Hellas Sat 5: Ο πρώτος δορυφόρος στον κόσμο με οπτικές τηλεπικοινωνίες laser μεγάλων ταχυτήτων

Βρισκόμαστε στο 2028 και δύο σημεία πάνω στη Γη με απόσταση χιλιάδες χιλιόμετρα ανάμεσα, πρέπει να "μιλήσουν" μεταξύ τους. Εκείνη τη στιγμή ένας δορυφόρος στα 36.000 χιλιόμετρα μακριά από την επιφάνεια στις 39° ανατολικά στον ουρανό λαμβάνει εντολή από Έλληνες και Κύπριους χειριστές.

Ένα σύστημα με ακτίνες laser θα ανταποκριθεί και θα μεταφέρει ένα τεράστιο πακέτο δεδομένων με ασφάλεια και υψηλή ταχύτητα. Η επικοινωνία αυτή με laser θα γράψει και τεχνολογική ιστορία αφού το Οπτικό Φορτίο Συστημάτων Επικοινωνίας που θα έχει πάνω του ο δορυφόρος Hellas Sat 5 θα επιτρέψει τη νέα εποχή τηλεπικοινωνιών να ξεκινήσει. Για πρώτη φορά στην ιστορία της λειτουργίας τηλεπικοινωνιακών δορυφόρων το σύστημα laser θα μεταφέρει σε ελάχιστο χρόνο τα ογκώδη πακέτα δεδομένων...

- Όχι, δεν πρόκειται για σκηνές από ταινία επιστημονικής φαντασίας, αλλά για τον νέο δορυφόρο που θα βρίσκεται στο ελληνικό "διαστημικό οικόπεδο" της Ελλάδας στον ουρανό...

«Ο Hellas Sat 5 είναι το πρώτο επιχειρησιακό project που ασχολείται με laser που διέρχεται μέσα από την ατμόσφαιρα. Έχει είκοσι χρόνια που εξελίσσουμε laser για επικοινωνία και έχουν υπάρξει πολλές αλλαγές από τότε που αρχίσαμε να ασχολούμαστε με την επικοινωνία με laser στο διάστημα. Είναι όμως πρόσφατα που έχουμε βελτιώσεις σε εφαρμογές στο έδαφος που επιτρέπουν αυτή την ιστορική στιγμή. Έχουμε βελτιώσει τις χωρητικότητες με τις οποίες αυξήσαμε τους όγκους μετάδοσης δεδομένων στο έδαφος, βελτιώθηκε και ο εξοπλισμός, εξοπλισμός που με παρόμοιο τρόπο θα χρησιμοποιήσουμε ώστε να φτάσουμε αυτές της υψηλές ταχύτητες», εξήγησε o Γάλλος ειδικός στην τεχνολογία οπτικής επικοινωνίας αιχμής, Cyrille Laborde, επιστήμονας Quantum Communications and Optical Communications Capture.

Ελληνογαλλική τεχνολογική συνεργασία

Με την τελετή υπογραφής του Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ της Hellas Sat και της ευρωπαϊκής Thales Alenia Space France για την εγκατάσταση οπτικών τηλεπικοινωνιών laser μεγάλων ταχυτήτων στον δορυφόρο Hellas Sat 5, το σενάριο άρχισε να υλοποιείται. Η προεργασία ξεκίνησε πριν μερικά χρόνια αφού Έλληνες, Κύπριοι και Ευρωπαίοι όρισαν «...ήδη τα επόμενα βήματα για το Optical Communications Payload του δορυφόρου, το φορτίο οπτικών τηλεπικοινωνιών που πρέπει να τοποθετηθεί και να φιλοξενηθεί στο νέο Hellas Sat 5» όπως εξήγησε μιλώντας για το ίδιο πρότζεκτ η κα Lucie Metenier, Sales Manager για την Ευρώπη και τη Βόρειο Αμερική στον τομέα των τηλεπικοινωνιών της Thales Alenia Space.

