Τα απογεύματα παίρνουμε τις χειρότερες αποφάσεις

Πρόκειται να πάρετε μια σημαντική απόφαση το απόγευμα; Αφήστε καλύτερα! Αναβάλλετέ την για το πρωί. Ή για την επόμενη εβδομάδα. Στο ευπώλητο στις ΗΠΑ και άλλες χώρες βιβλίο «Τα επιστημονικά μυστικά του σωστού timing» («The Scientific Secrets of Perfect Timing») ο Ντάνιελ Πινκ, συγγραφέας, δημοσιογράφος και (κάποτε) επικεφαλής λογογράφος του αμερικανού αντιπροέδρου Αλ Γκορ, αναφέρεται στην «κρυμμένη αρχιτεκτονική» της καθημερινότητάς μας.

Περισσότερες από 700 επιστημονικές διαπιστώσεις περιλαμβάνει το βιβλίο, το οποίο βασίζεται στην έρευνα δύο κοινωνιολόγων-ερευνητών του αμερικανικού Πανεπιστημίου Κορνέλ, του Μάικλ Μέισι και του Σκοτ Γκόλντερ. Οι δύο επιστήμονες έθεσαν στο μικροσκόπιο περί τα 500 εκατομμύρια γραπτά μηνύματα εκατομμυρίων ανθρώπων για να μελετήσουν το συναισθηματικό περιεχόμενό τους.

Το γενικό συμπέρασμα είναι μεν διασκεδαστικό, αλλά έχει και τη χρησιμότητά του. Διότι οι Μέισι και Γκόλντερ διαπίστωσαν ότι το πρωί τα μηνύματα είναι αισιόδοξα. Οσο περνά η μέρα, ωστόσο, οι άνθρωποι γίνονται πιο επιφυλακτικοί, για να φθάσουν να γίνουν μέχρι και… ηττοπαθείς όταν φθάσει το απόγευμα. Στο τέλος της μέρας, ωστόσο, το ηθικό τους αποκαθίσταται αρκετά και ξαναβλέπουν με θετικό βλέμμα τη ζωή.

Ζήτημα σωστής στιγμής

Το εντυπωσιακό είναι ότι η περιγραφείσα τάση (αισιόδοξοι το πρωί, αποκαρδιωμένοι το απόγευμα, ξανά αισιόδοξοι το βράδυ) καταγράφεται σε όλους τους ανθρώπους σε κάθε γωνιά της Γης, ανεξάρτητα από την ηλικία τους, το χρώμα του δέρματός τους, το κοινωνικό τους status. Για την ακρίβεια, τα πάντα είναι ζήτημα της σωστής στιγμής (καλού timing, δηλαδή).

Η έρευνα των δύο κοινωνιολόγων αποτελεί ουσιαστικά μια σύνθεση των πλέον πρόσφατων ερευνών που έχουν γίνει στους χώρους της ψυχολογίας, της βιολογίας και των νευροεπιστημών. «Ακόμα και όσοι επιδεικνύουν απόλυτα επαγγελματική συμπεριφορά στον κύκλο των δραστηριοτήτων τους, ακόμα και οι πιο εκλεπτυσμένοι οικονομικοί παράγοντες για παράδειγμα, επηρεάζονται κατά την άσκηση των καθηκόντων τους από τους ρυθμούς της μέρας ως προς τη διάθεσή τους» διαπιστώνει ο συγγραφέας του βιβλίου Ντάνιελ Πινκ.

Αυτή η μεταβολή της διάθεσης δεν περιορίζεται, βέβαια, μόνο στον χώρο των επιχειρήσεων. Η έρευνα έδειξε ότι οι δικαστές επιβάλλουν πιο αυστηρές ποινές το απόγευμα. Στην ιατρική, επίσης, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Ντιουκ παρατήρησαν ότι οι μετεγχειρητικές επιπλοκές είναι συχνότερες από τις 3 έως τις 4 το απόγευμα. Στις 9 το πρωί η πιθανότητα να προκύψει μια επιπλοκή είναι 1%, ενώ στις 4 το απόγευμα το ποσοστό εκτινάσσεται στο 4%.

Και στα σχολεία, όμως, αν τα διαλείμματα γίνονται την κατάλληλη ώρα, το  αποτέλεσμα στις επιδόσεις των μαθητών στο τέλος της χρονιάς ισοδυναμεί με τρεις εβδομάδες επιπλέον διδασκαλία! Κάτι ανάλογο ισχύει και με τα διαλείμματα στους χώρους εργασίας. Διότι η φλυαρία με κάποιον φίλο στο σωστό timing επαναφορτίζει θεαματικά τις «μπαταρίες» μικρών και μεγάλων.

Οσο για το ποια ώρα της ημέρας τα παιδιά έχουν μεγαλύτερη αντίληψη, δεν τίθεται ζήτημα. Ακόμα και τα ινδικά χοιρίδια που χρησιμοποιούν ως πειραματόζωα οι ερευνητές, αποστηθίζουν καλύτερα το πρωί. Το μεσημέρι αφού γευματίσουν, αποσυντονίζονται. Μήπως εν τέλει οι ερευνητές παρέλειψαν να συνυπολογίσουν στην έρευνά τους τον παράγοντα «σιέστα» και τις επιπτώσεις που αυτός μπορεί να έχει στην αποφυγή λήψης ατυχών αποφάσεων και εν γένει στην αντιμετώπιση της μεταμεσημεριανής δυσθυμίας;