Βαρύς φόρος αίματος στις εξεγέρσεις της Κρήτης μέχρι την απελευθέρωση

Αμέτρητες ήταν οι επαναστάσεις που ξέσπασαν στην Κρήτη κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, από το 1669 μέχρι την οριστική απελευθέρωση το 1913.

Με αφορμή την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου το Cretalive αναζήτησε τον Κρητικής καταγωγής καθηγητή στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης κ. Ηρακλή Ρεράκη, ο οποίος υπενθύμισε κάποιες από τις σημαντικότερες εξεγέρσεις που έγιναν στο νησί πριν και μετά το 1821.

«Στις 23 Ιουνίου 1821 και ενώ η επανάσταση είχε αρχίσει και συνεδρίαζε η Ιερά Σύνοδος Κρήτης, στο ναό του Αγίου Μηνά στο Ηράκλειο, οι Τούρκοι όρμησαν στο ναό και φόνευσαν όλους τους Αρχιερείς, δεκαεπτά ιερείς και πέντε αγιορείτες πατέρες από τη Μονή Βατοπεδίου. Επίσης σκότωσαν περίπου 300 Χριστιανούς. Στο Ηράκλειο, συνολικά, φονεύθηκαν την ίδια μέρα 800 χριστιανοί» αναφέρει ο κ. Ρεράκης.

Τα πιο σημαντικά γεγονότα, όπως τα σταχυολόγησε ο καθηγητής καταδεικνύουν το βαρύ φόρο αίματος που πλήρωσε η Κρήτη ακόμα και σε άμαχους πληθυσμούς και γυναικόπαιδα μέχρι να φθάσει στα χρόνια της Κρητικής Πολιτείας και μετέπειτα στη Ένωση με την Ελλάδα.

3.000 σφαγές στον Αποκόρωνα- Εκατοντάδες σε Ρέθυμνο και Σητεία

Το αίμα έρρεε σαν "ποτάμι" μετά την πρώτη νίκη των επαναστατημένων Κρητικών καθώς τα αντίποινα των Τούρκων ήταν ιδιαιτέρως σκληρά. «Η πρώτη μεγάλη νίκη των επαναστατών σημειώθηκε στις 14 Ιουνίου 1821 στο Λούλο Χανίων, όπου εξοντώθηκε ένα σώμα γενιτσάρων από τα Χανιά. Οι Τούρκοι απάντησαν με 3.000 σφαγές στην επαρχία Αποκορώνου. Οι σφαγές επεκτάθηκαν στο Ρέθυμνο, ενώ στη Σητεία οι νεκροί έφτασαν τον ίδιο μήνα τους 300.

Στις 28 Οκτωβρίου του 1824 αποκεφαλίστηκαν οι τέσσερις Μάρτυρες από το χωριό Μέλαμπες της επαρχίας Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνης, ο Γεώργιος, ο Αγγελής, ο Μανουήλ και ο Νικόλαος. Οι Μάρτυρες είναι σήμερα οι πολιούχοι Άγιοι της πόλης του Ρεθύμνου.

Μίλατος

Τον Φεβρουάριο του 1823 στο χωριό Μίλατος, της επαρχίας Μιραμπέλλου, 2.000 άμαχοι, που είχαν καταφύγει σε μία σπηλιά για να σωθούν από τους Τούρκους, εξοντώθηκαν. Μάλιστα κάθε χρόνο τιμάται η μνήμη τους με μία ειδική Θεία Λειτουργία από τον οικείο Μητροπολίτη αφιερωμένη στα θύματα.

Μελιδόνι Μυλοποτάμου- Η θυσία στο Γεροντόσπηλιο

Τον Οκτώβριο του 1823, 370 γυναικόπαιδα και 30 ένοπλοι είχαν καταφύγει στο σπήλαιο κοντά στο χωριό Μελιδόνι. Μετά από τρίμηνη άμυνα, ο στρατός του Χουσεΐν Μπέη έβαλε φωτιά και με τον καπνό τους θανάτωσε δια ασφυξίας. Το σπήλαιο είναι επισκέψιμο όπου δεσπόζει το μνημείο των πεσόντων και γύρω αναμμένα τα κεριά στη μνήμη των πεσόντων. Μάλιστα το σπήλαιο είναι γνωστό ως «Γεροντόσπηλιος».

Σφαγές σε Μοναστήρια

Στις 25 Μαρτίου του 1828, εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, κατά τη διάρκεια της Θείας  Λειτουργίας, οι Οθωμανοί κατέσφαξαν τον Ιερέα και 12 πιστούς. Μετά από 38 χρόνια, το 1866, οι Οθωμανοί εισήλθαν ξανά στη Γέργερη, έκαψαν 102 σπίτια, 4 Εκκλησίες και έσφαξαν 4 ηλικιωμένους.

Στα Χανιά, το 1821 σφαγιάστηκαν οι μοναχές της Μονής Του Τιμίου Προδρόμου Κορακιών και οι μοναχοί της Μονής Γουβερνέτου.

Στη Μονή Αγίου Γεωργίου Επανωσήφη, το 1821, οι Τούρκοι σκοτώνουν 18 μοναχούς, που τιμούνται ως νεομάρτυρες.

Στη Μονή Αγκαράθου το 1821, λόγω της δράσης των μοναχών, για την προετοιμασία της Επανάστασης, οι Τούρκοι βάζουν φωτιά και σφάζουν όσους μοναχούς δεν πρόλαβαν να ξεφύγουν.