Εξήγησε μάλιστα πως είναι μία ευρεία συνεργασία που βασίζεται και στη συμμετοχή της Γαλλικής Διαστημικής Υπηρεσίας, της CNES αλλά και σε εργασία της ESA, που είναι η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία, μία πολύ σημαντική συνεργασία με επιστήμονες από την Ιταλία, την Ελβετία, και άλλες χώρες της Ευρώπης .«Μιλάμε για 100 Gigabit ανά λεπτό κάτι που είναι εξαιρετικά καλό για αυτήν την εμπορική χρήση. Με την Hellas Sat είμαστε κάτι παραπάνω από συνεργάτες εδώ και πολλά χρόνια και εδώ και καιρό έχουν δείξει ενδιαφέρον για νέες τεχνολογίες που αφορούν το μέλλον των δορυφόρων, για τις οπτικές τηλεπικοινωνίες που είναι το επόμενο βήμα όταν τη συγκρίνουμε με τις ράδιο συχνότητες. Έτσι λοιπόν επενδύουμε σε αυτή την καινούργια τεχνολογία», ανέφερε το στέλεχος της αεροδιαστημικής βιομηχανίας της Ευρώπης.

Αλμα τεχνολογίας μετά από δεκαετίες

Για να φτάσει να είναι ο συγκεκριμένος δορυφόρος ο πρώτος στον κόσμο με εμπορική δορυφορική χρήση laser χρειάστηκε επιμονή και υπομονή. «Οι οπτικές επικοινωνίας δεν παρεμβάλλονται, είναι ασφαλείς, είναι ταχύτατες. Από το συγκεκριμένο δορυφόρο θα έχουμε δέκα δέσμες laser των 100 Gigabit η κάθε μία. Θα έχουμε δηλαδή, συνολικά ένα terabit όγκο ανταλλαγής πληροφοριών στο διάστημα. Είναι μία γέφυρα πληροφοριών ο νέος δορυφόρος μας, ο επόμενος στο Διάστημα, ταχύτητας ενός terabit, ταχύτητα οπτικής ίνας.

Συνεπώς ωρίμασε τώρα η τεχνολογία και εφόσον ωρίμασε, είπαμε ότι πρέπει να ξεκινήσουμε τον Hellas Sat 5. Περιμέναμε να είναι ώριμες οι τεχνολογίες για να είμαστε πρώτοι...» εξήγησε ο κ. Χριστόδουλος Πρωτοπαπάς, Διευθύνων Σύμβουλος της Hellas Sat, ερωτηθείς για το πως έγινε εφικτό η Ελλάδα και η Κύπρος να συνεργαστούν πρώτες με τη Γαλλία, ώστε να έχει οπτικές τηλεπικοινωνίες laser μεγάλων ταχυτήτων ο Hellas Sat 5.

Είχε προηγηθεί πολύχρονη έρευνα. «Ξεκινήσαμε από το 2018 επαφές με τους κατασκευαστές στην Ευρώπη, στην Αμερική, ακόμα και στη Αργεντινή είχαμε πάει, αλλά και στη Σιγκαπούρη... Είδαμε όλες τις λύσεις και βρήκαμε ότι πλέον έχει ωριμάσει η τεχνολογία και έχει φτάσει ο καιρός για να μπορούμε να έχουμε στη Γεωστατική τροχιά - είναι απόσταση 36.000 χιλιομέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας - οπτικές τηλεπικοινωνίες laser. Οπωσδήποτε ήταν πολύ πιο δύσκολες οι τηλεπικοινωνίας με laser εκεί, παρά σε πιο χαμηλή τροχιά που είναι στα 300 χιλιόμετρα ύψος από τη Γη...» ανέφερε.

