Η φοιτητική ομάδα του Πανεπιστημίου Κρήτης που μετρά τα άστρα

Της Κατερίνας Μυλωνά

Αθεράπευτα ρομαντικοί ή ταγμένοι στην επιστήμη τους; Ο ουρανός, το Σύμπαν, ό,τι υπάρχει εκεί ψηλά για κάποιους είναι ένα μυστήριο, για άλλους αντικείμενο έρευνας. Όπως και να έχει, το μεράκι περισσεύει στα μέλη της Αστρονομικής Ομάδας Φοιτητών του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Ο Αλέξανδρος Λυχούδης, φοιτητής Φυσικής, αναφέρει στο Cretalive πως «αρχικά, συμμετείχα στην ομάδα για να γνωρίσω και άλλα άτομα που αγαπούσαν την αστρονομία όπως εγώ. Σύντομα, όμως, το ευχάριστο κλίμα και οι γνώσεις που τα υπόλοιπα μέλη μοιράστηκαν μαζί μου με έκαναν να ανυπομονώ για τις συναντήσεις μας. Πλέον, απολαμβάνω να μεταδίδω αυτά που απέκτησα και στα καινούργια μέλη  και προσπαθώ να βοηθώ την ομάδα να εξελιχθεί και να πετύχει τους στόχους της.  Λατρεύω την αστρονομία και η ομάδα μου δίνει τα μέσα, τις γνώσεις και φυσικά τη παρέα για να το κάνω πράξη. Το πάθος μου για αστρονομία με ώθησε να ακολουθήσω τη φυσική και ελπίζω να καταφέρω να κάνω την ενασχόληση αυτή και εργασία.»

 

Η Κατερινιόβη Τριανταφυλλάκη, απόφοιτος του Τμήματος Φυσικής, εξηγεί πως «στην ΑΟΦΠΚ βρήκα ένα περιβάλλον, πέρα των μαθημάτων, που όλοι μαθαίναμε πράγματα και ένιωθα ασφάλεια να ρωτήσω το οτιδήποτε χωρίς να νιώθω ότι θα κριθώ. Δεν ήταν μάθημα για να αποδεικνύω τις γνώσεις μου αλλά μια δραστηριότητα, που με έκανε να αναζητώ ακόμα περισσότερα και εκτός των συναντήσεων. Ένιωθα ότι μαθαίναμε ο ένας από τον άλλον από συμβουλές, λάθη και κουβέντα, όχι μόνο για αστρονομία, αλλά και πώς μπορώ να μιλήσω σε κάποιον που πρώτη φορά βλέπει τηλεσκόπιο και να καταλάβει γιατί καθημερινά μαγεύομαι από ό,τι έχει να κάνει με αστέρια, γαλαξίες, νέφη. Ακόμα και όταν τα μαθήματα του Τμήματος ήταν δύσκολα, μέσα από την ομάδα έβλεπα πόσο αγαπώ το αντικείμενο και δεν τα παράτησα ποτέ. Προσωπικά, θέλω να ασχοληθώ επαγγελματικά με την αστροφυσική, και να γίνω ερευνήτρια στον τομέα.»

Η Φαίη Παπαδιαμάντη, φοιτήτρια Βιολογίας, αναφέρει «στην ομάδα με «προσκάλεσε» μία αφίσα που είχαν φτιάξει τα τότε μέλη της, με φωτογραφίες που τράβηξαν οι ίδιοι, η οποία μου κίνησε το ενδιαφέρον και την περιέργεια. Με κέρδισε από την πρώτη μέρα, γι’ αυτό και έμεινα μέχρι σήμερα (4η χρονιά φέτος). Λάτρευα το γεγονός ότι οι Τρίτες μου αποτελούνταν το μεσημέρι από μικροσκόπια και το βράδυ από τηλεσκόπια. Ότι μέσα σε λίγες μέρες κατάφερα να βρω μόνη μου ένα αστέρι, να ξέρω την ονομασία του, τον αστερισμό στον οποίο ανήκει, σε ποιο σημείο του ουρανού βρίσκεται νωρίς το βράδυ το φθινόπωρο, αλλά και να εστιάσω σε αυτό με το τηλεσκόπιο. Ακολούθησαν πολλά ακόμα αστέρια, αστερισμοί, γαλαξίες, σμήνη, και γνώσεις για τόσα άλλα πράγματα που μπορείς (ή δεν μπορείς) να δεις στον νυχτερινό (και όχι μόνο) ουρανό. Μαζί με τις γνώσεις ήρθαν και οι εμπειρίες. Οι εκδηλώσεις στις οποίες συμμετείχαμε σαν ομάδα, αλλά και κάποιες που οργανώσαμε, με σκοπό να μοιραστούμε την αγάπη μας για την αστρονομία με τον κόσμο. Οι επισκέψεις σε σχολεία, μουσεία, κατασκηνώσεις. Και οι -προσωπικά αγαπημένες μου- ολονύχτιες παρατηρήσεις. Έμαθα από πρώτο χέρι πως πάντα υπάρχει κάτι να δώσεις, και ας μην το ξέρεις. Η ΑΟΦΠΚ δεν είναι μάθημα πανεπιστημίου με ορισμένη διδακτέα ύλη. Η Ομάδα είναι τα μέλη της, εμείς τη διαμορφώνουμε, και όσο υπάρχουν άτομα με όρεξη και μεράκι να δώσει ό,τι έχει ο καθένας, πάντα θα υπάρχει κάτι νέο να μάθεις. Με την αστρονομία δε σκοπεύω να ασχοληθώ επαγγελματικά, αυτό που με ενδιαφέρει όμως είναι η αλληλεπίδραση με παιδιά, ιδιαίτερα η μετάδοση της επιστήμης (γενικά, όχι αποκλειστικά της βιολογίας) σε αυτά, και μέσα από την ΑΟΦΠΚ είχα την ευκαιρία να αποκτήσω εμπειρία σε αυτό το κομμάτι με τον πιο όμορφο τρόπο.»

