Πρωτοφανής καύσωνας στην Ανταρκτική - Οι θερμοκρασίες αυξήθηκαν 10°C

Οι θερμοκρασίες εδάφους σε μεγάλες εκτάσεις των παγετώνων της Ανταρκτικής αυξήθηκαν κατά μέσο όρο 10 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα τον περασμένο μήνα, μετά από ένα κύμα καύσωνα, τον οποίο οι επιστήμονες περιέγραψαν ως πρωτοφανή.

Ενώ οι θερμοκρασίες παραμένουν κάτω από το μηδέν στην πολική χερσαία μάζα, η οποία καλύπτεται από το σκοτάδι αυτή την εποχή του έτους, στα βάθη του χειμώνα στο νότιο ημισφαίριο, οι θερμοκρασίες φέρεται να έχουν φτάσει τους 28 βαθμούς Κελσίου, πάνω από το προσδοκώμενο. 

Η υδρόγειος πέρασε 12 μήνες ζέστης που έσπασε όλα τα ρεκόρ, με θερμοκρασίες που ξεπερνούν σταθερά τον 1,5 βαθμό Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, το όριο που έχουμε θέσει για την αποφυγή της κλιματικής κατάρρευσης.  

 
Ο Μάικλ Ντιουκς, διευθυντής προβλέψεων στην υπηρεσία πρόβλεψης καιρού MetDesk, είπε στον Guardian ότι ενώ οι μεμονωμένες ημερήσιες υψηλές θερμοκρασίες ήταν πρωτοφανείς, πολύ πιο σημαντική ήταν η μέση άνοδος της θερμοκρασίας κατά τη διάρκεια του μήνα. Τα μοντέλα των επιστημόνων έχουν προβλέψει εδώ και καιρό ότι οι πιο σημαντικές επιπτώσεις της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής θα ήταν στις πολικές περιοχές, «και αυτό είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα», είπε.

«Συνήθως δεν μπορείς να κοιτάς μόνο έναν μήνα για μια κλιματική τάση, αλλά αυτό που βλέπουμε να συμβαίνει είναι σύμφωνο με αυτό που προβλέπουν τα μοντέλα. Στην Ανταρκτική αυτή η άνοδος της θερμοκρασίας τον χειμώνα και η συνέχειά του μέχρι τους καλοκαιρινούς μήνες μπορεί να οδηγήσει σε κατάρρευση των στρωμάτων πάγου» πρόσθεσε ο Ντιουκς.  

Ο περασμένος μήνας ήταν ο πρώτος έπειτα από 14 μήνες που δεν καταγράφηκαν ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών, αλλά ακολούθησε έναν εξαιρετικά ζεστό Ιούλιο το 2023 και παρέμεινε 0,3°C πάνω από οποιονδήποτε Ιούλιο στην Ιστορία. Ο Ζέικ Χαουζφάδερ, ερευνητής στο Berkeley Earth, είπε στον Guardian ότι ο καύσωνας της Ανταρκτικής ήταν «σίγουρα ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες στην απότομη αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας τις τελευταίες εβδομάδες».  

«Η Ανταρκτική στο σύνολό της έχει θερμανθεί μαζί με τον κόσμο τα τελευταία 50 χρόνια, επομένως κάθε κύμα καύσωνα ξεκινά από μια πιο υψηλή γραμμή βάσης», είπε. «Αλλά είναι ασφαλές να πούμε ότι η απότομη αύξηση των θερμοκρασιών τον τελευταίο μήνα οφείλεται στον καύσωνα» εξήγησε.  

Ο καύσωνας είναι ο δεύτερος που πλήττει την περιοχή τα τελευταία δύο χρόνια, με τον τελευταίο, τον Μάρτιο του 2022, να οδηγεί σε αύξηση της θερμοκρασίας στους 39 βαθμούς Κελσίου και να προκαλεί την κατάρρευση τμήματος του στρώματος πάγου στο μέγεθος της Ρώμης.

