Οι Νεάντερταλ πιθανώς ήταν οι πρώτοι που παρασκεύασαν κόλλα

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Tübingen και το Κρατικό Μουσείο Προϊστορίας στη Γερμανία και το Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου στη Γαλλία πραγματοποίησαν πρόσφατα μια σύνθετη χημική ανάλυση σε αντικείμενα των Νεάντερταλ που είχαν κατασκευαστεί με πίσσα σημύδας, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι ο τρόπος εξαγωγής της δεν ήταν τυχαίος.

Η πίσσα σημύδας είναι μια ουσία που προέρχεται από την ξηρή απόσταξη του φλοιού της σημύδας. Είναι ένα σκούρο λιπαρό υγρό που χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα για τις διάφορες συγκολλητικές, υδατοαπωθητικές, ακόμη και αντιμικροβιακές ιδιότητές του. Ορισμένοι από τους πρώτους πρώτους ανθρώπους που έζησαν στην Ευρώπη τη χρησιμοποιούσαν σαν κόλλα για να συνδέουν μέρη των εργαλείων τους.

Το υλικό μπορεί να εξαχθεί από το φλοιό σημύδας με τη χρήση θερμότητας, αλλά οι επιστήμονες διαφωνούν σχετικά με το αν οι Νεάντερταλ παρήγαγαν σκόπιμα την πίσσα ή αν ήταν ένα τυχαίο γεγονός. Άλλοι πιστεύουν ότι οι Νεάντερταλ παρασκεύασαν αυτό το υλικό σε έναν υπόγειο φούρνο.

Ένα από τα χαρακτηριστικά της ανθρώπινης νοημοσύνης είναι η ικανότητα να συνθέτει ουσιών και υλικά που δεν βρίσκονται στη φύση. Η χρήση εργαλείων αποτελούσε κάποτε μέρος αυτής της θεωρίας, αλλά από τότε που ανακαλύφθηκαν αρκετά ζώα που τροποποιούν και χειρίζονται υλικά για να τα χρησιμοποιήσουν ως εργαλεία, το συγκεκριμένο κριτήριο δεν χρησιμοποιείται τόσο πολύ.

Με βάση την ανάλυση δύο κομματιών πίσσας σημύδας που βρέθηκαν σε αρχαιολογικό χώρο στη Γερμανία, η τελευταία αυτή μελέτη υποστηρίζει ότι «η πίσσα σημύδας μπορεί να τεκμηριώνει την προηγμένη τεχνολογία, τον μελλοντικό σχεδιασμό και την πολιτιστική ικανότητα των Νεάντερταλ».

Η ανάλυση της χημείας των αντικειμένων υποδηλώνει ότι οι Νεάντερταλ χρησιμοποίησαν μια σταδιακή διαδικασία υπόγειας θέρμανσης περιορισμένης σε οξυγόνο απόσταξης για την εξαγωγή της συνθετικής κόλλας. Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η πίσσα των Νεάντερταλ δεν είναι το τυχαίο αποτέλεσμα ακούσιων διεργασιών σε υπαίθριες φωτιές, αλλά μια πολύπλοκη υπόγεια τεχνική που έπρεπε να σχεδιάσουν προσεκτικά.

Μια τόσο πολύπλοκη διαδικασία θα απαιτούσε μια συγκεκριμένη συνταγή που θα έπρεπε να ακολουθηθεί με ακρίβεια. Οι ερευνητές λένε ότι η πρακτική αυτή πιθανότατα επινοήθηκε μέσω δοκιμής και λάθους, με σταδιακές βελτιώσεις που αθροίζονταν με την πάροδο του χρόνου.

Αν οι Νεάντερταλ όντως έφτιαχναν πίσσα πριν από 200.000 χρόνια, αυτό καταρρίπτει τη θεωρία πως οι Homo sapiens έφτιαχναν πίσσα πριν από 100.000 χρόνια.

«Αυτό που δείχνουμε εδώ για πρώτη φορά είναι ότι οι Νεάντερταλ επινόησαν και τελειοποίησαν μια μετασχηματιστική τεχνική, πιθανότατα ανεξάρτητα από την επίδραση των Homo sapiens», έγραψαν οι ερευνητές.

Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Archaeological and Anthropological Sciences».