Η παλαιότερη ταχεία έκρηξη ραδιοκυμάτων ανοίγει τον δρόμο για τη μέτρηση της μάζας του Σύμπαντος

Η παλαιότερη και πιο μακρινή ταχεία έκρηξη ραδιοκυμάτων (FRB) εντοπίστηκε από μία διεθνή ομάδα επιστημόνων σε έναν γαλαξία τόσο μακρινό που το φως του χρειάστηκε οκτώ δισεκατομμύρια χρόνια για να φτάσει σε εμάς. Η έρευνα δημοσιεύεται στο περιοδικό «Science».

Επιπλέον, αυτή η έκρηξη, που ονομάστηκε FRB 20220610A, είναι από τις πιο ενεργητικές που έχουν παρατηρηθεί ποτέ, καθώς σε ένα μικρό κλάσμα του δευτερολέπτου απελευθέρωσε το ισοδύναμο της συνολικής εκπομπής του Ήλιου για 30 χρόνια. Η πηγή της έκρηξης εντοπίστηκε από το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT) του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου (ESO) και διαπιστώθηκε ότι πρόκειται για μία ομάδα δύο ή τριών γαλαξιών που συγχωνεύονται.

Οι ταχείες εκρήξεις ραδιοκυμάτων, φευγαλέες εκρήξεις ενέργειας που είναι φωτεινότερες από ολόκληρους γαλαξίες, μπορούν να εκπέμψουν τόση ενέργεια σε χιλιοστά του δευτερολέπτου όση εκπέμπει ο Ήλιος σε λίγες ημέρες. Μέχρι σήμερα έχουν εντοπιστεί περίπου 50 τέτοιες εκρήξεις.

Μπορεί ακόμα να μην είναι γνωστό τι προκαλεί αυτές τις τεράστιες εκρήξεις ενέργειας, ωστόσο η ανακάλυψη προσφέρει νέες πληροφορίες για το μακρινό σύμπαν. Επιβεβαιώνεται, επίσης, ότι οι FRB μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μέτρηση της «χαμένης» ύλης μεταξύ των γαλαξιών και να παρέχουν έναν νέο τρόπο για την εκτίμηση της μάζας του Σύμπαντος. Οι τρέχουσες μέθοδοι εκτίμησης της μάζας του Σύμπαντος δίνουν αντικρουόμενες απαντήσεις.

«Αν μετρήσουμε την ποσότητα της κανονικής ύλης στο Σύμπαν -τα άτομα από τα οποία είμαστε όλοι φτιαγμένοι- διαπιστώνουμε ότι λείπει περισσότερο από το μισό από αυτό που θα έπρεπε να υπάρχει σήμερα. Πιστεύουμε ότι η ύλη που λείπει κρύβεται στον χώρο μεταξύ των γαλαξιών, αλλά μπορεί να είναι τόσο θερμή και διάχυτη που είναι αδύνατον να τη δούμε με τις συνήθεις τεχνικές», εξηγεί ο καθηγητής στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Swinburne της Αυστραλίας, Ράιαν Σάνον, ένας από τους διευθυντές της μελέτης. «Οι ταχείες εκρήξεις ραδιοκυμάτων ανιχνεύουν αυτό το ιονισμένο υλικό», προσθέτει ο ίδιος.

Φωτογραφία: ESO/M.Kornmesser