Οι γυναίκες των Άνδεων «υφαίνουν» τις περούκες της ελπίδας

Όταν η Κουλισίκ εμφάνισε αλωπεκία, σκέφτηκε να ξεκινήσει μια επιχείρηση κατασκευής περούκας σε μια περιοχή όπου η έλλειψη θέσεων εργασίας και η «μάτσο» κουλτούρα εμποδίζουν πολλές γυναίκες από το να κερδίζουν τα προς το ζην.

Το πρόσωπο της Σολίς, που ζει στο χωριό Χουεϊρονκογιοκπάμπα στις Περουβιανές Άνδεις, φωτίζεται από υπερηφάνεια την ώρα που φοράει ένα τουπέ – πρόσθετα μαλλιά στο σημείο που υπάρχει ανάγκη- στο κεφάλι της.

«Για να το φτιάξω χρειάστηκα σχεδόν ένα μήνα. Είναι πολύ εντυπωσιακό σε σύγκριση με ό,τι έφτιαχνα όταν πρωτοξεκίνησα», λέει η ίδια.

Όπως λέει πριν από ένα χρόνο δεν είχε δει ποτέ περούκα. Τώρα, η Πίλκο, 30 ετών, είναι μία από τις επτά γυναίκες που φτιάχνουν περούκες σε ένα εργαστήριο στο Ολανταϊτάμπο -κοντά στο Κούσκο, την πρωτεύουσα των Ίνκα-, κερδίζοντας έναν αξιοπρεπή μισθό, σε μια περιοχή με λίγες ευκαιρίες για τις γυναίκες.

Η Πίλκο δουλεύει για την «Chiqa», την εταιρεία που ίδρυσε πέρυσι η Κουλισίκ από τη Λίμα, πρώην πωλήτρια στον τομέα της τεχνολογίας, η οποία άρχισε να χάνει τα μαλλιά της αφότου εμφάνισε αλωπεκία, μια αυτοάνοση διαταραχή.

«Από τη στιγμή που ανακάλυψα τα τουπέ, δεν έχω σταματήσει να τα χρησιμοποιώ. Μου άλλαξαν τη ζωή· με βοήθησαν να να νιώσω ξανά ο εαυτός μου», λέει χαρακτηριστικά.

Η Κουλισίκ δεν γνώριζε για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συνδέεται με τη βιομηχανία περούκας στην Ασία. Υπάρχουν πληροφορίες ότι γυναίκες αναγκάζονται ή τις εξαπατούν ώστε να πουλήσουν τα μαλλιά τους.

«Είναι τρομερό. Πώς γίνεται κάτι που φέρνει τόση χαρά σε κάποιον, να κάνει τόσο δυστυχισμένο κάποιον άλλο;».

Την ίδια ώρα, τα στατιστικά στοιχεία σχετικά με την κακοποίηση των γυναικών στο Περού είναι τρομακτικά. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, στις επτά από τις 10 γυναίκες ασκείται βία από μέλος της οικογένειάς τους.

Πολλές γυναίκες των Άνδεων βρίσκονται αντιμέτωπες όχι μόνο με τον σεξισμό, αλλά και με την περιφρόνηση, επειδή μιλούν τη γλώσσα των Κέτσουα.

Στις Άνδεις υπάρχουν ταξικές διακρίσεις μεταξύ λευκών και ιθαγενών, επικρατεί η φτώχεια και η “μάτσο” κουλτούρα.

Στην περιοχή αυτή υπάρχει η παράδοση της υφαντουργίας. Μέσω ενός οργανισμού στα υψίπεδα, η Κουλισίκ προσέγγισε γυναίκες που ίσως ενδιαφέρονταν για το εγχείρημά της.

«Στην αρχή δεν εμπιστευόμουν ιδιαίτερα ούτε εκείνη ούτε την ιδέα της», λέει η Μαρίτζα. Ωστόσο, επικράτησε η περιέργειά της και εκτίμησε το ότι μπορούσε να παίρνει μαζί της στη δουλειά το 10 μηνών μωρό της.

