Εκλογές στην Ιταλία: Πώς σκέφτεται η Τζόρτζια Μελόνι και τι φοβίζει την Ε.Ε.

Τον Ιούλιο του 1992, μια 15χρονη μαθήτρια χτύπησε το κουδούνι των γραφείων της νεολαίας του νεοφασιστικού Ιταλικού Κοινωνικού Κινήματος στη Ρώμη. Αρχικά έγινε δεκτή με επιφυλάξεις, ωστόσο σταδιακά ανέλαβε ηγετικό ρόλο. Τριάντα χρόνια αργότερα, η Τζόρτζια Μελόνι αναμένεται να γίνει η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ιταλίας, επικεφαλής ενός Δεξιού συνασπισμού που -σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις- θα κερδίσει την εξουσία στις εκλογές της Κυριακής.

Ως επικεφαλής της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Μελόνι θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των απαντήσεων της Ε.Ε. στις κρίσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη. Πολλοί στις Βρυξέλλες, αλλά και στις πρωτεύουσες των κρατών-μελών, αναρωτιούνται ποια είναι πραγματικά η 45χρονη, τι διαμόρφωσε τις αξίες της και πώς σκέφτεται.

Όπως αναφέρει σε δημοσίευμά του το Politico, η απάντηση, εν μέρει, βρίσκεται ανάμεσα στους φίλους και συμμάχους της από τα πρώτα χρόνια της στο «Μέτωπο Νέων». Πολλοί εξ αυτών είναι πλέον ανώτερα στελέχη του κόμματος «Αδέλφια της Ιταλίας», ενώ κάποιοι πρόκειται να συμμετάσχουν στη διοίκηση της χώρας. Σύμφωνα με την ίδια, αυτό που την ώθησε να ασχοληθεί με την πολιτική ήταν η δολοφονία από τη σικελική μαφία του δικαστή Πάολο Μπορσελίνο, στις 19 Ιουλίου 1992 στο Παλέρμο. Κατά τον ευρωβουλευτή του κόμματος της Μελόνι, Νίκολα Προκατσίνι, τα κίνητρά τους ήταν «τα ίδια με σήμερα, αν και πιο ριζοσπαστικά… η αγάπη και ο θυμός για τη χώρα μας».

Εκλογές στην Ιταλία: Πώς σκέφτεται η Τζόρτζια Μελόνι και τι φοβίζει την Ε.Ε.-1
Οι «γλάροι» και ο «Άρχοντας των δαχτυλιδιών»
Η τοπική οργάνωση του «Μετώπου Νέων» στην οποία είχε ενταχθεί η Μελόνι έγινε γνωστή ως «οι γλάροι», από το βιβλίο του Ρίτσαρντ Μπαχ «ο Γλάρος του Τζόναθαν Λίβινγκστον», καθώς θεωρούσαν τους εαυτούς τους αουτσάιντερ που συγκεντρώθηκαν για έναν μεγαλύτερο σκοπό. Παράλληλα, η νέα γενιά της ιταλικής Ακροδεξιάς αντλούσε έμπνευση από τα έργα του Βρετανού συγγραφέα Τζ. Ρ.Ρ. Τόλκιν, θεωρώντας τα κεντρικό πυλώνα στην προσπάθεια εξεύρεσης μιας νέας μεταπολεμικής ταυτότητας, σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times. «Νομίζω ότι ο Τόλκιν διατύπωσε καλύτερα από εμάς αυτά που πιστεύουμε», έχει δηλώσει η 45χρονη Μελόνι. Για εκείνη, ο «Άρχοντας των δαχτυλιδιών» παίζει ρόλο ιερού κειμένου. 

Σύμφωνα με τη Μελόνι, πολλά μέλη των «γλάρων» είχαν περίπλοκη οικογενειακή ζωή και έψαχναν για μια εναλλακτική οικογένεια. Ο πατέρας της Μελόνι, εξάλλου, είχε επίσης εγκαταλείψει το σπίτι της. Σταδιακά τα μέλη της ομάδας άρχισαν να έρχονται σε βίαιες συγκρούσεις με ακτιβιστές της Αριστεράς. Ο γερουσιαστής και στενός σύμβουλος της Μελόνι, Τζιοβανμπατίστα Φατσολάρι, ανέφερε ότι «όλη η γενιά μας κατέληξε να περάσει μερικές μέρες στο νοσοκομείο. Αυτό ήταν μέρος της κανονικότητάς μας».

