Οι 27 της ΕΕ επιχειρούν να ξεμπλοκάρουν τη μεταρρύθμιση της μεταναστευτικής πολιτικής

Οι ευρωπαίοι υπουργοί Εσωτερικών συνεδριάζουν σήμερα στο Λουξεμβούργο για να προσπαθήσουν να ξεμπλοκάρουν το ακανθώδες ζήτημα της μεταρρύθμισης της μεταναστευτικής πολιτικής, προβλέποντας αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών στην υποδοχή των προσφύγων και επιταχυμένη εξέταση ορισμένων αιτημάτων για άσυλο στα σύνορα.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέφρασε την αισιοδοξία της για τις πιθανότητες να σημειωθεί πρόοδος, τις οποίες διπλωμάτες υπολογίζουν σε «50-50», καθώς το ζήτημα της μετανάστευσης είναι συγκρουσιακό.

Μια συμφωνία μεταξύ των 27 θα άνοιγε το δρόμο για διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την υιοθέτηση της μεταρρύθμισης πριν από την άνοιξη του 2024.

Η πρόταση συμβιβασμού που υποβλήθηκε από τη Σουηδία, τη χώρα που ασκεί την προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ κατά το τρέχον εξάμηνο, προβλέπει υποχρεωτική, αλλά «ευέλικτη», ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Τα κράτη μέλη θα είναι υποχρεωμένα να υποδεχθούν έναν ορισμένο αριθμό αιτούντων άσυλο που φθάνουν σε μια χώρα της ΕΕ που δέχεται μεταναστευτική πίεση («μετεγκαταστάσεις»), ή διαφορετικά να παράσχουν οικονομική συμβολή σ' αυτή τη χώρα.

Πρόκειται για απόπειρα να βρεθεί μια ισορροπία ανάμεσα στις μεσογειακές χώρες πρώτης άφιξης, οι οποίες υποστηρίζουν την αυτόματη μετεγκατάσταση σε άλλες χώρες του συνασπισμού, και κράτη όπως η Ουγγαρία ή η Πολωνία, που αρνούνται να τους επιβληθεί να φιλοξενήσουν αιτούντες άσυλο.

Οι συνομιλίες αφορούν ένα οικονομικό αντάλλαγμα της τάξης των 20.000 ευρώ για κάθε αιτούντα άσυλο που δεν μετεγκαθίσταται, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.

«Δεν μπορείτε να ζητάτε από ορισμένα κράτη μέλη να κάνουν μετεγκαταστάσεις ενώ άλλα δεν θα πρέπει να κάνουν τίποτα, αυτό δεν θα ήταν ανεκτό», εξήγησε η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ Ίλβα Γιούανσον την Τρίτη, στη διάρκεια ενημέρωσης των δημοσιογράφων.

Το άλλο κείμενο, που θα εξετάσουν οι υπουργοί, υποχρεώνει τα κράτη μέλη να θέσουν σε εφαρμογή στα σύνορα μια επιταχυμένη διαδικασία εξέτασης των αιτημάτων ασύλου για ορισμένους μετανάστες που προδήλως δεν μπορούν να επιλεγούν για να τύχουν τέτοιας προστασίας, επειδή έρχονται από χώρα που θεωρείται «ασφαλής». Και αυτό με στόχο να διευκολύνεται η επιστροφή τους σ' αυτή.

«Δεν υπάρχει κανένας λόγος άνθρωποι που έρχονται από την Αλβανία, το Πακιστάν ή την Τουρκία να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο με ανθρώπους που έρχονται από το Αφγανιστάν, τη Συρία ή το Σουδάν», σχολίασε η Ίλβα Γιούανσον.

Μερικές χώρες, μεταξύ των οποίων η Ουγγαρία και η Πολωνία, εξέφρασαν στη διάρκεια συνομιλιών την αντίθεσή τους στις προτάσεις για μεταρρύθμιση, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με ενισχυμένη πλειοψηφία, πράγμα που σημαίνει ότι για να υπάρξει συμφωνία αυτή πρέπει να υποστηριχθεί από 15 χώρες από τις 27, οι οποίες να αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του πληθυσμού της ΕΕ.

Το μεταναστευτικό ζήτημα έχει επιστρέψει ψηλά στην ημερήσια διάταξη των 27, καθώς έχουν αυξηθεί οι αφίξεις στην ΕΕ, έπειτα από μια παύση που συνδεόταν με την πανδημία. Η τάση είναι προς μία όλο και πιο περιοριστική προσέγγιση, καθώς η άκρα δεξιά σημείωσε πρόσφατα εκλογικές επιτυχίες σε χώρες της ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το Σεπτέμβριο 2020 την πρότασή της για το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, η οποία περιλαμβάνει πακέτο μέτρων, για να επιχειρηθεί να αρχίσει και πάλι μια μεταρρύθμιση που είχε μπλοκαριστεί μετά την μεταναστευτική κρίση του 2015-2016 και την αποτυχία των ποσοστώσεων κατανομής των αιτούντων άσυλο.