Στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ η τουρκική προκλητικότητα - Τι περιμένει η Αθήνα

H ενίσχυση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην ευρωπαϊκή ήπειρο θα βρίσκεται στο επίκεντρο της Συνόδου Κορυφής των 27 Ευρωπαίων ηγετών σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες, με την ελληνική πλευρά να έχει παράλληλα εστιασμένο το βλέμμα της στην τουρκική παραβατικότητα καλώντας τους εταίρους μας να πάρουν θέση και να καταδικάσουν τη συμπεριφορά της Άγκυρας.

Στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής έχουν ενταχθεί οι τελευταίες εξελίξεις όσον αφορά τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεών του στην παγκόσμια κρίση της επισιτιστικής ασφάλειας, ενώ θα συζητηθεί η συνέχιση της στήριξης της ΕΕ προς την Ουκρανία, η οποία περιλαμβάνει οικονομική, στρατιωτική, πολιτική και ανθρωπιστική στήριξη.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να καλωσορίσουν επίσης ως υποψήφιες προς ένταξη χώρες την Ουκρανία, τη Μολδαβία και τη Γεωργία, ενώ της επίσημης έναρξης της συνόδου θα προηγηθεί συνάντηση με τους ηγέτες των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων.

"Με τον πόλεμο πίσω στην Ευρώπη, έχουμε λάβει πρωτοφανή δράση, προβάλλοντας τη γεωπολιτική επιρροή της ΕΕ. Τώρα πρέπει να λάβουμε περαιτέρω μέτρα για να ενισχύσουμε την ασφάλεια και τη σταθερότητα της ηπείρου μας. Αυτό θα είναι το επίκεντρο της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μας στις 23-24 Ιουνίου" αναφέρει ο Σαρλ Μισέλ στην επιστολή πρόσκλησης προς τους Ευρωπαίους ηγέτες.

Όπως ανέφερε πηγή της ΕΕ, είναι πιθανό η συζήτηση να είναι έντονη. Αρκεί να σημειωθεί ότι οι ηγέτες της Σερβίας, της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας απείλησαν να μποϊκοτάρουν τη συνάντηση για να διαμαρτυρηθούν για τους αργούς ρυθμούς της διαδικασίας ένταξης, επιβεβαιώνοντας τελικά τη συμμετοχή τους σχεδόν την τελευταία στιγμή.

Σύμφωνα με το προσχέδιο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι ηγέτες της ΕΕ αναμένεται να εκφράσουν την «πλήρη και αδιαμφισβήτητη δέσμευση της ΕΕ στην προοπτική ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων» και να ζητήσουν την επιτάχυνση της ενταξιακής διαδικασίας. Επίσης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένεται να καλέσει την Επιτροπή, τον Ύπατο Εκπρόσωπο και το Συμβούλιο να προωθήσουν περαιτέρω τη σταδιακή ολοκλήρωση μεταξύ της ΕΕ και της περιοχής, ήδη κατά τη διάρκεια της ίδιας της διαδικασίας διεύρυνσης, με αναστρέψιμο και αξιοκρατικό τρόπο.

Συνάντηση Μητσοτάκη - Ντράγκι

Λίγες ώρες πριν μεταβεί στις Βρυξέλλες ο Έλληνας πρωθυπουργός για περισσότερες από δύο ώρες συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι στο Παλάτσο Κίτζι στη Ρώμη.Κατά το δείπνο εργασίας, το οποίο, πραγματοποιήθηκε ενόψει της Συνόδου ΕΕ - Δυτικών Βαλκανίων και της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι δύο ηγέτες εξέτασαν τις πανευρωπαϊκές προκλήσεις που έχει προκαλέσει η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ειδικά όσον αφορά στον τομέα της ενέργειας και τον επισιτιστικό εφοδιασμό, και τόνισαν την ανάγκη εφαρμογής λύσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Σύμφωνα με πληροφορίες ο κ. Ντράγκι ενημέρωσε τον Κυριάκο Μητσοτάκη για την πρόσφατη επίσκεψή του στο Κίεβο και συζητήθηκαν τρόποι αντιμετώπισης των συνεπειών του πολέμου με αιχμή τις τιμές της ενέργειας και την ανάγκη απεξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Συμφώνησαν μάλιστα να θέσουν εκ νέου το ζήτημα της ανάγκης να τεθεί πλαφόν στη χονδρική τιμή του φυσικού αερίου.

Συζητήθηκε επίσης η εισήγηση της ευρωπαϊκής επιτροπής για χορήγηση καθεστώτος υποψήφιας χώρας στην Ουκρανία, αλλά και η ευρύτερη προοπτική διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο πρωθυπουργός επανέλαβε τη στήριξη της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή πορεία της Ουκρανίας.

Επισήμανε παράλληλα την ανάγκη να σταλεί ένα καθαρό και θετικό μήνυμα για την ενταξιακή προοπτική και την στήριξη των Δυτικών Βαλκανίων, επαναλαμβάνοντας την πρωτοβουλία για αναζωογόνηση της διαδικασίας που είχε διατυπώσει στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής της Διαδικασίας Συνεργασίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης στη Θεσσαλονίκη, όπου πρότεινε την ευρωπαϊκή ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων μέχρι το 2033.

