"Παγόβουνο ίσια μπροστά!" …23:39!

Ο Τιτανικός ,επίσημο όνομα:RMS Titanic, ήταν Βρετανικό επιβατηγό υπερωκεάνιο το οποίο βυθίστηκε στον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό στις 15 Απριλίου 1912 μετά από σύγκρουση με ένα παγόβουνο κατά το παρθενικό ταξίδι του από το Σαουθάμπτον προς τη Νέα Υόρκη. Η βύθιση του προκάλεσε τον θάνατο 1.500 ατόμων περίπου σε ένα από τα πιο θανατηφόρα ναυτικά δυστυχήματα σε καιρό ειρήνης στη σύγχρονη ιστορία. Το πλοίο RMS Titanic ήταν το μεγαλύτερο πλοίο εν πλω όταν εισήλθε σε υπηρεσία. Ο Τιτανικός ήταν το δεύτερο από τρία υπερωκεάνια της κλάσης Olympic που χρησιμοποιούσε η White Star Line, και κατασκευάστηκε από το ναυπηγείο Harland and Wolff στο Μπέλφαστ με ναυπηγό αρχιτέκτονα τον Τόμας Άντριους. Ο Άντριους έχασε τη ζωή του στο ναυάγιο. Στο παρθενικό του ταξίδι μετέφερε 2.224 επιβάτες και πλήρωμα.

Με πλοίαρχο τον Έντουαρντ Σμιθ, οι επιβάτες του περιελάμβαναν μερικούς από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου, καθώς και εκατοντάδες μετανάστες από την Μεγάλη Βρετανία και την Ιρλανδία, τη Σκανδιναβία και άλλες περιοχές σε όλη την Ευρώπη οι οποίοι αναζητούσαν μια καινούργια ζωή στη Βόρεια Αμερική. Οι εγκαταστάσεις της πρώτης θέσης είχαν σχεδιαστεί για να αποτελέσουν την κορωνίδα της άνεσης και της πολυτέλειας, με ένα γυμναστήριο, πισίνα, βιβλιοθήκες, ακριβά εστιατόρια και πολυτελείς καμπίνες. Ένας ασύρματος τηλέγραφος φρόντιζε τις ανάγκες των επιβατών και χρησίμευε επίσης για επιχειρησιακή χρήση. Αν και ο Τιτανικός είχε προηγμένα χαρακτηριστικά ασφάλειας όπως στεγανά διαμερίσματα και ενεργοποιούμενες εξ αποστάσεως υδατοστεγείς πόρτες, δεν υπήρχαν αρκετές σωστικές λέμβοι για όλους όσους επέβαιναν στο πλοίο λόγω παρωχημένων κανόνων ναυτικής ασφάλειας. Ο Τιτανικός είχε αρκετές λέμβους μόνο για 1.178 άτομα—αριθμός λίγο μεγαλύτερος από το μισό του αριθμού των επιβαινόντων, και ίσος περίπου με το ένα τρίτο της συνολικής χωρητικότητας επιβατών του πλοίου.

Αφότου απέπλευσε από το Σαουθάμπτον την 10η Απριλίου 1912, ο Τιτανικός σταμάτησε στο Χερβούργο στη Γαλλία και στο Κουίνσταουν (σήμερα Κοβ) στην Ιρλανδία προτού κατευθυνθεί δυτικά προς τη Νέα Υόρκη. Στις 14 Απριλίου 1912, μετά από τέσσερις ημέρες διάσχισης και περίπου 375 μίλια (600 km) νότια της Νέας Γης, συγκρούστηκε με παγόβουνο στις 11:40 μ.μ. ώρα πλοίου.