Η Μπάκα και η Πίλκο είχαν χάσει φίλους από καρκίνο και είχαν δει τον ψυχολογικό αντίκτυπο που είχε πάνω τους η απώλεια μαλλιών κατά τη θεραπεία.

Οι γυναίκες που απασχολούνται στην κατασκευή τουπέ αμείβονται με 1.030 σολ, περίπου 225 ευρώ, το μήνα, ποσό που ξεπερνάει τον μέσο μισθό στην περιοχή.

Η Κουλισίκ, που παρακολούθησε μαθήματα κατασκευής περούκας στις ΗΠΑ, κάλεσε την Γκρέτσεν Έβανς, η οποία φτιάχνει περούκες για τη βιομηχανία του κινηματογράφου, για να βοηθήσει στην εκπαίδευση των εργαζόμενων. Την ώρα που οι γυναίκες τελειοποιούν τις δεξιότητές τους, λαμβάνει παραγγελίες από φίλους, και φίλους φίλων, και σχεδιάζει το λανσάρισμα ιστοσελίδας της τον Αύγουστο.

Για να φτιαχτεί ένα τουπέ, χρειάζεται περίπου ένας μήνας. Χωρίζουν κάθε τρίχα ανάλογα με την υφή της, τις πλένουν και τις φροντίζουν μία-μία. Οι περούκες προσαρμόζονται στο κεφάλι του κάθε ατόμου χωριστά και τα μαλλιά πλέκονται τρίχα-τρίχα.

Τα μαλλιά για τα τουπέ τα προμηθεύονται από την περιοχή, όπου τα μαλλιά των γυναικών είναι μακριά και πυκνά – ιδανικά για περούκες. Η Κουλισίκ πληρώνει περίπου 500-700 σολ για μια κοτσίδα, ανάλογα με το μήκος και την πυκνότητά της – πάνω από τη μέση τιμή στο Κούσκο. Στην αρχή έκοβε η ίδια τα μαλλιά, όμως τώρα έχει προσλάβει έναν ντόπιο.

Ωστόσο, δεν είναι όλοι χαρούμενοι με το εγχείρημα. Όπως λέει η Κουλισίκ, δύο γυναίκες έφυγαν επειδή οι σύζυγοί τους δεν ήθελαν να εργάζονται. Μία από αυτές είπε κλαίγοντας πως αγαπούσε τη δουλειά της, όμως δεν μπορούσε να διαλύσει την οικογένειά της. «Νομίζω πως ο άντρας της την έδειρε. Είχε μελανιές στα χέρια της», λέει η Κουλισίκ.

Η Μπάκα και η Πίλκο αναγνωρίζουν τέτοιες συμπεριφορές. «Έχω δει περιπτώσεις όπου άντρες απαγορεύουν στις γυναίκες να βγουν από το σπίτι για μεγάλα διαστήματα. Υπάρχει βία ενάντια στις γυναίκες», λέει η Μπάκα. «Το ότι έμαθα κάτι που λατρεύω να κάνω, κάτι που απαιτεί υπομονή, είναι σαν να κάνω ψυχοθεραπεία. Όταν συγκεντρώνεσαι σε κάτι που έχει αξία και βοηθάει άλλους ανθρώπους, ξεχνάς όλα σου τα προβλήματα», συμπληρώνει.

«Θέλω εκείνοι που χρειάζονται περούκες να τις φορούν και να νιώθουν καλά. Θέλω παιδιά και ενήλικες που υποφέρουν από καρκίνο να μη νιώθουν μόνοι τους».

Η Κουλίσικ ήδη σχεδιάζει να επεκτείνει την επιχείρησή της σε άλλες κοινότητες, «εκεί όπου το χρειάζονται περισσότερο οι γυναίκες».