όλα αυτά τα χρόνια.
Όπως αναφέρει, σε αρκετά ερευνητικά ταξίδια που έχει λάβει μέρος, ως επιστήμονας και ως επικεφαλής μίας αποστολής, η παρουσία των τουρκικών σκαφών συχνά είναι έντονη. Ωστόσο, ποτέ δεν έχει προκληθεί κάποιο επεισόδιο και ο ίδιος δεν έχει αισθανθεί ότι βρίσκεται σε κίνδυνο. Θεωρεί πως η στάση της Τουρκίας είναι στη λογική του να δηλώσει παρούσα, να δουν οι επιστήμονες πως είναι εκεί, χωρίς να προχωρήσει σε κάτι περαιτέρω.
Ήταν το 2016 όταν βρισκόταν με το ωκεανογραφικό σκάφος ΑΙΓΑΙΟ στη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα σε Αμοργό και Αστυπάλαια και ένα τουρκικό πολεμικό σκάφος τους ακολουθούσε από απόσταση, για μία ολόκληρη μέρα. Ο καπετάνιος του ερευνητικού σκάφος επικοινώνησε με τον θάλαμο επιχειρήσεων και οι επιστήμονες είδαν, στη συνέχεια, δύο ελληνικά πολεμικά σκάφη να καταφτάνουν στο σημείο, με αποτέλεσμα το τουρκικό να αποχωρήσει. Το όλο θέμα έληξε εκεί.
Σε ερώτηση αν υπάρχουν συγκεκριμένες περιοχές που θεωρούνται «κόκκινη γραμμή» για τη γείτονα χώρα, απαντά πως, αν και δεν είναι κάτι δεδομένο, περισσότερη κινητοποίηση φαίνεται να υπάρχει στις περιοχές του Ανατολικού Αιγαίου όπως για παράδειγμα στη Λήμνο και σε περιοχές του Βορείου Αιγαίου, προς την Ανατολή. Όσο αφορά στο Καστελλόριζο, πάντα όταν μία έρευνα περνά από το σημείο, υπάρχει ενημέρωση προς την Τουρκία καθώς συνήθως εισέρχεται στη δική της ΑΟΖ, αν και δεν είναι οριοθετημένη.
Ο αστάθμητος παράγοντας είναι πως δύσκολα γνωρίζει κανείς εκ των προτέρων, πότε οι Τούρκοι επιθυμούν να προκαλέσουν ή να δημιουργήσουν εντυπώσεις. Τότε, ακόμα και η Κρήτη- ως και η Γαύδος- μπαίνει στο στόχαστρο!
Ο Δρ. Δ. Σακελλαρίου μας εξηγεί πως για να ξεκινήσει μία αποστολή για θαλάσσια έρευνα, εντός ή εκτός Ελλάδας, χρειάζεται η έγκριση από την επιτροπή χορήγησης αδειών ερευνών θαλάσσης (ΕΧΑΕΘ) με υπογραφή υπουργού Εξωτερικών. Στην επιτροπή μετέχουν πολλοί συναρμόδιοι φορείς, έτσι όλοι γνωρίζουν ακριβώς την πορεία που θα ακολουθήσει το σκάφος ενώ το στίγμα του είναι εμφανές ανά πάσα στιγμή.
Η επιστήμη δε γνωρίζει σύνορα
Φυσικά, όλα τα παραπάνω αφορούν στις σχέσεις των κρατών/ κυβερνήσεων και όχι των επιστημόνων, οι οποίοι συνεργάζονται άψογα και συμμετέχουν σε κοινά διεθνή ερευνητικά προγράμματα. Είναι αυτονόητο πως επιστήμονες από την Τουρκία έχουν ανέβει στο ωκεανογραφικό ΑΙΓΑΙΟ ή τα ΦΙΛΙΑ και ΑΛΚΥΩΝ, τον στόλο του ΕΛΚΕΘΕ. Ο Δρ. Δ. Σακελλαρίου διατηρεί φιλικές σχέσεις με συναδέλφους του από την Τουρκία, όπως είναι απόλυτα φυσικό!
Σήμα κινδύνου για το ΑΙΓΑΙΟ
Ενώ μιλάμε για όλα τα παραπάνω, ο Διευθυντής Ερευνών του ΕΛΚΕΘΕ δεν μπορεί να κρύψει την αγωνία του για το μέλλον του ΑΙΓΑΙΟ και της θαλάσσιας έρευνας στη χώρα μας. Όπως μας είχε πει πρόσφατα και ο πρόεδρος του Κέντρου, Δρ. Αντώνης Μαγουλάς (Δείτε εδώ), το ΑΙΓΑΙΟ κλείνει 40 χρόνια ζωής, αντιμετωπίζει σοβαρά τεχνικά προβλήματα και δυσκολίες συντήρησης και ετοιμάζεται για το τέλος της πορείας του. Παράλληλα, το νέο ερευνητικό σκάφος που με τόση αγωνία περιμένει το ΕΛΚΕΘΕ και όλοι οι Έλληνες θαλάσσιοι επιστήμονες δε φαίνεται να βρίσκει τον δρόμο του.
Οπότε, οι ερευνητικές αποστολές στη θάλασσα κινδυνεύουν να τιναχθούν στον «αέρα».
Δείτε επίσης:
Έφυγε το ιταλικό ερευνητικό πλοίο από την Κάσο - Έρχεται Ηράκλειο
ΕΛΚΕΘΕ: Από 40 κύματα περνά η απόκτηση νέου ερευνητικού σκάφους!
