Η Κλιματική αλλαγή και τα χρόνια δομικά προβλήματα του Πρωτογενή Τομέα στην Κρήτη

Γράφει ο Γιώργος Αποστολάκης*

Το κλίμα έχει αλλάξει ήδη και το πόσο θα συνεχίζει να αλλάζει εξαρτάται από τις πολιτικές που θα εφαρμοστούν για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. 

Για την περιοχή μας αναμένεται σύμφωνα με τους επιστήμονες, αύξηση της θερμοκρασίας  με μεγάλα διαστήματα ξηρασίας και σημαντικούς καύσωνες κάθε 2 χρόνια , με μείωση των ετήσιων βροχοπτώσεων αλλά με αύξηση των ακραίων και επικίνδυνων βροχοπτώσεων.   

Οι συνθήκες αυτές μπορεί να οδηγήσουν σε μεγάλες πυρκαγιές , σε ακραία πλημμυρικά φαινόμενα και απώλεια γεωργικών εισοδημάτων. 

θα επιδράσουν σε όλους τους παραγωγικούς τομείς, στην Γεωργία στον Τουρισμό κλπ. 

Προϋπόθεση για την επίλυση των πολύπλοκων αυτών προβλημάτων είναι η επιστημονική γνώση και συνεργασία. Χρειάζεται λεπτομερής διερεύνηση κατά τόπους για να βρεθούν οι δράσεις προσαρμογής που θα αμβλύνουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. 

Η ΕΕ έχει εκδόσει πρόσφατα νέο σχέδιο προσαρμογής, καλώντας τα κράτη μέλη να προετοιμαστούν καλύτερα ανά τομέα και τοπικό επίπεδο και να ληφθούν αποφάσεις για τα έργα και τις δράσεις που πρέπει να γίνουν, άμεσα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. 

Τα παραπάνω προβλήματα πρέπει να αντιμετωπισθούν σε μεγάλο βαθμό από περιφερειακές και τοπικές πολιτικές , με επικαιροποιημένα χωρικά αναπτυξιακά προγράμματα που θα λαμβάνουν υπόψη τους τις νέες συνθήκες. 

Η επιτυχής υλοποίηση περιφερειακών και τοπικών προγραμμάτων , προϋποθέτει επάρκεια πόρρων και αξιοποίηση των τοπικών ιδιωτικών  και δημοσίων μηχανισμών τεχνογνωσίας και παροχής υπηρεσιών. 

Ειδικότερα στον Πρωτογενή τομέα στην Κρήτη που μαζί με τον Τουρισμό  αποτελεί τους βασικούς πυλώνες απασχόλησης και ανάπτυξης του νησιού απαιτείται  ένας νέος ολοκληρωμένος σχεδιασμός του Παραγωγικού μοντέλου που θα δίνει σύγχρονες απαντήσεις επιστημονικά τεκμηριωμένες, στα νέα προβλήματα που εμφανίζονται με εμφαντικό τρόπο πλέον και αφορούν την κλιματική αλλαγή, αλλά θα δίνει επίσης πειστικές απαντήσεις και στα χρόνια δομικά προβλήματα που όλοι γνωρίζουμε,  όπως είναι ο μικρός και πολυτεμαχισμένος  κλήρος, η γήρανση του αγροτικού ανθρώπινου δυναμικού, το διαρκώς αυξανόμενο κόστος των γεωργικών εισροών ,των  εργατικών χεριών, της έλλειψης εργατών γης, το υψηλό κόστος μεταφορών λόγω της γεωγραφικής της θέσης της Κρήτης κλπ. 

Η ανάπτυξη της Κρήτης και όχι μόνο του Πρωτογενή Τομέα, εξαρτάται από τις κατάλληλες και επαρκείς  υποδομές για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής. 

