Οι δέκα δολοφονικές σφαίρες στην καρδιά της Ελλάδας

Tου Κώστα Μπογδανίδη

Λίγο μετά την υπογραφή της συνθήκης των Σεβρών ο Ελευθέριος Βενιζέλος- ο πρωθυπουργός των 2 Ηπείρων και των 5 θαλασσών!- θα επέστρεφε στις 30 Ιουλίου 1920 από την Γαλλία στην Ελλάδα με το τρένο Όριαν Εξπρές από τον σιδηροδρομικό σταθμό της Gare de Lyon με προορισμό το λιμάνι της Μασσαλίας. Εκεί τους περίμενε η θαλαμηγός του Έλληνα εφοπλιστή Εμπειρίκου για να τους μεταφέρει στον Πειραιά. Τότε δύο απότακτοι αξιωματικοί του Ναυτικού , ο Γεώργιος Κυριάκης από την Κόρινθο και ο υποπλοίαρχος Απόστολος Τσερέπης από το Αιτωλικό, αρχίζουν να τον πυροβολούν. Σε απόσταση μόνο λίγων βημάτων από αυτόν , του ρίχνουν 10 σφαίρες και μια από αυτές καταφέρνει να τον τραυματίσει στον βραχίονα και στον αριστερό του ώμο. Απορίας άξιον πως δεν υπήρχαν χειρότερα τραύματα αφού και οι δύο βασιλόφρονες αξιωματικοί ήταν δεινοί σκοπευτές.

Η αποτυχία τους ήταν αποτέλεσμα της ψύχραιμης αντίδρασης του Έλληνα πρωθυπουργού που όταν ένιωσε τον κίνδυνο άρχισε να τρέχει δεξιά - αριστερά, σε συνδυασμό προς την τυχαία πτώση του πίσω από αποσκευές και την ανεξήγητη αστοχία, σχεδόν εξ' επαφής, των υποψήφιων δολοφόνων. Την προηγούμενη μέρα της απόπειρας, 29 Ιουλίου, ο Τσερέπης είχε πάρει τηλεγράφημα από την Αθήνα από τον αξιωματικό Θ. Σκυλακάκη. Με αυτό του έδινε το πράσινο φως να προχωρήσει στην δολοφονική ενέργεια την επόμενη μέρα 30 Ιουλίου, καθώς τότε είχε καθοριστεί να γίνει πραξικόπημα στην Αθήνα. Το πραξικόπημα είχε σχεδιαστεί να πραγματοποιηθεί στις 11 το πρωί της 30ης Ιουλίου από τους Ν. Δημητρακόπουλο, Γ. Χρηστάκη-Ζωγράφο, Γ. Γαβαλιά, Θ. Σκυλακάκη και τον ναύαρχο Καββαδία. Στη συνομωσία μετείχε και ο μητροπολίτης Ιωαννίνων Σπυρίδων Βλάχος. Οι Γαβαλιάς, Σκυλακάκης και Καββαδίας στρατολόγησαν και τους εκτελεστές του Βενιζέλου και τους έστειλαν στο Παρίσι από τον Μάιο για να προετοιμαστούν. Το πραξικόπημα αυτό δεν έγινε ποτέ. Η δολοφονική όμως απόπειρα δεν σταμάτησε!

Η επιστροφή του Βενιζέλου στην Ελλάδα αναβλήθηκε για λίγες ημέρες αφού χρειάστηκε να νοσηλευτεί σε νοσοκομείο του Παρισιού.

Η είδηση της απόπειρας δολοφονίας του Βενιζέλου έφθασε αρχικά παραποιημένη ως δολοφονία στην Αθήνα, με αποτέλεσμα να οδηγήσει σε μαζική βία εκ μέρους των βενιζελικών (31 Ιουλίου). Ήταν η αρχή των Ιουλιανών . Παρακρατικές ομάδες επιτέθηκαν και κατέστρεψαν γραφεία αντιπολιτευόμενων εφημερίδων («Καθημερινή», «Ριζοσπάστης»), τυπογραφεία, καταστήματα και θέατρα («Κοτοπούλη»), ενώ επιτέθηκαν και λεηλάτησαν σπίτια πολιτικών της αντιπολίτευσης, όπως του πρώην πρωθυπουργού Στέφανου Σκουλούδη.

Έπειτα από την απόπειρα, γαλλικό δικαστήριο καταδίκασε τους 2 επίδοξους δολοφόνους σε πενταετή φυλάκιση, στις 14 Φεβρουαρίου 1921. Συνήγορός τους ήταν ο διάσημος δικηγόρος Μαρό Τζαφερί, που τον ακριβοπλήρωσε ο πρίγκιπας Χριστόφορος. Έπειτα από δυο χρόνια, οι δυο κατάδικοι με επιστολή τους στον Βενιζέλο του ζήτησαν να μεσολαβήσει στην γαλλική κυβέρνηση, για να τους δοθεί χάρη. Ο Βενιζέλος μεσολάβησε, οι δυο κατάδικοι αποφυλακίστηκαν και γύρισαν στην Αθήνα.

Ποια ήταν όμως η εξέλιξη των δύο αυτών ανδρών;

Ο Τσερέπης διορίστηκε διαχειριστής των κτημάτων του πρίγκιπα Χριστόφορου και πέθανε το 1980 σε ηλικία 92 ετών.

Ο Κυριάκης διορίστηκε πρώτος διευθυντής του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας, που εγκαινιάστηκε στις 25 Μαρτίου 1938. Κατά την Κατοχή, διετέλεσε εκφωνητής του χιτλερικού ραδιοφώνου κι άρχιζε κάθε βράδυ τις εκπομπές του με το στερεότυπο:

“Αγαπητοί Έλληνες ακροαταί, η κατά το 1821 ελευθερωθείσα Ελλάς ηγωνίζετο από το 1915 εναντίον της τρομοκρατίας των αγγλογάλλων. Θυμηθείτε τα εγκλήματα των ορδών του Σαράιγ στην Μακεδονία, θυμηθείτε…”

Μετά την Κατοχή διετέλσε νομικός σύμβουλος του Ταμείου Πλινθοποιών Αθηνών και Περιχώρων.

Η επόμενη μέρα 31 Ιουλίου 1920 στιγματίστηκε από την δολοφονία του Ίωνα Δραγούμη. Ήταν ένα ακόμη θλιβερό επακόλουθο του Εθνικού Διχασμού.

ΠΗΓΕΣ:

Θ. Βερέμης-Η. Νικολακόπουλος «Ο Ε. Βενιζέλος και η εποχή του», ΤΑ ΝΕΑ «Ιστορική βιβλιοθήκη».

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος larousse Britannica

ΠΑΤΡΙΣ

Cretalive.gr

istorikathemata.com

Sanshmera.gr

Wikipedia.gr