Κούβα: Eχουν δικά τους εμβόλια για την COVID-19, αλλά όχι ρεύμα

«Βλέπω πόσο υποφέρουν τα νοικοκυριά στην Κούβα από τις ελλείψεις και τις αρρυθμίες στην παροχή βασικών αγαθών, όπως φαίνεται από τις μεγάλες ουρές που επιβαρύνουν επί καθημερινής βάσης τους Κουβανούς εν μέσω πανδημίας».

Η περιγραφή ανήκει στον υπουργό Εξωτερικών της Κούβας, Μπρούνο Ροντρίγκες, ο οποίος μίλησε τον Ιούνιο στη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ζητώντας να αρθεί το αμερικανικό εμπάργκο που έχει σκληρύνει τα τελευταία χρόνια γονατίζοντας την οικονομία του νησιού. Λίγες εβδομάδες αργότερα, στις 11 Ιουλίου, χιλιάδες Κουβανοί βγήκαν στους δρόμους σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις πρωτοφανούς έκτασης.

Κάποιες από τις διαδηλώσεις ήταν ειρηνικές, ενώ σε άλλες σημειώθηκαν σφοδρές συγκρούσεις διαδηλωτών με την αστυνομία, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο τουλάχιστον ενός διαδηλωτή, δεκάδες τραυματισμούς και συλλήψεις. Το ίδιο απόγευμα, ύστερα από διάγγελμα του Κουβανού προέδρου Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ, χιλιάδες άνθρωποι κατέβηκαν σε αντισυγκεντρώσεις «για την υπεράσπιση της επανάστασης». 

Τις επόμενες ημέρες η ηρεμία αποκαταστάθηκε, το ίδιο και το Ιντερνετ, που είχε κοπεί. Αυτό που τροφοδότησε τις διαδηλώσεις, όπως προκύπτει από συνεντεύξεις ανθρώπων που έλαβαν μέρος σε αυτές, είναι η οργή για την επιδείνωση των συνθηκών ζωής. Σε κάποιες περιοχές, νοικοκυριά έχουν φθάσει να έχουν ηλεκτρικό μόνο δώδεκα ώρες την ημέρα, ενώ υπάρχουν ελλείψεις ακόμη και σε βασικά αγαθά και φάρμακα. Σε συνέχεια των διαδηλώσεων, η κυβέρνηση της Κούβας ανακοίνωσε ότι καταργεί τους δασμούς που ίσχυαν για τη μεταφορά ειδών πρώτης ανάγκης από ταξιδιώτες που εισέρχονται στη χώρα.  

Απομένουν ωστόσο άλλοι 243 περιορισμοί που έχουν επιβληθεί στην Κούβα όχι από την κυβέρνησή της αλλά από την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, με δεδηλωμένο στόχο να την οδηγήσουν σε κατάρρευση. Πέρα από τις συναλλαγές με τις Ηνωμένες Πολιτείες, που απαγορεύονται, κάθε συναλλαγή της Κούβας με οποιαδήποτε εταιρεία του εξωτερικού έχει γίνει πιο δύσκολη, πιο χρονοβόρα και πιο δαπανηρή. Σε μία πολύπλοκη παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, η κυβέρνηση Τραμπ απαγόρευσε την εισαγωγή στην Κούβα αγαθών που έχουν έστω και ένα αμερικανικό εξάρτημα ή συστατικό. Περιόρισε επίσης το κουβανικό εισόδημα από τα εμβάσματα και τον τουρισμό, ο οποίος δέχθηκε επιπλέον πλήγμα εξαιτίας της πανδημίας.

Οι εξόριστοι της Φλόριντα

Μετά την ανάληψη της προεδρίας των Ηνωμένων Πολιτειών από τον Τζο Μπάιντεν δεν έχει υπάρξει καμία απολύτως αλλαγή. Αντίθετα, η πολιτική του Μπάιντεν φαίνεται ότι υπαγορεύεται από τους εξόριστους Κουβανούς της Φλόριντα, οι οποίοι εδώ και εξήντα χρόνια έχουν δοκιμάσει τα πάντα για να πάρουν πίσω τον έλεγχο του νησιού και τις περιουσίες που κρατικοποίησε ο Φιντέλ Κάστρο.

Μιλώντας στην κοινή συνέντευξη Τύπου με την Γερμανίδα καγκελάριο Μέρκελ την Πέμπτη, ο Αμερικανός πρόεδρος είπε ότι η Κούβα είναι ένα «αποτυχημένο κράτος που εφαρμόζει ένα αποτυχημένο σύστημα», αλλά οι ΗΠΑ μπορεί να στείλουν στη χώρα εμβόλια για τον κορωνοϊό. Αυτό όμως είναι ίσως το μόνο που δεν χρειάζονται οι Κουβανοί, καθώς, παρά τις συνθήκες του εμπάργκο, ανέπτυξαν τρία εμβόλια και ώς το τέλος του καλοκαιριού αναμένεται να έχει εμβολιαστεί το 70% του πληθυσμού. 

Εφαρμόζοντας αυστηρά υγειονομικά πρωτόκολλα, κράτησαν πολύ χαμηλά τον αριθμό των κρουσμάτων, ενώ τώρα που η κατάσταση έχει επιδεινωθεί, οι νεκροί από κορωνοϊό δεν ξεπερνούν τους 1.300 σε μία χώρα 11 εκατομμυρίων. Παρ’ όλα αυτά η κουβανική κυβέρνηση κατηγορεί τις Ηνωμένες Πολιτείες για «γενοκτονία» λόγω της οικονομικής ασφυξίας που επηρεάζει και τον τομέα της υγείας. Την άρση του εμπάργκο υπερψήφισαν τον Ιούνιο και για ακόμη μια φορά 184 χώρες, ενώ υπέρ της συνέχισής του τάχθηκαν οι ΗΠΑ και το Ισραήλ.  

Ο Τζο Μπάιντεν δέχεται κριτική από την αριστερή πτέρυγα του κόμματός του για τη στάση αυτή, που ακυρώνει πλήρως τα ανοίγματα της εποχής Ομπάμα. Μέχρι νεωτέρας, η κριτική δεν εισακούεται και η αμερικανική πολιτική απέναντι στην Κούβα παραμένει στο 1960, όταν επίσημα έγγραφα περιέγραφαν τους στόχους της ως «μείωση εισοδήματος, πρόκληση πείνας, απελπισίας και τελικά ανατροπή της κυβέρνησης».