Η κλιματική αλλαγή «στρώνει» το έδαφος για νέες πανδημίες

Η μετάδοση ιών από ένα είδος θηλαστικών σε άλλο πρόκειται να καταστεί πιο εύκολη λόγω της κλιματικής αλλαγής, όπως σημειώνεται σε νέα επιστημονική έρευνα την οποία επικαλούνται οι Τάιμς της Νέας Υόρκης.

Πιο συγκεκριμένα, ομάδα επιστημόνων των Πανεπιστημίων Georgetown και Cape Town πραγματοποίησε έρευνα τα ευρήματα της οποίας δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση Nature υπό τον τίτλο «Η κλιματική αλλαγή αυξάνει τον κίνδυνο μετάδοσης ιών μεταξύ των ειδών».  

«Τουλάχιστον 10.000 είδη ιών έχουν την ικανότητα να μολύνουν ανθρώπους, αλλά προς το παρόν στη συντριπτική τους πλειονότητα αυτοί ιοί κυκλοφορούν σιωπηλά μόνο μεταξύ των αγρίων θηλαστικών. Ωστόσο, η κλιματική αλλαγή και οι αλλαγές στις χρήσεις γης πρόκειται να δημιουργήσουν νέες ευκαιρίες για τη μετάδοση ιών ανάμεσα σε είδη άγριας ζωής που ήταν μέχρι πρότινος γεωγραφικά απομονωμένα», σημειώνουν οι επιστήμονες στην εισαγωγή της έρευνάς τους.

«Σε έναν κόσμο που θερμαίνεται, οι νυχτερίδες στη Νοτιοανατολική Ασία θα είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στη διάδοση ιών σε άλλα θηλαστικά», σημειώνει από την πλευρά του ο Καρλ Ζίμερ των New York Times, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της σχετικής έρευνας.   

«Τα επόμενα 50 χρόνια, η κλιματική αλλαγή πρόκειται να οδηγήσει χιλιάδες ιούς στο να μεταπηδήσουν από ένα είδος θηλαστικών σε άλλο. Το ανακάτεμα όμως αυτών των ιών μεταξύ των ζώων μπορεί να αυξήσει και τον κίνδυνο να περάσει κάποιον εξ αυτών σε ανθρώπους προκαλώντας μια νέα πανδημία», συνεχίζει στο άρθρο του ο Ζίμερ, αντλώντας στοιχεία μέσα από την έρευνα των επιστημόνων των Πανεπιστημίων Georgetown και Cape Town.

Eπιστήμονες έχουν προειδοποιήσει εδώ και καιρό ότι μέσα σε έναν πλανήτη που θερμαίνεται μπορεί να καταστεί πιο εύκολη η μετάδοση ασθενειών. Η ελονοσία, για παράδειγμα, αναμένεται να εξαπλωθεί καθώς τα κουνούπια που τη μεταφέρουν θα επεκτείνουν την παρουσία τους σε νέες περιοχές που άλλοτε ήταν πιο ψυχρές και πλέον θερμαίνονται. Η κλιματική αλλαγή μπορεί, όμως, να οδηγήσει επίσης και σε εντελώς νέες ασθένειες, επιτρέποντας στα παθογόνα να μετακινηθούν σε νέα είδη ξενιστών.

Καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται, πολλά είδη ζώων θα αρχίσουν να μετακινούνται και «όταν διαφορετικά είδη έρχονται σε επαφή για πρώτη φορά, οι ιοί μπορεί να είναι σε θέση να μολύνουν νέους ξενιστές», όπως σημειώνεται στο σχετικό άρθρο των NY Times.

Υπάρχουν ιοί που έχουν ήδη εντοπιστεί σε περισσότερα από ένα είδη θηλαστικών, πράγμα που σημαίνει ότι κάποια στιγμή στο παρελθόν μεταδόθηκαν από ένα είδος στο άλλο.

Οι ιοί όμως εξελίσσονται καθώς μετακινούνται σε νέα είδη ξενιστών και μπορούν ενδεχομένως να εξελιχθούν με τρόπους που θα τους επιτρέψουν να μολύνουν και ανθρώπους. Όπως σημειώνεται άλλωστε, μέσα σε έναν κόσμο που θερμαίνεται και αλλάζει κλιματικά, πολλά είδη θηλαστικών αναμένεται πως θα αρχίσουν να μετακινούνται πιο κοντά στις περιοχές όπου ζουν άνθρωποι.  

Ο κορωνοϊός που προκάλεσε την επιδημία του SARS το 2002 προήλθε από κινεζικές νυχτερίδες και στη συνέχεια μεταπήδησε σε κάποιο άλλο είδος, ενδεχομένως σε σκυλιά-ρακούν που πωλούνται σε κινεζικές αγορές, προτού μολύνει ανθρώπους.

Τον Φεβρουάριο κυκλοφόρησαν δύο επιστημονικές μελέτες που υποστηρίζουν ότι και ο Covid προήλθε μέσα από μια παρόμοια αλληλουχία γεγονότων, όταν ένας κορωνοϊός μεταπήδησε από νυχτερίδες σε άγρια θηλαστικά που πωλούνται στις αγορές της Γουχάν στην Κίνα προτού μολύνει ανθρώπους.