Ισπανία: Για τις διακοπές ρεύματος φταίει η… μαριχουάνα, λέει η εταιρεία ηλεκτρισμού

Καθημερινά μπλακ άουτ μαστίζουν τους 25.000 κατοίκους σε φτωχή συνοικία της βόρειας Γρανάδας, στην Ισπανία. Τα τρόφιμα σαπίζουν στα ψυγεία και οι μπαταρίες των τηλεφώνων αδειάζουν. Οι ιατρικές συσκευές σταματούν να λειτουργούν, με αποτέλεσμα σοβαρές επιπλοκές στην υγεία, λένε οι γιατροί.

Οι διακοπές ρεύματος είναι μέρος της ζωής της περιοχής αυτής εδώ για περισσότερο από μια δεκαετία, αλλά έχουν επιδεινωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Και η Endesa, η μεγαλύτερη ηλεκτρική εταιρεία της Ισπανίας, κατηγορεί έναν απροσδόκητο ένοχο: την αύξηση των παράνομων καλλιεργειών μαριχουάνας. Οι καλλιεργητές μαριχουάνας, λέει η εταιρεία, συνδέονται παράνομα στο δίκτυο ηλεκτρισμού και το κατακλύζουν λόγω των ισχυρού φωτισμού και του κλιματισμού που χρειάζονται τα φυτά.

Κορυφαίος στέλεχος της Endesa είπε ότι μόνο στη βόρεια περιοχή της Γρανάδας, περίπου το ένα τρίτο της ηλεκτρικής ενέργειας που κλάπηκε πέρυσι αφορούσε σε παράνομες φάρμες.

Προβληματική νομοθεσία

Η αστυνομία αποδίδει την αύξηση του αριθμού των αγροκτημάτων εν μέρει στους νόμους για τα ναρκωτικά, οι οποίοι θεωρούνται διφορούμενοι. Η Ισπανία επιτρέπει μικρής κλίμακας, ιδιωτική καλλιέργεια και χρήση του ναρκωτικού, και έχει σχετικά μικρές ποινές για όσους παραβιάζουν το νόμο διαχειριζόμενοι μεγάλες φυτείες και εμπλεκόμενοι σε διακίνηση ναρκωτικών.

Οι κάτοικοι αναγνωρίζουν τον αριθμό των παράνομων αγροκτημάτων. Ωστόσο, λένε ότι η επιμονή για τον ρόλο της μαριχουάνας -συμπεριλαμβανομένων των μέσων ενημέρωσης- έχει δώσει στις αρχές και στην ηλεκτρική εταιρεία την τέλεια δικαιολογία για να αποφύγουν τις δαπανηρές επισκευές σε ένα ηλεκτρικό δίκτυο που έχει προβλήματα εδώ και χρόνια.

Η αντίληψη του ρόλου της μαριχουάνας στα μπλακ άουτ έχει επικρατήσει σε ολόκληρη την Ισπανία, όπου η μεγαλύτερη εφημερίδα, η El País, κυκλοφόρησε φέτος έναν τίτλο λέγοντας: «Η μαριχουάνα επιβάλλει το νόμο της στη Βόρεια Περιφέρεια της Γρανάδας». Ενας άλλος, από την εφημερίδα El Confidencial, έγραψε: «Η μαριχουάνα μετατρέπει τη Γρανάδα σε παράδεισο για παράνομες συναντήσεις».

Αρκετοί κάτοικοι, απογοητευμένοι που η έμφαση στη μαριχουάνα φαίνεται να έχει αντικαταστήσει τις μεγαλύτερες ανησυχίες τους, μήνυσαν την Endesa επειδή δεν τους παρείχε την ηλεκτρική ενέργεια που χρειάζονται.

«Οι άνθρωποι πεθαίνουν εδώ επειδή δεν έχουν φως», δήλωσε ο Μανουέλ Μαρτίν Γαρθία, συνήγορος του πολίτη στη Γρανάδας «Δεν μπορούμε απλώς να δείξουμε τη μαριχουάνα και να πούμε, «Εδώ είναι ο ένοχος».

Τουλάχιστον 12 άλλες φτωχές συνοικίες σε όλη την Ισπανία έχουν επίσης πληγεί από τη διπλή μάστιγα της βλάβης των ηλεκτρικών δικτύων και της παράνομης παραγωγής μαριχουάνας, σύμφωνα με τοπικές οργανώσεις για τα δικαιώματα.

Υστερα από ένα δίμηνο μπλακ άουτ το 2020 σε μια γειτονιά που πλήττεται από τη φτώχεια στη Μαδρίτη, ειδικοί των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα κάλεσαν την ισπανική κυβέρνηση να διορθώσει το πρόβλημα και επέκριναν τις αρχές ότι κατηγόρησαν «τις διακοπές ρεύματος σε παράνομες φυτείες μαριχουάνας».

Ωστόσο, η συζήτηση για τις ελλείψεις ηλεκτρικής ενέργειας φαίνεται να είναι ιδιαίτερα έντονη στη Γρανάδα, όπου η Endesa αναφέρει ότι ο αριθμός των διακοπών ρεύματος πέρυσι ήταν τρεις φορές υψηλότερος από το 2017.

Στοιχεία που συλλέχθηκαν από οργανώσεις κατοίκων της περιοχής δείχνουν ότι διακοπές ρεύματος συμβαίνουν κατά μέσο όρο σχεδόν 100 φορές το μήνα στη βόρεια Γρανάδα. Μερικές φορές διαρκούν και περισσότερο από 10 ώρες.

Τραγικές συνέπειες

Μια μελέτη το 2021 σημείωσε ότι οι διακοπές ρεύματος είχαν οδηγήσει σε αυξημένη θνησιμότητα, μεταξύ άλλων λόγω υψηλότερου κινδύνου ατυχημάτων και δηλητηριάσεων.

Αν και ελάχιστα ορατή, η παρουσία εσωτερικών καλλιεργειών μαριχουάνας είναι έντονη στην περιοχή. Η χαρακτηριστική μυρωδιά της κάνναβης διαπερνά πολλούς δρόμους. Αρκετά ερειπωμένα κτίρια έχουν παράθυρα με τούβλα και κλιματιστικές μονάδες που εμφανώς λειτουργούν όλη μέρα, ακόμα και όταν δεν έχει τόσο ζέστη έξω.

Ισπανοί αξιωματούχοι λένε ότι εκτός από τους νόμους για τα ναρκωτικά που θεωρούν χαλαρούς, η αυξανόμενη φτώχεια μετά την οικονομική κρίση της δεκαετίας του 2010 έχει οδηγήσει ορισμένους να στραφούν στην καλλιέργεια μαριχουάνας.

Οι υπάλληλοι της Endesa συμμετέχουν τακτικά σε επιδρομές της αστυνομίας — 18 μέχρι στιγμής φέτος — για διακοπή παράνομων συνδέσεων ρεύματος. Ωστόσο, έκθεση της εταιρείας σημειώνει ότι οι καλλιέργειες αυτές μπορεί συχνά να λειτουργούν ξανά μέσα σε λίγες ώρες.

Προς το παρόν, οι κάτοικοι περιμένουν την ετυμηγορία σε μια δικαστική υπόθεση κατά της Endesa, την οποία κατηγορούν για παραβίαση του δικαιώματός τους στην υγεία, το οποίο προστατεύεται από τον χάρτη θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης.