Είκοσι εξωπλανήτες ψάχνουν… νονό

«Οταν τους διδάσκουμε για την απεραντοσύνη του Διαστήματος και τις δοκιμασίες που περνούν οι αστροναύτες για να επιλεγούν σε κάποια αποστολή, τα παιδιά γοητεύονται. Ολοι αστροναύτες θέλουν να γίνουν!», λέει στην «Καθημερινή» η Αθηνά Πριμικίρη, δασκάλα στο Δημοτικό Σχολείο Καπανδριτίου. Αλλωστε, αλήθεια, ποιος όταν ήταν μικρός δεν ενθουσιάστηκε κάποια στιγμή με την ιδέα να γίνει αστροναύτης; Το ανεξερεύνητο του σύμπαντος αποτελεί έναν βιωματικό τρόπο ανακάλυψης της γνώσης. «Γνωρίζοντας το ηλιακό σύστημα, τα παιδιά μαθαίνουν να ανακαλύπτουν, να θέτουν ερωτήματα για τον κόσμο μέσα στον οποίο ζούμε. Με τον τρόπο αυτό μαθαίνουν να μαθαίνουν», προσθέτει στην «Κ» ο Θανάσης Παπαϊωάννου, ερευνητής Ηλιοφυσικής και Κοσμικής Ακτινοβολίας στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Πόσο μάλλον όταν αυτό γίνεται μέσα από ένα παιχνίδι, όπως όταν μαθητές δημοτικών σχολείων καλούνται να γίνουν νονοί για έναν εξωπλανήτη και το αστέρι γύρω από το οποίο περιστρέφεται.

Συγκεκριμένα, η Διεθνής Αστρονομική Ενωση (IAU) έχει καλέσει σε ονοματοδοσία 20 εξωπλανητών, δηλαδή πλανητών άλλων ηλιακών συστημάτων, που ανακαλύφθηκαν σχετικά πρόσφατα και που θα παρατηρηθούν από το James Webb Space Telescope (JWST). Στην πρόσκληση ανταποκρίθηκαν 26 ελληνικά σχολεία, προτείνοντας δύο ονόματα, ένα για τον εξωπλανήτη που θα έχουμε επιλέξει και έναν για το άστρο του (τον αντίστοιχο ήλιο). Την Κυριακή στις 10 το πρωί στην Ιωνίδειο σχολή στον Πειραιά θα γίνει η επιλογή τριών ονομάτων που θα προωθηθούν στην IAU για την τελική επιλογή. Στην εκδήλωση θα συμμετάσχουν μαθητές, εκπαιδευτικοί, επιστήμονες, φορείς αλλά και οποιοσδήποτε άλλος ενδιαφέρεται.

Συνήθως οι περισσότερες επιλογές ονομάτων αστεριών είναι από τη μυθολογία, ωστόσο κάποια σχολεία επέλεξαν τη λογοτεχνία. «Τα ονόματα που επιλέξαμε σχετίζονται με τον Ερωτόκριτο. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που έχει καταβολές στη δυτική λογοτεχνία και μάλιστα βασίζεται σε ένα γαλλικό μυθιστόρημα. Επίσης είναι το πρώτο βιβλίο σε κρητική διάλεκτο, το οποίο εκδόθηκε εκτός Ελλάδας, στη Βενετία το 1713», παρατήρησε μιλώντας στην «Κ» ο Γιώργος Κόλλιας, δάσκαλος στο 47ο Δημοτικό Σχολείο Πάτρας. «Ξεφύγαμε από τη μυθολογία και επιλέξαμε ονόματα από την ιατρική, για να καταδείξουμε την αξία της», προσθέτει η κ. Πριμικίρη, αποκαλύπτοντας ότι το σχολείο της έχει προτείνει τα ονόματα Σφύρα και Ακμων, που είναι τα ακουστικά οστάρια. Οπως λέει η ίδια, η επιλογή αυτή δίνει τη δυνατότητα να επιλεγούν και άλλα ονόματα από την ίδια οικογένεια οστών, στην περίπτωση που ανακαλυφθεί και κάτι άλλο στον αστερισμό του Οφιούχου.

Σύμφωνα με τον κ. Παπαϊωάννου, υπάρχουν περίπου 6.000 επιβεβαιωμένοι εξωπλανήτες και ονοματισμένοι –όχι με κωδικό που αποτελείται από γράμματα και αριθμούς– 283.

«Η παρατήρηση και η περιέργεια, όπως χαρακτηριστικά συμβαίνει με το Διάστημα, είναι η βάση της επιστήμης και της εξέλιξης των ιδεών. Η γοητεία του Διαστήματος και του αγνώστου μάς κινητοποιεί όλους», λέει ο ίδιος. Η επαφή των μαθητών με το Διάστημα γίνεται στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση μέσω του μαθήματος της Φυσικής. Ωστόσο, η εκμάθηση των αστεριών μπορεί να γίνει και μέσω της παιδικής λογοτεχνίας. Μάλιστα, όπως τονίζει ο κ. Κόλλιας, «πολλά παιδιά με αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας έχουν ιδιαίτερες κλίσεις και τους απασχολεί ιδιαίτερα το Διάστημα. Εγώ αξιοποιώ τον κόσμο των αστεριών και του Διαστήματος για να ανοίξω τους ορίζοντες των μαθητών».