«Ασεβής και γλυκιά»
Ο τότε μέντοράς της Φάμπιο Ραμπέλι, τώρα βουλευτής του κόμματός της, την επέλεξε για να θέσει υποψηφιότητα ως δημοτική σύμβουλος «επειδή ήταν ασεβής και γλυκιά ταυτόχρονα», μπορώντας με αυτόν τον τρόπο «να διαλύσει την εικόνα του σκληρού ακροδεξιού σκίνχεντ». Η πολιτική ιδεολογία της απορρίπτει τις προοδευτικές αξίες και ασπάζεται τις πολιτικές ταυτότητας. Βασίζεται στην υπεράσπιση των εθνικών συνόρων, των εθνικών συμφερόντων και της παραδοσιακής οικογένειας. Ανέκαθεν τασσόταν σθεναρά κατά των ναρκωτικών και κατά των αμβλώσεων, αν και επιμένει ότι δεν θα απαγόρευε τις αμβλώσεις. Κάνει λόγο για «κυριαρχία της ελιτιστικής Αριστεράς» στον δημόσιο λόγο και στο ιταλικό κατεστημένο —ιδίως τον ακαδημαϊκό χώρο και το δικαστικό σύστημα. «Μας αποκαλούν τέρατα», έχει δηλώσει.

Οι επικριτές της αναφέρουν ότι το φασιστικό παρελθόν της Ιταλίας υπό τον Μουσολίνι συνδέεται άμεσα με τα «Αδέλφια της Ιταλίας». Η Μελόνι, σύμφωνα με στελέχη του κόμματός της, δίνει μεγάλη σημασία στη συνέπεια και στο να παραμένει πιστή στις πολιτικές της ρίζες, ανησυχώντας συχνά για το πώς ο 15χρονος εαυτός της θα έκρινε τις αποφάσεις της σήμερα. Αυτή η αίσθηση της διατήρησης σταθερών απόψεων βοήθησε το κόμμα της να αντλήσει ψήφους από τη Λέγκα του Βορρά του Ματέο Σαλβίνι, ωστόσο σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική, η Μελόνι δείχνει πρόθυμη να συμβιβαστεί. Αν και το 2018 γιόρτασε τη νίκη του Βλαντίμιρ Πούτιν, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει ευθυγραμμιστεί ανεπιφύλακτα με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Εξάλλου, όπως σχολίαζαν σε δημοσίευμά τους οι Financial Times, η 45χρονη Μελόνι δείχνει ικανή να παρουσιάζει διαφορετικά πρόσωπα στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. 

Εκλογές στην Ιταλία: Πώς σκέφτεται η Τζόρτζια Μελόνι και τι φοβίζει την Ε.Ε.-2
Η «αγέλη των λύκων»
Η Μελόνι βασίζεται σε μια δεμένη ομάδα συμμάχων που είναι μαζί της για χρόνια. Στο κόμμα είναι και η αδερφή και ο κουνιάδος της. Ο κύκλος της, σύμφωνα με τα λόγια ενός πρώην βουλευτή, είναι «κλειστός». Μερικές φορές, η πίστη και οι κοινές μάχες μετρούν περισσότερο από την εμπειρία. Προτιμά, δε, να γράφει σε χαρτί με κεφαλαία γράμματα, αν και απαιτεί οτιδήποτε έχει να διαβάσει, να εκτυπωθεί σε μία σελίδα, με συγκεκριμένη γραμματοσειρά.

Αυτός ο κλειστός κύκλος είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση της Μελόνι ως πολιτικού. Όταν χρειάζεται να πάρει μια απόφαση, δεν το κάνει μόνη της. Πρώτα συμβουλεύεται όσους γνωρίζουν το θέμα, σύμφωνα με τον γερουσιαστή Φατσολάρι. Στο βιβλίο της επικαλείται τον Κίπλινγκ: «Η δύναμη του λύκου είναι η αγέλη. Η δύναμη της αγέλης είναι ο λύκος». Για τον Φατσολάρι, η δύναμη της αγέλης των λύκων είναι ότι γνωρίζονται 30 χρόνια. «Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, όλοι έχουμε ανακαλύψει τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες του άλλου», είπε και πρόσθεσε: «Σταδιακά υπήρξε μια επιλογή για το ποιος είναι κατάλληλος για την ηγεσία και ποιος όχι».