Επίσης ο πρωθυπουργός ενημέρωσε τον Ιταλό ομόλογό του για τις νεότερες εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο και για την τουρκική επιθετικότητα.

Όσον αφορά τη Λιβύη, ο Μάριο Ντράγκι και ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξέτασαν τρόπους επανεκκίνησης της Πολιτικής Διαδικασίας και κάλεσαν όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές να αποφύγουν τη χρήση βίας.

Στο πλαίσιο της συνάντησης έγινε επίσης ευρύτερη ανασκόπηση των διμερών σχέσεων, οι οποίες βρίσκονται σε εξαιρετικό επίπεδο, επισημάνθηκε η συμμετοχή των δύο χωρών σε περιφερειακά σχήματα όπως το MED9 και πρωτοβουλίες όπως η ενεργειακή σύνοδος του Νότου, και συμφωνήθηκε ότι υπάρχει περιθώριο περαιτέρω εμβάθυνσης της μεταξύ τους συνεργασίας.

Τα ελληνοτουρκικά στη Σύνοδο των 27

Ο Έλληνας πρωθυπουργός ήδη από την έκτακτη Σύνοδο Κορυφής του Μαΐου είχε προαναγγείλλει ότι θα θέσει στην παρούσα Σύνοδο εκ νέου την τουρκική προκλητικότητα και παραβατικότητα, έχοντας διαμηνύσει , τότε, προς την Άγκυρα, πως "τέτοιες προκλήσεις, τέτοιοι λεονταρισμοί δεν μπορούν να γίνουν ανεκτοί ούτε από την Ελλάδα ούτε από την Ευρωπαϊκή Ένωση" είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε: "Εφόσον η Τουρκία επιμείνει στην παράλογη και αδιέξοδη στρατηγική της, το ζήτημα να συζητηθεί ξανά στην τακτική σύνοδο του Ιουνίου και να υπάρξει ρητή και ξεκάθαρη καταδίκη της εντελώς περιττής και αχρείαστης τουρκικής προκλητικότητας".

Σύμφωνα με το Euroactiv  και το προσχέδιο των συμπερασμάτων των 27 ηγετών που επικαλείται, oι ευρωπαίοι ηγέτες  αναμένεται να καταδικάσουν και πάλι την Τουρκία για τη νέα κλιμάκωση κατά της Ελλάδας. "Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέφρασε βαθιά ανησυχία για τις επανειλημμένες πρόσφατες ενέργειες και δηλώσεις της Τουρκίας. Η Τουρκία πρέπει να σεβαστεί την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών μελών της ΕΕ", αναφέρεται στο σχέδιο συμπερασμάτων, σύμφωνα με το Euroactiv.

Υπενθυμίζοντας τα προηγούμενα συμπεράσματά του και τη δήλωση της 25ης Μαρτίου 2021, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο "αναμένει από την Τουρκία να σεβαστεί πλήρως το διεθνές δίκαιο, να αποκλιμακώσει τις εντάσεις προς το συμφέρον της περιφερειακής σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και να προωθήσει τις σχέσεις καλής γειτονίας με βιώσιμο τρόπο".

Σε αντίστοιχο κλίμα ήταν και η τοποθέτηση του Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια στο πρόσφατο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ για το συνολικό φάσμα της τουρκικής παραβατικότητας και προκλητικότητας τόσο σε ρητορικό επίπεδο όσο και επί του πεδίου. Υπογράμμισε μάλιστα τον συνεχιζόμενο αναθεωρητισμό της γείτονος, ο οποίος όλο το τελευταίο διάστημα εκφράζεται τόσο με διαρκείς απειλές, όσο και με ευθεία αμφισβήτηση της κυριαρχίας ελληνικών νησιών. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ο υπουργός Εξωτερικών ευχαρίστησε όσους ήδη έχουν καταδικάσει τις εν λόγω ενέργειες, επισημαίνοντας ότι είναι σκόπιμο όλα τα κράτη-μέλη να τονίζουν την προσήλωση στην διατήρηση του απαραβίαστου των συνόρων και τον σεβασμό στις διεθνείς συνθήκες, ιδιαίτερα στην παρούσα συγκυρία.

Ήδη πάντως τόσο σε θεσμικό επίπεδο της ΕΕ, δηλαδή από την Κομισιόν ή τους κορυφαίους αξιωματούχους έχουν σταλεί μηνύματα καταδίκης της τουρκικής προκλητικότητας και συστάσεις για αποκλιμάκωση, όπως αντίστοιχες προειδοποιήσεις έχουν γίνει και σε διμερές επίπεδο κατά τον μαραθώνιο ενημέρωσης που διεξάγει η ελληνική κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός προκειμένου να διεθνοποιήσουν το τουρκικό πρόβλημα αλλά και να λάβουν στη στήριξη εταίρων και συμμάχων έναντι της κλιμακούμενης τουρκική παραβατικότητας έναντι της Ελλάδας.

Δράση κατά της Τουρκίας αναμένεται να αναλάβει στις Βρυξέλλες και ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης, ο οποίος ετοιμάζεται να στείλει νέες επιστολές και να αναλάβει διεθνείς πρωτοβουλίες για την στάση της Άγκυρας.

Όπως εξήγησε ο κ. Αναστασιάδης, παρά τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν, οι κυρώσεις αν και είχαν δρομολογηθεί οι κυρώσεις τελικά δεν επιβλήθηκαν.