Οι υποδομές για την αποταμίευση του νερού, οι υποδομές της ενέργειας, των οδικών δικτύων, των μεταφορών,  των υπηρεσιών , της εκπαίδευσης, των ψηφιακών τεχνολογιών, των καινοτομιών, η στήριξη του δημόσιου συστήματος  υγείας , της παιδείας, του επιπέδου ζωής στην ύπαιθρο συνολικά θα συμβάλλουν αποφασιστικά στην βελτίωση των εισοδημάτων και της ποιότητας ζωής των κατοίκων της Κρήτης. 

Ανάπτυξη του Πρωτογενή Τομέα της Κρήτης δεν νοείται χωρίς την συνεργασία και αξιοποίηση  του ερευνητικού και επιστημονικού προσωπικού της, δεν νοείται χωρίς συστηματική εκπαίδευση των παραγωγών στα νέα δεδομένα. 

Ανάπτυξη του Πρωτογενή Τομέα της Κρήτης δεν νοείται χωρίς απάντηση στο δημογραφικό, χωρίς κίνητρα για την είσοδο νέων σε ηλικία με την κατάλληλη εκπαίδευση, χωρίς ταμπού και στερεότυπα του τύπου “όποιος δεν παίρνει τα γράμματα” γίνεται γεωργός ή βοσκός. 

Η ενασχόληση με την Γεωργία και την Κτηνοτροφία δεν είναι μόνο επάγγελμα, είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση, διότι η παραγωγή ασφαλών και υγιεινών τροφίμων που φτάνουν στο πιάτο μας και που χωρίς αυτά δεν θα ζήσουμε, είναι “λειτούργημα”.   

Ανάπτυξη του Πρωτογενή Τομέα της Κρήτης δεν νοείται χωρίς απάντηση στον πρόβλημα του μικρού κλήρου και των μικρών εκμεταλλεύσεων, με την στήριξη των Συνεταιρισμών , των Ομάδων Παραγωγών των συνεργατικών σχημάτων κάθε είδους. 

Ανάπτυξη του Πρωτογενή Τομέα της Κρήτης δεν νοείται χωρίς ασφάλιση της παραγωγής, χωρίς επαρκή χρηματοδότηση από ειδική θεματική Τράπεζα, χωρίς δίκαιη κατανομή των επιδοτήσεων σε όσους παράγουν με σεβασμό στον άνθρωπο και στο περιβάλλον. 

Ανάπτυξη του Πρωτογενή Τομέα της Κρήτης δεν νοείται χωρίς έργα υποδομής για την άρδευση των καλλιεργειών, χωρίς έργα προσβασιμότητας στην γεωργική και κτηνοτροφική εκμετάλλευση. 

Ανάπτυξη του Πρωτογενή Τομέα της Κρήτης δεν νοείται χωρίς πολιτική εξωστρέφειας και ανάδειξης της ποιότητας της κρητικής διατροφής με ενίσχυση της τυποποίησης και των εξαγωγών, με την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου και των Δασικών Χαρτών, με τις  ζώνες γεωργικής προτεραιότητας, με την αναβάθμιση των βοσκοτόπων, με την κατάρτιση των Διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης, με την εφαρμογή της Ευφυούς Γεωργίας που θα συμβάλλει στον εξορθολογισμό της αλόγιστης χρήσης των εισροών. 

Ο ρόλος της Περιφερειακής αυτοδιοίκησης πρέπει να είναι πρωταγωνιστικός, παραγωγικός και διεκδικητικός στην κατεύθυνση της υλοποίησης όλων των παραπάνω, για ένα καλύτερο μέλλον, για μια καλύτερη ποιότητα ζωής των κατοίκων και των επισκεπτών της Κρήτης. 


*Ο Γιώργος Απστολάκης είναι Γεωπόνος Γενικός Γραμματέας του Δήμου Βιάννου 
πρώην Αντιπρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ 
Υποψήφιος Περιφερειακός Σύμβουλος με την παράταξη του Σπύρου Δανέλλη