Καθώς ο Τιτανικός πλησίαζε στη μοιραία σύγκρουση, οι περισσότεροι επιβάτες είχαν πάει στο κρεβάτι και η διοίκηση της γέφυρας είχε περάσει από τον Δεύτερο Αξιωματικό Τσαρλς Λάιτολερ στον Πρώτο Αξιωματικό Ουίλλιαμ Μέρντοχ. Οι παρατηρητές Φρέντερικ Φλιτ και Ρέτζιναλντ Λι βρίσκονταν στη φωλιά του κόρακα 29 μέτρα (95 ft) πάνω από το κατάστρωμα. Η θερμοκρασία του αέρα είχε πέσει σχεδόν σε σημείο πάγου και ο ωκεανός ήταν εντελώς ήρεμος. Ο Συνταγματάρχης Άρτσιμπαλντ Γκρέισι, ένας από τους επιζώντες της τραγωδίας, αργότερα έγραψε ότι «…η θάλασσα ήταν σαν γυαλί, τόσο απαλή που τα αστέρια καθρεφτίζονταν διαυγέστατα».Πλέον είναι γνωστό ότι τόσο ήρεμος καιρός είναι σημάδι ότι υπάρχει κοντά θαλάσσιος πάγος.

Παρότι ο αέρας ήταν διαυγής δεν υπήρχε φεγγάρι και με τόσο ήρεμη θάλασσα δεν υπήρχε τίποτα που να προδίδει την θέση κοντινών παγόβουνων· αν η θάλασσα ήταν πιο ταραγμένη, τα κύματα που θα έσκαγαν στα παγόβουνα θα τα καθιστούσαν πιο ορατά. Λόγω μιας απροσεξίας στο Σαουθάμπτον οι παρατηρητές δεν είχαν κιάλια· αλλά πιθανολογείται ότι τα κιάλια δεν θα ήταν αποτελεσματικά στο σκοτάδι, το οποίο ήταν απόλυτο εκτός από το φως των αστεριών και τα φώτα του πλοίου. Οι παρατηρητές ήταν όμως ενήμεροι για πιθανούς κινδύνους από παγόβουνα, καθώς ο Λαιτόλερ τους είχε διατάξει μαζί με άλλα μέλη του πληρώματος να έχουν "τα μάτια τους ορθάνοιχτα για πάγο, ειδικά μικρές ποσότητες πάγου. Στις 23:30, ο Φλιτ και ο Λι παρατήρησαν μια ελαφρά αχλή στον ορίζοντα μπροστά τους, αλλά δεν αντέδρασαν. Εννέα λεπτά αργότερα, στις 23:39, ο Φλιτ εντόπισε ένα παγόβουνο στην πορεία του Τιτανικού. Χτύπησε το κουδούνι του πόστου τους τρεις φορές και τηλεφώνησε στη γέφυρα για να πληροφορήσει τον Έκτο Αξιωματικό Τζέιμς Μούντι.

 Ο Φλιτ ρώτησε :"Είναι κανείς εκεί;

" Ο Μούντι απάντησε, "Ναι, τι βλέπεις;"

Ο Φλιτ απάντησε: "παγόβουνο, ίσια μπροστά!"

Η παταγώδης σύγκρουση προκάλεσε κάμψη προς τα μέσα στις πλάκες του κύτους του Τιτανικού κατά μήκος της δεξιάς πλευράς (starboard) και διέρρηξε πέντε από τα δεκαέξι υδατοστεγή διαμερίσματα εκθέτοντας τα στη θάλασσα. Το παγόβουνο έσκισε το κύτος του πλοίου, ξεκινώντας από την πλώρη, όπου κατέστρεψε και τα 5 στεγανά μέρη του πλοίου επιτρέποντας την εισροή υδάτων στο σκάφος.