Στη Μονή Αρκαδίου, μια από τις πιο δραστήριες Μονές στην οργάνωση των επαναστατικών κινημάτων, στις 9 Νοεμβρίου 1866, είχαν μαζευτεί ένοπλοι και άοπλοι κρήτες, 964 ψυχές. Οι Τούρκοι εισήλθαν στη Μονή. Όλοι συγκεντρώθηκαν στην πυριτιδαποθήκη, όπου ο οπλαρχηγός Κωνσταντίνος Γιαμπουδάκης, την ανατίναξε όταν είχαν συγκεντρωθεί εκατοντάδες Τούρκοι και προσπαθούσαν να μπουν μέσα. Το αποτέλεσμα του ολοκαυτώματος του Αρκαδίου ήταν 864 χριστιανοί νεκροί και 1500 περίπου νεκροί Τούρκοι.

Μονή Βροντησίου

Στη Μονή Βροντησίου, κατά την Κρητική επανάσταση του 1866-69, η Μονή προσφέρει καταφύγιο στον Μιχαήλ Κόρακα, αρχηγό των επαναστατών της περιοχής, και από εδώ δίνεται το εναρκτήριο σύνθημα της Επανάστασης. Οι Τούρκοι τότε σφάζουν 4 μοναχούς και καταστρέφουν το μοναστήρι.

Μονή Γοργολαΐνη

Στην Ιερά Μονή του Αγίου Γεωργίου (Γοργολαΐνη), το 1866, ο οπλαρχηγός Μιχαήλ Κόρακας συγκαλεί συνέλευση επαναστατών και οι Τούρκοι επιτίθενται στη Μονή, αλλά νικούνται κατά κράτος.

Ο θρυλικός Καπετάν Μιχαήλ Κόρακας

Μονή Οδηγητρίας

Η ανδρική Μονή Οδηγήτριας στα νότια του νομού Ηρακλείου αποτέλεσε τόπο καταφυγίου για τους επαναστάτες της Κρήτης.

Το μοναστήρι είχε συνδεθεί κυρίως με τον θρυλικό ήρωα Ξωπατέρα, ο οποίος χειροτονήθηκε στο μοναστήρι και πήρε το όνομα Ιωάσαφ. Με καταφύγιο το μοναστήρι, ο Ξωπατέρας και οι υπόλοιποι αγωνιστές έγιναν ο φόβος και ο τρόμος των γενιτσάρων. Τον Μάιο του 1828, σε τριήμερη πολιορκία του πύργου του μοναστηριού σκοτώθηκαν οι συμπολεμιστές του, η γυναίκα του με το παιδί του και μετά αποκεφαλίστηκε και ο ίδιος.

Ο ήρωας Ξωπατέρας

Μονή Παλιανής

Η Μονή Παλιανής είναι γυναικείο μοναστήρι, το οποίο στις 24 Ιουνίου του 1821, το καταστρέφουν οι Τούρκοι ολοκληρωτικά και σκοτώνουν ή στέλνουν σε χαρέμια 67 μοναχές.

Μονή Παναγίας Οδηγητρίας

Η Μονή της Παναγίας Οδηγήτριας (Χανιά) διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στην τοπική ιστορία. Ήταν πάντα εστία αντίστασης σε όλους τους κατακτητές της Κρήτης και γι’ αυτό καταστράφηκε πολλές φορές. Το 1850, ο Αρχιμανδρίτης Παρθένιος Πιερίδης, γνωστός ως Καπετάν Παπάς, εγκαθίσταται στη μονή και γίνεται πρωτουργός της Επανάστασης του 1866 στη δυτική Κρήτη και πρόεδρος της Γενικής Συνέλευσης των Κρητικών.

Μονή Πρέβελης

Η Σταυροπηγιακή Μονή Πρέβελης (Αγίου Ιωάννη Θεολόγου) στο Ρέθυμνο έχει συνδέσει το όνομα της με την συμμετοχή των μοναχών της στους εκάστοτε απελευθερωτικούς αγώνες της Κρήτης.

Μονή Χαλέπας (Μυλοπόταμος)

Στη Μονή Σωτήρος Χριστού Χαλέπας το 1822 ο τούρκος Χασάν Πασάς με 1.500 πολεμιστές στρατοπεδεύει σ΄ αυτήν και την ώρα της ξεκούρασης, οι επαναστάτες χτυπούν τους Τούρκους και προξενούν μεγάλη ζημιά. Οι Τούρκοι αντεπιτίθενται και σκοτώνουν 25 Κρητικούς. Το 1823 ο Χασάν Πασάς σφάζει τους μοναχούς της Μονής αλλά λίγο αργότερα με ηρωικές μάχες επικρατούν οι Κρήτες στην περιοχή του Μυλοποτάμου.

Μονή Χρυσοσκαλίτισσας

Στη Μονή της Παναγίας Χρυσοσκαλίτισσας (Χανιά), την Κυριακή του Πάσχα, το 1824, ο Αιγύπτιος Ιμπραήμ Πασάς σφαγιάζει 600 γυναικόπαιδα και 40 επαναστάτες.

Μονή Τοπλού

Η Ιερά Μονή Κυρίας Ακρωτηριανής και Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Τοπλού Σητείας, τον Ιούνιο του 1821, πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος με την σφαγή 12 μοναχών της και άλλων τόσων περίπου λαϊκών.

Δείτε επίσης:

Η Κρητική επανάσταση του 1866 – 1869 και η μάχη του Καλονύχτη

Η επανάσταση του 1897 …H σπίθα ξεκίνησε από τον Πρινιά κι ύστερα πήρε φωτιά όλη η Κρήτη!

Το κίνημα της Κρήτης και η επανάσταση του Χαιρέτη!

Οι Κρητικές Επαναστάσεις στο 19ον αιώνα. Από το 1821 ως την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα (1913)

Διαβάστε περισσότερες ειδήσεις από την Κρήτη

κεντρική φωτογραφία: Καπετάν Μιχαήλ Κόρακας