Η Μικρασιατική Εκστρατεία είναι σημαδιακή για την σύγχρονη ελληνική ιστορία. Ο Ελληνικός στρατός προχώρησε και μέχρι και 100 χλμ. έξω από την Άγκυρα. Εκεί, τον Αύγουστο του 1921, ο Μουσταφά Κεμάλ με τον στρατό του υπερασπίστηκε την πρωτεύουσα, πλέον, όχι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά της Τούρκικης Δημοκρατίας. Μετά από σκληρή μάχη με πολλούς νεκρούς, οι Έλληνες οπισθοχώρησαν. Τα ελληνικά τμήματα καθηλώθηκαν στις όχθες του Σαγγάριου ποταμού και ένα χρόνο αργότερα εκδηλώθηκε μεγάλη τουρκική αντεπίθεση (Αύγουστος 1922). Μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες, ο Ελληνικός στρατός είχε μόνο την Σμύρνη υπό τον έλεγχό του.
Στα τέλη Αυγούστου του 1922 ο Κεμάλ εξαπέλυσε τη μεγάλη αντεπίθεση και τα Ελληνικά στρατεύματα υποχρεώθηκαν είτε σε ομαδική παράδοση και αιχμαλωσία, είτε σε άτακτη υποχώρηση προς τη θάλασσα και τη σωτηρία.
Εικόνα αποσύνθεσης παρουσίαζε ο ελληνικός στρατός όταν στις 26/8/1922 ο Κεμάλ τηλεγραφούσε από το Εσκί Σεχίρ στην κυβέρνηση του και στην Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας: «Ή επίθεση άρχισε στις 4 μ.μ σέ όλο τό μέτωπο. Ό Θεός βοηθός». Τήν γενική επίθεση την διεύθυνε ό ίδιος ό Κεμάλ. “Αρχισε μέ κύρια κατεύθυνση τό Άφιόν Καραχισάρ και γρήγορα εξελίχθηκε σέ μιά ραγδαία προέλαση τού τουρκικού στρατού προς τή Σμύρνη. Ή υποχώρηση του ελληνικού στρατού στό Τουλού Μπουνάρ υπήρξε ή αρχή τής γενικής κατάρρευσης τού μετώπου.
Ένας απλός Έλληνας αξιωματικός, ο Ιωάννης Σιμιτόπουλος, μάς δίνει στ΄ απομνημονεύματα του την πάρα κάτω εικόνα τής ελληνικής υποχώρησης:
«Όλοι οι γύρω μας κάμποι, τα υψώματα, αι χαράδραι. είναι γεμάτα άπό φάλαγγας πεζικού, πυροβολικού, μηχανικού, αυτοκινήτων και άλλων πολλών σχηματισμών. Όλαι αύται αι φάλαγγες υποχωρούν ατάκτως πρός Σμύρνην. Εις κάποιαν στιγμήν ήλθεν ό Στρατηγός τής XII Μεραρχίας και συνωμίλησεν με τον Συνταγματάρχην μας έπί πέντε λεπτά περίπου και κατόπιν ανεχώρησε. Ολοι οι αξιωματικοί κατά την διάρκειαν τής ολιγόλεπτου συνομιλίας τού Στρατηγού μετά τού Συνταγματάρχου ευρισκόμεθα εις άδημονιαν νά μάθωμεν τι διαμείβεται μεταξύ των. Μετά τήν άναχώρησιν τού Στρατηγού, μάς πλησιάζει αυτός ό πραγματικός ήρωας Συνταγματάρχης και μάς λέει έπί λέξει: “Κύριοι συνάδελφοι (καί οι οφθαλμοί του έπλημμύρισαν άπό δάκρυα). Κοιτάξετε δεξιά καί αριστερά καί παρατηρήσατε τας φάλαγγας τού στρατού μας πώς φεύγουν πανικόβλητοι καί εγκαταλείπουν τα μέρη αυτά τά οποία μέ τόσον αίμα έχουν ποτίσει. Και τα εγκαταλείπουν σχεδόν αμαχητί». Σέ συνέχεια ό Ί. Σιμιτόπουλος μάς λέει ότι «τό σχέδιον τού Κεμάλ ήτο στρατηγικώτατον, ή δέ βλακεία τον Έπιτελείον του Στρατού μας χαρακτιριστικωτάτη”.
Η διάλυση τού ελληνικού στρατού μέσα σε λίγες μέρες ήταν ή λογική συνέπεια μιας κουραστικής περιπέτειας τριών και πάνω χρόνων,περιπέτειας πού όλοι ήξεραν πολύ καλά ότι δεν είχε σχέση με τα πραγματικά εθνικά συμφέροντα των Ελλήνων.
Ο στρατός του Ατατούρκ έφτασε στην Σμύρνη, την οποία και κατέλαβε. Μπαίνοντας στην πόλη ο τουρκικός στρατός κατακρεούργησε εκατοντάδες χιλιάδες Ελλήνων Μικρασιατών, άνδρες, γυναίκες και δεν χαρίστηκαν ούτε στα παιδιά. Δεν ήταν...συνωστισμός, ήταν σφαγή!
Οι ελληνικές και αρμενικές συνοικίες της Σμύρνης παραδόθηκαν στις φλόγες, ενώ οι κάτοικοί τους αναζητούσαν απεγνωσμένα τρόπο διαφυγής προς το Αιγαίο, κάτω από τα αδιάφορα (πλην ελαχίστων εξαιρέσεων) βλέμματα των πληρωμάτων των συμμαχικών πλοίων τα οποία τηρούσαν στάση αυστηρής ουδετερότητας (όπως είχαν διαταχθεί) μπροστά στη σφαγή, ενώ καταγράφηκαν και περιπτώσεις όπου οι άνδρες των πληρωμάτων ράβδιζαν τα χέρια των ικετεύοντων χριστιανών που προσπαθούσαν να ανεβούν στα καταστρώματα για να σωθούν.
Η αρνητική έκβαση της μικρασιαστικής εκστρατείας οδήγησε στη μεγάλη καταστροφή, την απώλεια εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπινων ζωών και την προσφυγοποίηση 1,5 εκατομμυρίου άλλων.
Στις 4 Σεπτεμβρίου 1922 έφυγαν και τα τελευταία στρατεύματα της Ελλάδας από την Αρτάκη.
Wikipedia.gr
Cretalive.gr
Ψυρούκης