Οι αυξημένες θερμοκρασίες της Ανταρκτικής τον Ιούλιο ακολούθησαν ένα ιδιαίτερα ισχυρό Ελ Νίνιο, το κλιματικό φαινόμενο που οδηγεί σε αύξηση της θερμοκρασίας σε όλο τον κόσμο, και ήταν πιθανότατα επίσης ένα αποτέλεσμα υστέρησης αυτού, σε συνδυασμό με τη γενική αύξηση των θερμοκρασιών που προκαλείται από την κλιματική κατάρρευση, δήλωσε ο Ντιουκς.

Οι επιστήμονες δήλωσαν ότι η άμεση αιτία του καύσωνα ήταν μια εξασθενημένη πολική δίνη, μια ζώνη ψυχρού αέρα και χαμηλής πίεσης που περιστρέφεται στη στρατόσφαιρα γύρω από κάθε πόλο. «Οι παρεμβολές από τα ατμοσφαιρικά κύματα είχαν αποδυναμώσει τη δίνη και οδήγησαν στην άνοδο των θερμοκρασιών σε μεγάλο υψόμετρο φέτος» δήλωσε στην Washington Post η Έιμι Μπάτλερ, της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ.

Ο Τζέιμιν Γκρίνμπαουμ, γεωφυσικός στο Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας Scripps του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο, είπε ότι «σίγουρα ανησυχεί για το τι επιφυλάσσει αυτή η περιοχή τα επόμενα χρόνια».

«Η πλειονότητα των επιτόπιων αποστολών μου ήταν στην Ανατολική Ανταρκτική, όπου έχω δει να λιώνουν όλο και περισσότερο οι πάγοι με τα χρόνια. Παρόλο που ανησυχώ όταν βλέπω αυτές τις αναφορές για την εξασθενημένη πολική δίνη που προκαλεί τον τεράστιο καύσωνα στην περιοχή, δεν εκπλήσσομαι, καθώς αυτό είναι δυστυχώς ένα αναμενόμενο αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής» σημείωσε ο Γκρίνμπαουμ.

Ο Τζόναθαν Οβερπεκ, επιστήμονας του κλίματος στη Σχολή Περιβάλλοντος και Αειφορίας του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, έγραψε στο X ότι ο καύσωνας είναι «ένα σημάδι που ανοίγει τα μάτια στυην πραγματικότητα: Η κλιματική αλλαγή αρχίζει πραγματικά να μεταμορφώνει τον πλανήτη».

Ο Εντουαρντ Μπλάνσαρντ, ατμοσφαιρικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, είπε στην Washinghton Post ότι ήταν ένα πρωτοφανές σε ένταση γεγονός. «Είναι πιθανό ότι η ύπαρξη λιγότερου θαλάσσιου πάγου και θερμότερου Νότιου Ωκεανού γύρω από την Ανταρκτική ήπειρο δημιουργουν τις προϋποθέσεις για θερμότερους χειμώνες στην Ανταρκτική», είπε.

«Από αυτή την άποψη, μπορεί να είναι λιγότερο περίεργο να βλέπουμε μεγάλους καύσωνες στην Ανταρκτική φέτος, σε σύγκριση με μια “κανονική” χρονιά με μέσες συνθήκες θαλάσσιου πάγου» τόνισε ο Μπλάνσαρντ.  

Ο Τζόναθαν Γουάιλ, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο ETH στη Ζυρίχη της Ελβετίας, είπε ότι ο καύσωνας αποδίδεται σε ένα «γεγονός υπερθέρμανσης της νότιας στρατόσφαιρας» που διήρκεσε εβδομάδες. «Είναι κάτι πραγματικά σπάνιο για την Ανταρκτική, επομένως δεν είναι ξεκάθαρο πώς θα επηρεάσει τις επιφανειακές συνθήκες στην ήπειρο», είπε.  

«Είναι ενδιαφέρον να δούμε πόσο διαδεδομένες θα είναι οι επιπτώσεις». Αν και είπε ότι «φαίνεται να υπάρχουν όλο και πιο συχνοί καύσωνες στην ήπειρο», είπε ότι δεν είναι ακόμη σαφές πόσο σημαντικός παράγοντας είναι η κλιματική κρίση στη δημιουργία αυτού του γεγονότος. «Θα πρέπει να περιμένουμε τις μελέτες απόδοσης για να το μάθουμε», κατέληξε.