Μεγαλύτερη παγκόσμια ανάγκη ασφάλειας

Ωρίμασε ταυτόχρονα και η τεχνολογία ως προς τον όγκο του laser πάνω στο δορυφόρο και «ως προς το βάρος για να μπορεί να φιλοξενηθεί σε στους υφιστάμενους δορυφόρους με την απαραίτηρη ισχύ» τόνισε ο κ. Χριστόδουλος Πρωτοπαπάς. Το τεχνολογικό άλμα με αυτόν τον δορυφόρο φέρνει άλμα στην ταχύτητα αλλά και στην ασφάλεια αφού για πρώτη φορά στο Διάστημα θα υπάρχει μια εφεδρική τεχνολογία δορυφορικών τηλεπικοινωνιών.

«Η κύρια διαφορά ανάμεσα σε αυτό το δορυφορικό φορτίο και σε εκείνα που κάναμε στο παρελθόν είναι η χρήση φωτός αντί για μικροκύματα για την μεταφορά της πληροφορίας και το laser έχει πολύ μεγαλύτερη δυνατότητα να μεταφέρει πληροφορίες από τα μικροκύματα. Μας δίνει τη ευκαιρία να έχουμε πολύ μεγάλα data rates συγκριτικά με ότι είχε γίνει πριν. Έχουμε και την κατευθυντικότητα - θέλεις να έχεις τους συνεργάτες σου σε άμεση θέα ώστε κανείς άλλος να μην μπορεί να "δει" τις πληροφορίες σου για ασφάλεια - ενώ επιπλέον χρησιμοποιούμε τα laser για να διανείμουμε και κβαντικά κλειδιά (quantum keys). "Χτίζουμε" μέσα στους δορυφόρους κβαντικά κλειδιά και χρησιμοποιούμε laser για να μεταφέρουμε στους χρήστες. Τα κβαντικά κλειδιά μπορούν να εξασφαλίζουν πως δύο άνθρωποι θα επικοινωνούν με ασφάλεια αφού από τη φύση τους είναι απρόβλεπτα. Είναι... άσπαστα!», τόνισε ο κ.Laborde.

H χρήση laser μαζί με τα κβαντικά κλειδιά είναι η επιπλέον επανάσταση του σχεδίου. «Γνωρίζοντας και τις γεωπολιτικές συνθήκες που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην περιοχή μας στην περίπτωση που θα υπάρξει οποιαδήποτε διακοπή επικοινωνιακή σύνδεσης της Ελλάδος με οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου - που μπορεί να το δει να το δει κάποιος από τις 39° - μπορούμε να να αποκαταστήσουμε αυτές τις τηλεπικοινωνίες με το να στρέψουμε αυτές τις ακτίνες laser, τη μία στην Ελλάδα και την άλλη από κει που θέλουμε να επικοινωνήσει η Ελλάδα με ταχύτητα επικοινωνίας ενός terabit τηλεπικοινωνιών» εξήγησε ο κ. Πρωτοπαπάς.

Από την πλευρά του ο κ. Laborde περιέγραψε και πως μια άλλη επιλογή θα μπορεί να είναι η ενδεχόμενη σύνδεση του Hellas Sat 5 μέσω laser με μελλοντικό δορυφόρο Χαμηλής Τροχιάς (LEO), να υπάρξουν έτσι δηλαδή δίκτυα στον ουρανό. «Εκτιμώ πως η Hellas Sat θα μπορεί ενδεχομένως να συνεργαστεί και με κάποιον άλλον operator και να μοιράζεται τις δράσεις διαμεταγωγής δεδομένων. Ότι δηλαδή γίνεται σήμερα στο έδαφος αφού όταν έχουμε ανταλλαγή δεδομένων οι πάροχοι ίντερνετ συνεργάζονται και τα δεδομένα μας περνούν ανάμεσα, σε διαφορετικούς παρόχους...» εξήγησε ο Γάλλος ειδικός.

Με την ιστορική συμφωνία το πλάνο εκτόξευσης του νέου, με τεχνολογία laser επικοινωνίας Hellas Sat 5 έχει οριστεί στα τέλη του 2027 έως και τις αρχές του 2028 σύμφωνα με τον κ. Πρωτοπαπά και την κα. Metenier.