Κάρλο Κολόντι, o πραγματικός πατέρας του Πινόκιο

Ήταν 24 Νοεμβρίου του 1826 όταν ο Κάρλο Λορεντσίνι,  γνωστός σε όλους με το καλλιτεχνικό του όνομα Κάρλο Κολόντι γεννιέται στην Φλωρεντία. Kαι φυσικά μιλάμε για τον πραγματικό πατέρα του Πινόκιο, αφού είναι ο συγγραφέας της πιο γνωστής περιπέτειας του μικρού και αχαλίνωτου ψεύτη έχει διαβαστεί από εκατομμύρια αναγνώστες σ΄ολόκληρο τον κόσμο.

Έχουν περάσει 194 χρόνια από τότε κι ίσως η βιογραφία του Κάρλο Κολόντι  μας δίνει μια αναφορά στην εποχή και καταλαβαίνουμε το στυλ και τις απόψεις  του για τους Πολέμους της Ιταλικής Ανεξαρτησίας εναντίον της Αυστριακής Αυτοκρατορίας μεταξύ του 1848 και 1860. Ο ίδιος  υπηρέτησε ως εθελοντής με τον στρατό της Τοσκάνης. Το ενεργό του ενδιαφέρον σε πολιτικά θέματα μπορεί να φανεί στα πρώτα έργα του αλλά και στην ίδρυση της σατιρικής εφημερίδας Il Lampione. Αυτή η εφημερίδα λογοκρίθηκε με διαταγή του Μεγάλου Δούκα της Τοσκάνης το 1849, αλλά επανεμφανίστηκε τον Μάιο του 1860.

Ο Λορεντσίνι  ή Κολόντι απέκτησε φήμη το 1856 με το μυθιστόρημά του In vapore και είχε αρχίσει έντονη δραστηριότητα σε άλλες πολιτικές εφημερίδες όπως στην Il Fanfulla. Την ίδια περίοδο προσλήφθηκε από την Επιτροπή Λογοκρισίας για το Θέατρο. Αυτή την περίοδο συνέθεσε διάφορες σατιρικές παραστάσεις και ιστορίες όπως: Macchiette (1880), Occhi e nasi (1881), Storie allegre (1887).

Το 1875, εισάγεται στον τομέα της παιδικής λογοτεχνίας με το Racconti delle fate (παραμύθι ) , μία μετάφραση του γαλλικού παραμυθιού του Σαρλ Περώ. Το 1876 έγραψε το Giannettino (εμπνευσμένο από το Giannetto του Alessandro Luigi Parravicini), το Minuzzolo, και το Il viaggio per l'Italia di Giannettino, μία σειρά που εξερευνά την ιταλική επανένωση μέσω των ειρωνικών στοχασμών του χαρακτήρα Giannettino.

Ο Λορεντσίνι γοητεύτηκε από την ιδέα να χρησιμοποιήσει έναν συμπαθή και αθεόφοβο χαρακτήρα με σκοπό να εκφράσει τις προσωπικές του πεποιθήσεις μέσω της αλληγορίας. Το 1880 ξεκίνησε να γράφει την «Ιστορία μίας μαριονέτας», που ονομάστηκε επίσης «Οι Περιπέτειες του Πινόκιο», που δημοσιευόταν εβδομαδιαία στην πρώτη ιταλική παιδική εφημερίδα Il Giornale dei Bambini. 

Οι περιπέτειες του Πινόκιο  είναι ένα μυθιστόρημα παιδικής, γραμμένο στην Φλωρεντία. Αρχικά, το πρώτο μισό του έργου ήταν μέρος μίας σειράς από το 1881 έως το 1883, και αργότερα ολοκληρώθηκε ως βιβλίο για παιδιά τον Φεβρουάριο του 1883. Πρόκειται για τις άτακτες περιπέτειες του Πινόκιο, μίας ζωντανής μαριονέτας, και τον φτωχό του πατέρα, έναν ξυλογλύπτη ονομαζόμενο Τζεπέτο. Θεωρείται κλασσικό παιδικής λογοτεχνίας και έχει γεννήσει πολλά παράγωγα έργα τέχνης, όπως την ομώνυμη ταινία κινουμένων σχεδίων του Ντίσνεϋ το 1940, καθώς και κοινότυπες ιδέες όπως η μεγάλη μύτη του ψεύτη.

