«Της αστραπής και της βροντής η Κρήτη...των τυράννων ακοίμητη φοβέρα η Κρήτη»

Ήταν ένα Κυριακάτικο πρωινό, πρωτομηνιά, 1η του Δεκέμβρη του 1913, και η πολυπόθητη ημέρα για τους Κρητικούς ήταν πια γεγονός!

Η  επίσημη τελετή της ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα στα Χανιά στο φρούριο Φιρκά, στο λιμάνι, παρουσία του βασιλιά Κωνσταντίνου, του πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου  της πολιτικής ηγεσίας της Κρήτης και φυσικά πλήθους κόσμου έμελλε να γραφεί με χρυσά γράμματα στην ιστορία της μεγαλονήσου!

Η οριστική λύση του Κρητικού ζητήματος έχει ήδη δοθεί στη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων από τον Φεβρουάριο  του 1913. Την επόμενη μέρα, στις 14 υπεστάλησαν από το φρούριο της Σούδας οι σημαίες των Μεγάλων Δυνάμεων και της Τουρκίας. Με τη συνθήκη του Λονδίνου, στις 30 Μαΐου  1913, παραχωρείται η Κρήτη στην Ελλάδα, όπως χαρακτηριστικά λέει στα  άρθρα 4 και 5 «Ανέθεταν στις έξι Μεγάλες Δυνάμεις, τη χάραξη των συνόρων και το διακανονισμό των ζητημάτων που αφορούσαν την Αλβανία καθώς τους παρείχαν τη δυνατότητα να αποφανθούν για την τύχη των ελληνικών νήσων του Αιγαίου, εκτός της Κρήτης ,για την οποία η Πύλη παραιτείτο "υπέρ των συμμάχων Ηγεμόνων πάντων των επί της Νήσου κυριαρχικών δικαιωμάτων της"»

Η καλύτερη περιγραφή δίνεται από τις εφημερίδες της εποχής :

«Την πρωΐαν της μεγάλης εκείνης ημέρας, ημέραν Κυριακήν, το θρυλικόν 'Αβέρωφ', το θωρηκτόν 'Σπέτσαι', τα αντιτορπιλικά 'Αετός και Πάνθηρ' ηγκυροβόλησαν προ του λιμένος των Χανίων. Επί του 'Αβέρωφ' ήταν ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος, ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος και φυσικά ο ένδοξος κυβερνήτης του, Παύλος Κουντουριώτης.Η πόλις είχε διακοσμηθεί, μυρσίναι και δάφναι και σημαίαι εστόλιζαν τους δρόμους, τα καταστήματα, τας οικίας.

Παρά το ψύχος και την κακοκαιρίαν, χείμαρρος λαού είχε καλύψει την παραλίαν.

Εις την αποβάθραν ανέμενον, ο Γενικός Διοικητής Κρήτης, Λουκάς Κανακάρης Ρούφος, ο Δήμαρχος Χανίων Εμμ. Μουντάκης μετά του Δημοτικού Συμβουλίου, οι Πρόξενοι των Μεγάλων Δυνάμεων, ο Αρχιραββίνος με μέλη της εμβραϊκής κοινότητας, ο Μουφτής και οι ιμάμηδες των Τεμενιών, Αξιωματικοί της Κρητικής Χωροφυλακής, Ανώτατοι Δικαστικοί και Διοικητικοί υπάλληλοι».

Ακολούθησε δοξολογία μετά το πέρας της οποίας εσχηματίσθηκε πομπή, ηγουμένου του ιερού κλήρου και των εκκλησιαστικών λαβάρων με κατεύθυνση προς το Φρούριο του Φιρκά.Το πλήθος που παρακολουθούσε την ιερή στιγμή συνταράσσεται.

Η μπάντα ανακρούει τον Ελληνικό Εθνικό Ύμνο, τα πυροβόλα των πλοίων χαιρετίζουν, παραλήρημα ενθουσιασμού καταλαμβάνει τους πάντες. Δάκρυα χαράς και λυγμοί, συγκινήσεως.

Ήδη η γαλανόλευκη κυματίζει επί των επάλξεων του ιστορικού φρουρίου. Δύο ηρωικές φυσιογνωμίες στην κορυφή της εξέδρας, δύο αγωνιστές Κρητικοί, ο Χατζημιχάλης Γιάνναρης και ο Αναγνώστης Μάντακας, βουρκωμένοι και πλάι τους ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο άλλοτε πολεμιστής του Ακρωτηρίου και επαναστάτης του Θερίσου, ζει μια από τις ευτυχέστερες στιγμές της ζωής του, στην γενέτειρά του, τα Χανιά.

Την ίδια ημέρα οι δύο μεγάλοι Κρητικοί επαναστάτες παρασημοφορούνται με τον «Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος» ο Χατζημιχάλης Γιάνναρης και με τον «Αργυρό Σταυρό του Σωτήρος» ο Αναγνώστης Μάντακας.

Ο Κωστής Παλαμάς εμπνευσμένος από τα γεγονότα και τους αγώνες των Κρητών για την ένωσή τους με την Ελλάδα θα γράψει λίγο αργότερα :

«Της αστραπής και της βροντής η Κρήτη

και των κελαϊδισμών και των αγώνων

των αιμάτων και των τροπαίων η Κρήτη

των τυράννων ακοίμητη φοβέρα η Κρήτη, η Κρήτη».

ΠΗΓΕΣ :

Ιστορικό Αρχείο Κρήτης

Εφημερίδα Χανιώτικα Νέα

Εφημερίδα Πατρίς

Cretalive.gr

Wikipedia.org

Εφημερίδα τα ΝΕΑ, ένθετο 100 χρόνια η ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα , (φωτογραφίες )

Sanshmera.gr