Ιστορικοί έλυσαν το μυστήριο με τους σκελετούς από τη μάχη του Βατερλό

Το ερώτημα του τι απέγιναν οι σοροί των περισσότερων από 20.000 ανδρών που σκοτώθηκαν στην ιστορική μάχη του Βατερλό παραμένει ένα από τα άλυτα μυστήρια της ιστορίας, με πολλές θεωρίες να έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς, χωρίς όμως να έχει δοθεί οριστική απάντηση από την επιστημονική κοινότητα.

Παρότι έχουν περάσει πάνω από 200 χρόνια από τον θρίαμβο την συμμαχικών δυνάμεων που είχαν συγκεντρώσει οι Βρετανοί επί του στρατού του Ναπολέοντα Α', στην τοποθεσία που έγινε συνώνυμο της απόλυτης καταστροφής, το 1815, ελάχιστοι είναι οι σκελετοί που έχουν βρεθεί από τους αρχαιολόγους στο αλλοτινό πεδίο μάχης. Η πιο πρόσφατη ανακάλυψη, που σημειώθηκε τον περασμένο μήνα στο Βέλγιο, αφορούσε σε ένα «εξαιρετικά σπάνιο εύρημα», όπως χαρακτηρίστηκε από τους ερευνητές: οστά ανθρώπων και αλόγων εντοπίστηκαν σε ανασκαφή που διεκόπη το 2019 και ξεκίνησε ξανά φέτος.

Σύμφωνα με το ίδρυμα Waterloo Uncovered, τα οστά συνέθεταν μόλις τον δεύτερο πλήρη ανθρώπινο σκελετό που έχει βρεθεί ποτέ στο πεδίο μάχης του Βατερλό. 

Γιατί όμως συνιστά «σπάνιο εύρημα» η ανακάλυψη ανθρώπινων οστών από την πολύνεκρη ιστορική μάχη που «σφράγισε» την ανθρώπινη ιστορία; Παρότι στο πεδίο μάχης κοντά στο Βατερλό της Φλάνδρας (σημερινού Βελγίου) έχασαν τη ζωή τους την 18η Ιουνίου του 1815 πάνω από 20.000 στρατιώτες - με τον γαλλικό στρατό να υφίσταται φυσικά τις μεγαλύτερες απώλειες - ελάχιστοι είναι οι σκελετοί που έχουν έχουν βρεθεί στα ναπολεόντεια πεδία μάχης.

Τώρα όμως, μια νέα έρευνα που φέρνει στο φως η Daily Mail προσφέρει μια μακάβρια εξήγηση για το πώς εξαφανίστηκαν οι σκελετοί των νεκρών από τους μαζικούς τάφους που δημιουργήθηκαν μετά τη θρυλική μάχη, η οποία έφερε το τέλος της εξουσίας του Ναπολέοντα και την εξορία του στη νήσο της Αγίας Ελένης.

Σύμφωνα με ιστορικούς, οι οποίοι βάσισαν τη μελέτη τους σε δεκάδες γραπτές μαρτυρίες της εποχής που ανακάλυψαν σε βελγικά, γερμανικά και γαλλικά αρχεία, η λεηλασία των τάφων και η συστηματική αρπαγή των σκελετών ξεκίνησε το 1834, με σκοπό την χρήση των οστών στην... ακμάζουσα ζαχαροβιομηχανία του Βελγίου.

Ειδικότερα, η ομάδα των ερευνητών, που περιλαμβάνει τους ιστορικούς Μπέρναρντ Γουίλκον και Ρόμπιν Σέιφερ και τον καθηγητή Αρχαιολογίας Τόνι Πόλαρντ, από το πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, υποστηρίζει ότι τα οστά των πεσόντων στο πεδίο μάχης «αλέστηκαν» και χρησιμοποιήθηκαν ως φίλτρα για την επεξεργασία των ζαχαρότευτλων και την παραγωγή λευκός ζάχαρης.

Η ανατριχιαστική πρακτική φέρεται να εφαρμοζόταν εκτεταμένα εκείνη την περίοδο, με πολλά εργοστάσια παραγωγής ζάχαρης να χτίζονται κοντά σε ναπολεόντεια πεδία μάχης. Το εργοστάσιο στο Βατερλό απείχε μόλις τρία μίλια από τις τοποθεσίες των μαζικών τάφων, απ' όπου εκλάπησαν τα οστά των ανδρών και των αλόγων που έχασαν τη ζωή τους.

Όπως επισημαίνει η Daily Mail, ποσότητα από τη ζάχαρη που παρήχθη με αυτόν τον μακάβριο τρόπο ταξίδεψε πιθανότατα και μέχρι στην Αγγλία, για την παραγωγή γλυκών ή τη χρήση της στο τσάι και σε άλλα ροφήματα...

Μια γραπτή μαρτυρία στη γερμανική εφημερίδα Prager Tagblatt το 1879 επισήμανε ότι η χρήση μελιού ως γλυκαντικό είναι προτιμητέα αφού... περιορίζει τον κίνδυνο «να καταναλώσει κανείς ίχνη του προπάππου του μαζί με τον πρωινό του καφέ».

Μια άλλη πηγή, το κείμενο ενός Γάλλου ταξιδιώτη που επισκέφθηκε το Βατερλό το 1830, διατύπωνε παράπονο που «η πιο σημαντική ανάμνηση στη σύγχρονη ιστορία διαμελίστηκε για χάρη της... ζάχαρης».

Πρόκειται για δύο μόνο από τις δεκάδες πηγές που «ξετρύπωσαν» οι ειδικοί και κάνουν ξεκάθαρα λόγο για τη συγκεκριμένη χρήση των οστών από τους νεκρούς του Βατερλό.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας, η συγκεκριμένη έρευνα αποτελεί συνέχεια μια παλαιότερης μελέτης του καθηγητή Πόλαρντ, που υποστήριζε ότι ορισμένα από τα οστά των νεκρών στο Βατερλό αλέστηκαν και χρησιμοποιήθηκαν τα επόμενα χρόνια ως λίπασμα.

Η Μάχη του Βατερλό έλαβε χώρα την Κυριακή 18 Ιουνίου 1815 κοντά στο Βατερλό της Φλάνδρας, στο σημερινό Βέλγιο. Ο γαλλικός στρατός υπό τον αυτοκράτορα Ναπολέοντα Α΄ ηττήθηκε από τον στρατό του Έβδομου Συνασπισμού, ο οποίος αποτελείτο από συμμαχικές δυνάμεις που είχαν συγκεντρώσει οι Βρετανοί, υπό τον υποστράτηγο Άρθουρ Ουέλσλι, τον μετέπειτα Δούκα του Ουέλινγκτον, και από Πρώσσους, υπό τον στρατάρχη Γκέμπχαρτ Λέμπερεχτ φον Μπλύχερ. Ήταν το αποκορύφωμα της Εκστρατείας του Βατερλό και η τελευταία μάχη του Ναπολέοντα.