Οι περιπέτειες του Πινόκιο είναι μία ιστορία που περιέχει αρκετά τεχνάσματα παραμυθιών όπως ζωντανές μαριονέτες, γρύλλους που μιλάνε, αγόρια που μεταμορφώνονται σε γαϊδούρια, νεράιδες και άλλα. Όμως ο κόσμος του Πινόκιο δεν είναι ένας παραδοσιακός κόσμος παραμυθιού, καθώς περιέχει στοιχεία σκληρής πραγματικότητας όπως η ανάγκη για τροφή, στέγη και άλλες βασικές πτυχές της καθημερινής ζωής. Είναι γεγονός ότι το σκηνικό της ιστορίας είναι η ρεαλιστική Τοσκάνη (περιοχή της Ιταλίας). Ήταν μία μοναδική, για την εποχή του έργου, συγχώνευση λογοτεχνικών ειδών. Η ιταλική γλώσσα της ιστορίας διανθίζεται με στοιχεία φλωρεντιανής διαλέκτου, όπως το Φλωρεντιανό όνομα του πρωταγωνιστή.

Αρχικά ο Κολόντι δεν είχε πρόθεση την παιδική λογοτεχνία - το τέλος του μυθιστορήματος δεν ήταν αίσιο και αλληγορικά αντιμετώπιζε σοβαρά θέματα. Στην αυθεντική σειριακή εκδοχή, ο Πινόκιο βρίσκει φρικτό θάνατο - κρεμασμένος για τα αναρίθμητα λάθη του στο τέλος του Κεφαλαίου 15 - ενώ ο πατέρας του πεθαίνει αβοήθητος στην φυλακή. Λόγω αιτήματος του εκδότη του, ο Κολόντι πρόσθεσε τα κεφάλαια 16-36, στα οποία η Νεράιδα με τα Γαλάζια Μαλλιά, διασώζει τον Πινόκιο και τελικά τον μεταμορφώνει σε πραγματικό αγόρι, όταν αποκτά μία βαθύτερη επίγνωση του εαυτού του, κάνοντας έτσι την ιστορία κατάλληλη για παιδιά. Στο δεύτερο μισό του βιβλίου, η μητρική φιγούρα της Γαλάζιας Νεράιδας είναι ο κυρίαρχος χαρακτήρας, έναντι της πατρικής φιγούρας του Τζεπέτο στο πρώτο μέρος.

Η παιδική λογοτεχνία ήταν μία νέα ιδέα την εποχή του Κολόντι, μία καινοτομία του 19ου αιώνα. Έτσι, σε περιεχόμενο και τύπο ήταν καινούργιο και σύγχρονο, ανοίγοντας το δρόμο σε πολλούς συγγραφείς του επόμενου αιώνα. Ο Κολόντι,  ήταν αναγνωρισμένος, κατά τη διάρκεια της ζωής του, ως ταλαντούχος συγγραφέας και κοινωνικός σχολιαστής, αλλά η φήμη του άρχισε να μεγαλώνει μετά την μετάφραση του Πινόκιο στα αγγλικά, για πρώτη φορά το 1892, και συγκεκριμένα με την ευρέως αναγνωσμένη έκδοση Everyman’s Library το 1911. Η δημοτικότητα της ιστορίας ενισχύθηκε από τον ισχυρό φιλόσοφο-κριτικό Μπενεντέτο Κρότσε (ιταλικά: Benedetto Croce), ο οποίος θαύμασε πολύ την ιστορία επιμένοντας: «πρέπει να το διαβάσει όποιος θέλει να θεωρεί τον εαυτό του καλλιεργημένο άνθρωπο.»

Ο Πινόκιο η άτακτη μαριονέτα  κερδίζει σοφία μέσω των περιπετειών που τον οδηγούν να γίνει πραγματικός άνθρωπος ως επιβράβευση για τις καλές του πράξεις.

Ο Κάρλο Κολόντι  πέθανε στις 26 Οκτωβρίου 1890 στην Φλωρεντία. Τάφηκε στο «San Miniato al Monte Basilica».

ΠΗΓΕΣ :

Wikipedia.org

Wikipedia.gr

literature.com