Αυξάνεται ραγδαία η «διαστημική ρύπανση»

Η καταστροφή ενός παροπλισμένου δορυφόρου από ρωσικό πύραυλο, κατά τη διάρκεια δοκιμής, την περασμένη εβδομάδα, αποδεικνύει έμπρακτα πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα που δημιουργούν τα «διαστημικά σκουπίδια» σε μια περίοδο που οι προσπάθειες εμπορικής εκμετάλλευσης του τελευταίου συνόρου αυξάνονται. Μόνο η Boeing και η SpaceX έχουν προγραμματίσει την εκτόξευση 65.000 εμπορικών διαστημοπλοίων τα επόμενα χρόνια.

Αποτέλεσμα της ρωσικής δοκιμής ήταν ο κατακερματισμός του παλαιού δορυφόρου σε περισσότερα από 1.500 θραύσματα. Eτσι δημιουργήθηκε πυκνή ζώνη «διαστημικών καταλοίπων», που κινούνται γύρω από τον πλανήτη μας με ταχύτητα 27.300 χιλιομέτρων ανά ώρα. Η «εκρηκτική» εξέλιξη που προκάλεσε η Ρωσία ανάγκασε το επίγειο κέντρο ελέγχου του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού να αφυπνίσει το πλήρωμά του, προκειμένου να θωρακίσει το διαστημικό εργαστήριο. Επίσης ζητήθηκε από τους αστροναύτες να παραμείνουν στην άτρακτο διαφυγής, έτοιμοι για παν ενδεχόμενο.

Το πρόβλημα της «διαστημικής ρύπανσης» δεν είναι καινούργιο. Αντιθέτως, η κατάσταση ήταν ήδη βεβαρημένη, καθώς παλαιοί δορυφόροι, τμήματα προωθητικών πυραύλων και «κατάλοιπα» οπλικών δοκιμών σωρεύονταν επί δεκαετίες στο Διάστημα.

Ηδη, σε χαμηλή τροχιά γύρω από τη Γη, δηλαδή στο υψόμετρο όπου τοποθετούνται οι τηλεπικοινωνιακοί και άλλοι δορυφόροι, τα θραύσματα που παράγουν οι διαδοχικές συγκρούσεις των ογκωδέστερων διαστημικών σκουπιδιών δεν μπορούν να απομακρυνθούν από τις φυσικές ατμοσφαιρικές δυνάμεις. Μία μόλις εβδομάδα πριν από τη ρωσική δοκιμή, η NASA αναγκάστηκε να μετακινήσει τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ώστε να μην είναι τόσο ευάλωτος σε προσκρούσεις «διαστημικών σκουπιδιών» που παρήχθησαν από την καταστροφή ενός κινεζικού δορυφόρου το 2007.
Παγκοσμίως καταβάλλεται προσπάθεια για την εξεύρεση τρόπων καλύτερης διαχείρισης των «διαστημικών σκουπιδιών». Κάποιες τεχνικές, που ήδη δοκιμάζονται, επιβάλλουν τη χρήση μαγνητικών πλακών που θα ελκύουν τα μεταλλικά θραύσματα ή ολόκληρους δορυφόρους ή η ανάπτυξη τεράστιων τριαινών (καμάκια) και διχτυών που θα περισυλλέγουν και θα απομακρύνουν τα «διαστημικά σκουπίδια». Μια ιδέα είναι να αφαιρεθούν τα μεγαλύτερα κομμάτια που ενδέχεται να σπάσουν σε μικρότερα, οξύνοντας όμως ακόμα περισσότερο το πρόβλημα.