Η αρχή έγινε από τον ουρανό…

Η Αστρονομική Ομάδα Φοιτητών Πανεπιστημίου Κρήτης (Α.Ο.Φ.Π.Κ.) είναι η πρώτη επιστημονική  από τις πολιτιστικές ομάδες του Ιδρύματος. Ιδρύθηκε το 2003 στο Ηράκλειο από φοιτητές με στόχο τη κοινή ενασχόληση με το χόμπι της ερασιτεχνικής αστρονομίας. Από τότε η δράση της ομάδας έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον όχι μόνο των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας αλλά και της ευρύτερης τοπικής κοινωνίας του Hρακλείου. Τα περισσότερα από τα μέλη της ομάδας είναι φοιτητές διαφόρων τμημάτων και σχολών, αλλά παράλληλα στην ομάδα συμμετέχουν άτομα με διαφορετικές ιδιότητές αλλά και ηλικιακές ομάδες όπως μαθητές, δάσκαλοι και γιατροί. Συχνά έρχονται νέα μέλη για να γνωρίσουν την ομάδα, ενώ άλλα μέλη αποχωρούν, με αποτέλεσμα να μην έχουμε σταθερό αριθμό μελών. Φέτος στις συναντήσεις της ομάδας έρχονται περίπου 13 άτομα κάθε φορά, αριθμός σαφώς μειωμένος λόγω της κατάστασης με τον Covid-19. 

 

Σε τακτική βάση, η ομάδα διοργανώνει εβδομαδιαίες συναντήσεις στις οποίες αναπτύσσονται θέματα αστρονομικού ενδιαφέροντος που κυμαίνονται τόσο σε πρακτικά ζητήματα χειρισμού τηλεσκοπίων έως και θεωρητικά πάνω σε αστρονομία και αστροφυσική. Από το Μάρτιο η Αστρονομική Ομάδα συνεχίζει τις συναντήσεις της διαδικτυακά, κάθε Τρίτη στις 7μ.μ. Ακολουθώντας το σύνδεσμό στη σελίδα της αστρονομικής ομάδας, ο καθένας μπορεί να συμμετέχει στις συναντήσεις από την άνεση του σπιτιού του, να λύσει απορίες αλλά και να ανταλλάξει γνώσεις μεσώ αλληλεπίδρασης με τα μέλη της ομάδας.

Η ομάδα διαθέτει δυο τηλεσκόπια τύπου Schmidt-Cassegrain διαμέτρων 12´´ και 9.25´´, ένα κατοπτρικό τηλεσκόπιο Dobsonian 8” καθώς ένα βοηθητικό διοπτρικό τηλεσκόπιο διαμέτρου 60mm. Τα τηλεσκόπια της ομάδας είναι διαθέσιμα και ελεύθερα για χρήση από τον κάθε ενδιαφερόμενο τόσο για παρατήρηση με το μάτι αλλά και τη λήψη αστροφωτογραφιών.

 

Στόχος της ομάδας είναι η προώθηση της αστρονομίας στο ευρύ κοινό, για αυτό το σκοπό από το 2003 η Αστρονομική Ομάδα έχει να επιδείξει ένα πλούσιο έργο τόσο με αυτόνομες δράσεις όσο και με τη συμμετοχής σε δρώμενα άλλον φορέων και πολιτισμικών ομάδων. Μεταξύ άλλων, η αστρονομική ομάδα έχει διοργανώσει μια σειρά ημερίδων με τίτλο “Αστρονομικές αναζητήσεις” με τελευταία τον Νοέμβριο του 2018. Συνολικά έχουν διεξαχθεί 8 ημερίδες ενώ η ομάδα έχει συμμετάσχει σε φεστιβάλ αλλά και εκδηλώσεις του Αρχαιολογικού μουσείο, του Μ.Φ.Ι.Κ., του ενυδρείου Κρήτης καθώς και στη Βραδιά του Ερευνητή στο Ι.Τ.Ε. Επιπλέον η ομάδα έχει παρευρεθεί σε σχολεία διεξάγοντας εκπαιδευτικές παρουσιάσεις αλλά και παρατηρήσεις με τη χρήση των τηλεσκοπίων της. Ακόμα η ομάδα έχει οργανώσει παρατηρήσεις κατά τη διάρκεια αστρονομικών φαινομένων με τελευταία τη διάβαση του Ερμή μπροστά από τον ήλιο το Νοέμβριο 2019 στο κέντρο του Ηρακλείου καθώς και παρατηρήσεις εκτός πόλης σε συνεργασία με τους πολιτιστικούς συλλόγους διαφόρων περιοχών.

Η ιστοσελίδα της ομάδας astro.culture.uoc.gr.