Στις 00:05 της 15ης Απριλίου, ο Πλοίαρχος Σμιθ διέταξε να ξεσκεπάσουν τις σωστικές λέμβους και να συγκεντρωθούν οι επιβάτες.Επίσης έδωσε εντολή στους ασυρματιστές να αρχίσουν να στέλνουν εκκλήσεις και βοήθεια, γεγονός που λανθασμένα τοποθετούσε το πλοίο στη δυτική πλευρά της ζώνης πάγων και κατεύθυνε τους διασώστες σε μια θέση ανακριβή κατά περίπου 13,5 ναυτικά μίλια (15,5 μίλια / 25 km). Κάτω από τα καταστρώματα, το νερό διαχεόταν στα κατώτερα επίπεδα του πλοίου. Καθώς το δωμάτιο αλληλογραφίας πλημμύριζε, οι ταξινομητές των γραμμάτων έκαναν μια τελικά αποτυχημένη προσπάθεια να σώσουν τα 400.000 τεμάχια αλληλογραφίας που μετέφερε ο Τιτανικός. Αλλού, ο αέρας ακουγόταν να ωθείται βίαια από το νερό που εισέρεε ταχύτατα.Άνωθεν, οι καμαρότοι πήγαιναν από πόρτα σε πόρτα, ξυπνώντας τους επιβάτες και το πλήρωμα που κοιμόνταν – ο Τιτανικός δεν είχε σύστημα δημόσιων ανακοινώσεων – και τους έλεγαν να ανέβουν στο ανώτερο κατάστρωμα.

Στη συνέχεια οι επιβάτες και μερικά μέλη του πληρώματος επιβιβάστηκαν σε σωστικές λέμβους, πολλές από τις οποίες κατέβηκαν στη θάλασσα μερικώς φορτωμένες. Το πλοίο ήταν από τα πρώτα που χρησιμοποίησε το σήμα κινδύνου SOS - πρότερα και αντί αυτού χρησιμοποιούνταν το CQD (CQ Distress).  Ένας δυσανάλογος αριθμός ανδρών έμεινε στο πλοίο επειδή ακολουθήθηκε ένα πρωτόκολλο "πρώτα γυναίκες και παιδιά" από μερικούς αξιωματικούς που φόρτωναν τις βάρκες.Περίπου στις 2:18 π.μ. το πλοίο –κύτος, 2 λεπτά πριν την βύθιση έσπασε σε 2 κομμάτια, αφού ενώ βυθιζόταν με την πλώρη προς τα κάτω και την πρύμνη προς τα πάνω, αποκόπηκε η πρύμνη, λόγω του τεράστιου βάρους του νερού στην πλώρη.Λίγο πριν περάσουν δύο ώρες αφότου βυθίστηκε ο Τιτανικός, το επιβατηγό πλοίο RMS Carpathia της Cunard έφτασε στο σημείο της βύθισης, όπου περισυνέλεξε 705 επιζώντες.

Επιζήσαντες

Επτακόσιοι άνθρωποι κατάφεραν να επιζήσουν από το ναυάγιο. Σήμερα κανένας επιζών δεν βρίσκεται στην ζωή. Η τελευταία επιζήσασα από το ναυάγιο, Μιλβίνα Ντιν, απεβίωσε στις 31 Μαϊου 2009, σε ηλικία 97 ετών.

Η καταστροφή του Τιτανικού προκάλεσε γενικευμένη δημόσια κατακραυγή για την έλλειψη σωστικών λέμβων, τους χαλαρούς κανόνες ασφάλειας, και την άνιση μεταχείριση των διαφορετικών Θέσεων στις οποίες ανήκαν οι επιβάτες που επέβαιναν στο πλοίο. Οι έρευνες που έγιναν στον απόηχο της καταστροφής επέφεραν σαρωτικές αλλαγές στους κανόνες ναυσιπλοΐας. Αυτό οδήγησε στην δημιουργία το 1914 της Σύμβασης SOLAS, η οποία ακόμα διέπει την ναυτική ασφάλεια σήμερα.

ΠΗΓΕΣ:

Jay Henry Mowbray,1912,  Sinking of the Titanic. Harrisburg, The Minter Company

Marshall, Logan (1912),Sinking of the Titanic and Great Sea Disasters.,Philadelphia: The John C. Winston Co

Lord, Walter (1987). The Night Lives On, Penguin Books.

Wikipedia.org