Λευκορωσία: Ο ρόλος της Ε.Ε. στην επίλυση της κρίσης

Το κίνημα διαμαρτυρίας και οι διαδηλώσεις εντείνονται στην Λευκορωσία και η Ε.Ε. αναζητεί διπλωματικές λύσεις στο χάος που έχει προκληθεί. Οι Βρυξέλλες δεν αναγνωρίζουν τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών στη χώρα, που πρόσφεραν την έκτη προεδρική θητεία στον Αλεξάντρ Λουκασένκο. Η αντιπολίτευση κλιμακώνει μέρα με τη μέρα τις αντιδράσεις της κατά του καθεστώτος.

Στόχος της ΕΕ είναι η υποστήριξη της δημοκρατίας στη χώρα. Οι στενές σχέσεις όμως μεταξύ Μινσκ και Μόσχας αποτελούν ναρκοπέδιο για την Ευρώπη, που δεν έχει πολλά περιθώρια κινήσεων, όπως επισημαίνουν πολλοί ειδικοί: «Η επιρροή της Ε.Ε. στην Λευκορωσία είναι πολύ περιορισμένη, σε αντίθεση με τη Ρωσία. Έτσι σε σύντομο χρονικό διάστημα, η Ε.Ε. μπορεί να μην έχει καθόλου επιρροή σε ό,τι συμβαίνει στη χώρα. Παρόλα αυτά, θα έλεγα ότι η ηθική και πρακτική ανθρωπιστική βοήθεια στους ανθρώπους που διαδηλώνουν στη Λευκορωσία και στην κοινωνία των πολιτών είναι πολύ σημαντική» αναφέρει η Κρίστι Ράικ από το Διεθνές Κέντρο Άμυνας και Ασφάλειας.

Η Ε.Ε. αναγνωρίζει τον Λουκασένκο ως τον ηγέτη με τον οποίο πρέπει να συνομιλήσει και ζητά νέες εκλογές με διαφάνεια. Η κυβέρνηση της Λευκορωσίας απορρίπτει αυτή την προοπτική: «Είμαστε υπέρ της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, των ελεύθερων και δίκαιων εκλογών. Γι' αυτό το λόγο πρέπει να γίνουν νέες εκλογές, υπό την εποπτεία διεθνών οργανισμών. Ο καλύτερος κατά τη γνώμη μου είναι ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), γιατί είναι ένας οργανισμός που δεν συμμετέχουν μόνο ευρωπαϊκά κράτη, αλλά και οι Ηνωμένες Πολιτείες ο Καναδάς, η Λευκορωσία και η Ρωσία» τονίζει ο Ντέιβιντ Μακάλιστερ, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου.

Οι ευρωπαίοι ηγέτες απειλούν ότι θα επιβάλουν στοχευμένες κυρώσεις σε πρόσωπα που ενεπλάκησαν στην εκλογική νοθεία και τη βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων. Η κριτική όμως επισημαίνει ότι αυτό θα επηρεάσει έμμεσα τον λαό, χωρίς να ασκείται αποτελεσματική πίεση στο καθεστώς: «Οι κυρώσεις είναι πάντα ένα δίκοπο μαχαίρι. Αυτό που έκανε σωστά η Ε.Ε. ήταν η απόρριψη του εκλογικού αποτελέσματος. Πιστεύω ότι τώρα θα ήταν σωστή μια μεσολάβηση για να υπάρξει διάλογος ανάμεσα στα κόμματα της αντιπολίτευσης, τους εκλογικούς θεσμούς και το κυβερνών κόμμα. Η μεσολάβηση θα νομιμοποιούσε την αντιπολίτευση καθώς υπάρχουν αξιώσεις» υπογραμμίζει η Γελένα Μίλιτς από το Κέντρο Ευρωατλαντικών Μελετών.

Προς το παρόν ο μόνος συνομιλητής του Λουκασένκο είναι το Κρεμλίνο. Ο κίνδυνος είναι μεγάλος, καθώς όλοι φοβούνται ότι μπορεί υπάρξει μια επανάληψη του ουκρανικού Μαϊντάν στη Λευκορωσία. Καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες απέχουν, οι Βρυξέλλες πρέπει να δράσουν πολύ προσεκτικά.