Πάντως, η πίστη της Μελόνι στις ρίζες της κινδυνεύει επίσης να εμποδίσει τη μετάβαση των «Αδελφών της Ιταλίας» σε ένα κόμμα με πιο μετριοπαθείς θέσεις. Η Μελόνι έχει αρνηθεί να αφαιρέσει τη φλόγα που σχετίζεται με τον φασισμό από το σήμα του κόμματός της, επειδή είναι μέρος της ιστορίας τους. Ωστόσο, η διακυβέρνηση σε έναν συνασπισμό κομμάτων απαιτεί αναπόφευκτα συμβιβασμούς, σημειώνει το Politico.

Εκλογές στην Ιταλία: Πώς σκέφτεται η Τζόρτζια Μελόνι και τι φοβίζει την Ε.Ε.-3
Η «πατριωτική» οικονομική ατζέντα της και η ανησυχία της Ε.Ε.
Σε άλλο δημοσίευμά του, τις προηγούμενες ημέρες, το Politico -επικαλούμενο ευρωπαϊκές πηγές- ανέφερε ότι στις αίθουσες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Κομισιόν, οι αξιωματούχοι όντως ανησυχούν. «Ναι, ανησυχούμε. Η Ιταλία είναι εδώ και καιρό ένας από τους αδύναμους κρίκους της οικονομίας της Ευρωζώνης. Τα επίπεδα χρέους της είναι υψηλά. Αυτό που συμβαίνει στην Ιταλία έχει σημασία», σημείωσε αξιωματούχος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Είχε προηγηθεί η δήλωση της Μελόνι, σε προεκλογική της ομιλία στο Μιλάνο, ότι «στην Ευρώπη είναι λίγο ανήσυχοι. Η πλάκα τελείωσε. Η Ιταλία θα αρχίσει να υπερασπίζεται τα εθνικά της συμφέροντα, όπως κάνουν άλλοι».

Δεδομένου του μεγέθους της ιταλικής οικονομίας και των υψηλών επιπέδων χρέους της, η Ιταλία έχει τεράστια σημασία για την σταθερότητα της ζώνης του ευρώ. Όσο για την ίδια τη Μελόνι, εκείνη έρχεται πια να σηματοδοτήσει μια απότομη απομάκρυνση από όσα αντιπροσώπευε ο Μάριο Ντράγκι, ο διαχρονικά αξιόπιστος στα μάτια των Ευρωπαίων πρώην κεντρικός τραπεζίτης που είχε δώσει τον δικό του αγώνα ως επικεφαλής της ΕΚΤ υπέρ της σταθερότητας του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος.

Εκλογές στην Ιταλία: Πώς σκέφτεται η Τζόρτζια Μελόνι και τι φοβίζει την Ε.Ε.-4
Σύμφωνα με όσα έχουν γράψει οι Τζόρτζιο Λεάλι και Σούζαν Λιντς στο Politico, υπάρχει έντονη ανησυχία ότι ο «οικονομικός πατριωτισμός» της Μελόνι μπορεί να ωθήσει την Ιταλία να κάνει πίσω σε μια σειρά από μεταρρυθμίσεις, όπως είναι για παράδειγμα το άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων που είχαν ζητηθεί από τις Βρυξέλλες στο πλαίσιο του μετά-πανδημικού πακέτου στήριξης που δόθηκε ως βοήθεια στην Ιταλία.

Η ίδια η Τζόρτζια Μελόνι πάντως προσπαθεί από την πλευρά της, τώρα που βλέπει τη νίκη στις εκλογές να έρχεται, να παρουσιαστεί ως αξιόπιστη ενώπιον των Ευρωπαίων. «Ωστόσο, τα σχέδιά της για την ιταλική οικονομία εξακολουθούν να έρχονται σε αντίθεση με την οικονομική ορθοδοξία των Βρυξελλών», όπως σημειώνουν στο άρθρο τους οι συντάκτες του Politico. Εξάλλου, όπως έχουν επισημάνει οι Financial Times, εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις για τη Μελόνι, ιδιαίτερα καθώς σειρά ακροδεξιών κομμάτων κερδίζουν έδαφος σε ολόκληρη την Ευρώπη – κι ας παρουσίασε ένα πιο μετριοπαθές πρόσωπο στην προεκλογική εκστρατεία.